Tarihte 11 Kasım
1947 - Türkiye, Uluslararası Para Fonu'na (IMF) üye oldu.
Uluslararası Para Fonu ya da daha çok bilinen kısaltmasıyla IMF
(International Monetary Fund), küresel finansal düzeni takip etmek,
borsa, döviz kurları, ödeme planları gibi konularda denetim ve
organizasyon yapmak, aynı zamanda teknik ve finansal destek
sağlamak gibi görevleri bulunan uluslararası bir organizasyondur.
1944 yılında ABD'nin New Hampshire eyaletindeki Bretton Woods'da
kurulan ve 1947'de fiilen çalışmaya başlayan milletlerarası
ekonomik meselelerle uğraşan bir teşkilattır. IMF "küresel para
işbirliği, finansal istikrarı sağlamak, uluslararası ticareti
kolaylaştırmak, yüksek istihdam ve sürdürülebilir ekonomik büyümeyi
teşvik, ve dünya çapında yoksulluğu azaltmayı teşvik etmek için
çalışan, 188 ülkenin üye olduğu organizasyondur. Kuruluşun
belirtilen hedeflerinde, ödemeler dengesi ihtiyaçlarını karşılamak
için üye ülkelerin mali kaynaklarını kullanılabilir hale de
getirmekte dahil olmak üzere uluslararası ekonomik işbirliği,
uluslararası ticaret, istihdam ve döviz kuru istikrarını teşvik
edilmesi olarak tanımlanmaktadır. IMF'nin merkezi ABD'de,
Washington, DC'de bulunmaktadır.
Birinci ve İkinci Dünya Savaşlarından sonra milletlerarası ekonomik
meseleler karışık hale gelmiş, I. Dünya Savaşı'ndan sonra düşülen
ekonomik buhranla savaş sonrası ekonomik depresyonlar da ekonomik
ilişkileri tehdit eder bir vaziyet almıştı. Avrupa devletlerinin
II. Dünya Savaşı sonrası bozuk ve depresyon içindeki ekonomik
durumlarının aksine Amerika Birleşik Devletleri'nin savaş boyunca
ihracatının altın stoklarının artması, ekonomik bakımdan yardım
yapacak tek ülke durumuna gelmesine sebep oldu. ABD, Avrupa
devletlerine doğrudan yardım yapmak yerine mali müesseseler kurarak
yardım yapılması taraftarı oldu ve 1944 yılında Bretton Woods'ta 45
devletin iştirakiyle bir takım kararlar alındı. Bretton Woods
Antlaşması'nda; birisi, Milletlerarası Para Fonu, diğeri,
Milletlerarası İmar ve Kalkınma Bankası (IBRD) yahut kısaca Dünya
Bankası isimleriyle iki ekonomik müessesenin kurulması
kararlaştırılmıştır.
IMF, Avrupa devletlerinin tediye bilançolarında ortaya çıkabilecek
geçici (= kısa vadeli) ödeme güçlüklerinde kredi vererek
milletlerarası ticaretin bu yüzden daralmasını önlemek; Dünya
Bankası da uzun vadeli yatırım kredileri vermek suretiyle, Avrupa
devletlerinin yeniden imarını sağlamak, tediye bilânçolarındaki
bünyevî dengesizlikleri gidermek için kurulmuştur.
rnHer iki müessesenin sermaye ve kaynaklarının önemli bir kısmı ABD
tarafından temin edilmiştir. Bu müesseselere üye olan ülkelerin
prensip olarak, içerde enflasyonu önleyici para politikaları takip
etmeleri, dış ticareti ise tek taraflı devalüasyonlar ve ithal
tahditleri yüzünden daraltmamaları, bilakis bu tehditleri mümkün
mertebe kaldırmaları gerekecekti.
IMF kendisini 185 üyeli bir organizasyon olarak tanımlar
(Sırbistan-Karadağ 18 Ocak 2007 tarihi itibariyle 185.inci
üyesidir)
rnKuzey Kore, Küba, Andorra, Lihtenştayn, Tuvalu ve Nauru hariç
bütün Birleşmiş Milletler üye devletleri IMF'ye doğrudan olarak
katılır.
rnVatikan, Çin Cumhuriyeti (Taiwan), Filistin Otoritesi (IMF'nin
teknik yardımını almasına rağmen) ve Sahravi Arap Demokratik
Cumhuriyeti (Batı Sahra) Birleşmiş Milletler tam üyesi
değillerdir.