Tarihte 2 Aralık
1928 - Celâl Sahir Erozan'ın hazırladığı "İmla Lügatı"
yayımlandı.rn
Celâl Sahir Erozan (29 Eylül 1883, İstanbul - 16 Kasım 1935,
İstanbul), Türk şair, yazar, yayıncı ve politikacı. “Aşk ve kadın
şairi” olarak tanınan sanatçı, dilin sadeleşmesi gerektiğini
savunmuş, Türk Dil Kurumu'nun kurucu dört üyesi arasında yer
almıştır.rn
Servet-i Fünun ve Fecr-i Ati dönemlerinde tipik bir 'Servet-i Fünun
şairi', Milli Edebiyat döneminde 'Türkçü', Cumhuriyet yıllarında
ise 'Kemalist' bir kimlik kazanmış, Atatürk'ün yakın çevresinde yer
almış, milletvekili olarak Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde
bulunmuştur.
rnÖncü Türk kadın şairlerden Fehime Nüzhet Hanım’ın oğlu,
Cumhuriyet gazetesinin sahiplerinden Berin Nadi’nin
babasıdır.rn
29 Eylül 1883’te İstanbul’da doğdu. Babası, Osmanlı'nın Yemen
Valisi İsmail Hakkı Paşa, annesi şair Fehime Nüzhet Hanım’dır.
İlköğrenimine Numune-i Terakki Mektebi'nde başladı; Davut Paşa
Rüştiyesi (ortaokulu) ile Vefa İdadisinde (lisesinde) devam etti.
Liseyi bitirince hukukçu olmak istediyse de hukuk öğrenimini iki
yıl sürdürebildi.rnrn
Şiir yazmaya çocukluk döneminde başladı; dokuz yaşındayken güzel
şiir okuduğu için II. Abdülhamit’in dikkatini çekti ve sık sık
sarayda padişahın konuğu olarak ona şiirler okudu, bu nedenle
“liyakat nişanı” aldı. On dört, on beş yaşlarındayken Malumat,
Musavver Fen ve Edeb, Pul, Lisan gibi dergilerde şiir ve makaleleri
yayımlandı.. Bu yazılarında ‘’Ahmet Celal, Velhan, Şârık, Hikmet
Celal’’ gibi takma adlar kullanmıştır. Fransızcasını ilerletip
Fransız yazınını tanıyınca yazınsal değerleri değişti. Genç yaşında
son dönemini yaşamakta olan Servet-i Fünuncular arasına katıldı Bu
Servet-i Fünun dergisi kapatılıncaya değin burada şiir ve yazıları
çıktı.
1903'te "Hariciye Nezâreti"'nde göreve başladı, 1907 sonrasında
Kabataş ve Mercan Liselerinde edebiyat öğretmenliği yaptı. 1.
Kitap, 2. Kitap, 3. Kitap adıyla aylık bir dergi, kısa bir
süreliğine de Demet adlı bir kadın dergisi çıkarmış ve burada kadın
haklarını savunmuştu. Servet-i Fünun dergisi kapanınca “Milli
Edebiyat” akımını benimsedi hece ölçüsüyle şiirler yayımlamış ve
dilde sadeleşmeyi savunmaya başlamıştır.
1911’de Selanik’e giden Celâl Sahir, burada çıkarılan Türk Yurdu,
Türk Derneği, Genç Kalemler gibi dergilerde yazdı. I. Dünya Savaşı
sırasında bir ara ticaret yaptı, cumhuriyetin ilanından sonra
1928’de Zonguldak Milletvekili seçildi.rn
Harf Devrimi’ni gerçekleştiren kurula da katılan Celal Sahir, Türk
Dil Kurumu’nun dört kurucu üyesinden biri oldu ve böylece uzun
süredir savunduğu dilde sadeleşme eyleminin yapıcıları arasında yer
aldı. İlk Türk Dil Kurultayı (1932)’nda kurulan “Lugat ve Istılah
Kolu’nun” başkanlığını yaptı. İkinci kurultayda bu kolun
çalışmaları ikiye ayrılıp adı “Lugat Kolu” olarak değiştiğinde de
başkanlığı sürdürdü.rn
rnServet-i Fünun’a bağlı olduğu dönemlerde şekil, dil ve tema
bakımından bu hareketin genel anlayışına uygun davrandı; Milli
Edebiyat akımına geçtikten sonra ise dilini sadeleştirmeye başladı,
aruz vezni yerine heceyi kullandı, Servet-i Fünun şiirinin aksine
toplum sorunlarıyla daha çok ilgilendi. Şiirde her yeniliği
benimsedi. En sonunda vezinsiz şiir akımına katılacak kadar
yenilikçiydi.
Şiirlerinde aşk ve kadına çok fazla yer vermesi, Servet-i Fünun
akımının beslediği yoğun duyarlığı ve Milli Edebiyat’a geçişteki
bocalamalarıyla Celal Sahir, birçok yönden ilgi çekici olan fakat
çok fazla tanınmayan bir şair olarak edebiyatımızdaki yerini
aldı.
rnTBMM III. Dönem (Ara Seçim), IV. ve V. Dönem Zonguldak
Milletvekilliği yapmıştır.