Tarihte 18 Ekim
1968 - Dünya Olimpiyat Komitesi, iki zenci atleti (Tommie Smith
ve John Carlos) madalya töreni sırasında kara güç selamı verdikleri
gerekçesiyle cezalandırdı.
Dünya Olimpiyat Komitesi, 1968 Meksiko Olimpiyatları'nda Tommie
Smith ve John Carlos'u, madalya töreni sırasında 'kara güç' (Black
Power) selamı verdikleri gerekçesiyle cezalandırdı.Meksiko
1968'deki bu madalya töreni, belki de olimpiyat tarihinin en
unutulmaz töreniydi. İki siyah atlet, ABD marşı 'Star Spangled
Banner' çalarken yumruklarını havaya kaldırmışlardı.
İkisi de ABD'liydi, ikisi de siyahlara uygulanan ayrımcılığın
ortadan kalkmasını istiyordu. Kürsüdeki atletler, 200 metrede altın
ve bronz madalya kazanan Tommie Smith ve John Carlos'tu. San Jose
Devlet Üniversitesi'nden takım arkadaşıydılar.
Sosyolog arkadaşları Harry Edwards, bütün siyah ABD'li atletlere,
ırkçılığı protesto etmek için olimpiyatları boykot etmelerini
önermişti. Edwards'ın içinde olduğu İnsan Hakları Olimpiyat Projesi
(OPHR), dünya çapında birçok atletten destek gördü, ancak toptan
boykot etme projesi hayata geçmedi.
Ancak Edwards'ın sözlerinden etkilenen Smith ve Carlos,
protestolarını madalya törenine sakladılar. ABD bayrağı
yükselip,milli marşları çalmaya başladığında, iki atlet de
gözlerini kapadı, başlarını öne eğdi ve siyah eldivenli
yumruklarını havaya kaldırdı.
rnSimgeler
rnSmith daha sonra, havaya kaldırdığı siyah eldivenli sağ
yumruğunun, ABD'deki kara gücü (Black Power) temsil ettiğini
söyleyecekti. Carlos'un sol yumruğu da siyah ABD'nin birliğini.
Smith'in boynundaki siyah atkı siyahların gururunu, ayakkabısız
çıktığı kürsüde görünen siyah çorapları da ırkçı ABD'nin
siyahlarının yoksulluğunun birer simgesiydi.
rnProtestoya karşı çıkanlar, olimpiyatlarda politikanın yerinin
olmadığını ileri sürüyorlardı, ki Uluslararası Olimpiyat
Komitesi'nin resmi belgelerinde bu protesto hala olimpiyatların
politikaya alet edilişi olarak yer alıyor.
rnMuhafazakar ABD'liler eylemin militanca ve ABD'yi küçük düşürücü
olduğunu söylerken eylemi destekleyenler iki adamın cesaretlerini
kutluyordu.
rnİşin ilginç yanı, destekçilerin sayısı hiç de az değildi. Üstelik
hepsi beyaz da değildi. Örneğin, protestonun gerçekleştiği kürsüde,
200 metre ikincisi olarak gümüş madalya alan Avustralyalı Peter
Norman, aynı akşam bir OPHR kartı takarak bu rnprotestoya
katıldı.
rn"Pis zenci"
rnOlimpiyatlar bittiğinde Tommie Smith'in ağzından şu cümleler
dökülüyordu: "Beyaz atletlerle aynı takımda olmak çok kötü bir
duygu. Pistte dünyanın en hızlı atleti Tommie Smith olabilirsiniz,
ama soyunma odalarına indiğinizde 'pis bir zenci'den başka hiçbir
şey değilsiniz."
rnSmith ve Carlos'un bugün olsa masum bir protesto olarak
karşılanacak eylemleri, büyük infial yarattı. Derhal takımdan ve
olimpiyat köyünden çıkarıldılar. Apar topar evlerine gönderildiler.
ABD'ye döndüklerinde hem kendileri hem de aileleri sık rnsık ölümle
tehdit edildi.
Smith de, Carlos da uzun süre lise takımlarını çalıştırdılar.
1998'de, protestolarının 30'uncu yıldönümü dolayısıyla, ikiliye
rnbirer onur ödülü verildi.