Tarihte 17 Kasım
1924 - İlk muhalefet partisi Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası
kuruldu.
Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası (İlerici Cumhuriyet Partisi),
Türkiye Cumhuriyeti tarihinin ilk muhalefet partisidir. Mustafa
Kemal (Atatürk) Paşa'nın eski silah ve dava arkadaşları olan Kâzım
Karabekir, Rauf (Orbay) Bey, Ali Fuat (Cebesoy) Paşa, Refet (Bele)
Paşa ve Adnan (Adıvar) Bey’in öncülüğünde, 17 Kasım 1924’te
kurulmuştur. Parti tüzüğünde cumhuriyet ilkesinin, liberalizmin ve
demokrasinin benimsendiği belirtilirken aynı zamanda dini inançlara
da saygılı olunduğu açıklanmıştır (Mustafa Kemal Paşa Nutuk'ta bu
durumu "dini siyasi çıkarlara alet etmek" olarak yorumlamıştır.).
Rauf Orbay'ın parti kurulmadan önce cumhuriyet ile ilgili
eleştirileri ve parti kurulduktan kısa bir süre sonra bazı rejim
muhaliflerinin parti etrafında toplanması ile beraber dini
duyguların propaganda olarak kullanıldığı Şeyh Said İsyanı'nın
patlak vermesi sonucunda parti kapatılmıştır. Daha sonra Mustafa
Kemal Paşa'ya düzenlenen İzmir Suikastı olayından TCF kurucularının
bir bölümü yargılanmıştır.rnrnAmasya Tamimi ile Kurtuluş Savaşı'nı
başlatan beş veya yedi kişilik kadronun Mustafa Kemal Paşa ve İsmet
(İnönü) Paşa hariç tüm üyeleri, Terakkiperver Fırka'nın kurucu ve
liderleri arasında yer almıştır.rnrnMustafa Kemal Paşa, Nutuk'ta
Terakkiperver Fırka kurucularını cumhuriyet düşmanlığı,
saltanatçılık, halifecilik, İngiliz yandaşlığı, isyan
kışkırtıcılığı ve vatan hainliği ile suçlar.