Tarihte 23 Eylül
1821 - Mora İsyanında Tripoliçe şehrini ele geçiren Yunanlar
10.000'den fazla Türk'ü öldürdü.
Yunanların Osmanlı egemenliğine karşı başlattığı, 1821-1829 yılları
arası süren ve Yunanistan'ın Osmanlı Devleti'nden bağımsızlığını
kazanmasıyla sonuçlanan ayaklanmadır.
Yunan isyanı, tek bir olay neticesinde ortaya çıkmış değildi. Tüm
Osmanlı dönemi boyunca (1453-1821) pek çok başarısız isyan ortaya
çıktı. Özellikle 17. yüzyılda, Mora başta olmak üzere tüm
Yunanistan’da Osmanlılara karşı çok önemli direniş yapılıyordu.
1821 ilkbaharında Mora'da patlak veren Yunan ayaklanması kısa
sürede Orta Yunanistan ve Girit'e de sıçradı. Ayaklanmacılar önemli
mevziler elde ettiler. Ele geçirilen yerlerde Türklere karşı
kitlesel katliamlar yapıldı. Tripolis şehrinde 8.000 - 15.000 başka
kaynaklara göre 30.000, Navarin'de de 3.000 Türk, kadın-çocuk ve
erkek katledildi. İsyancıların sağladığı ilerleme, 1822 yazında
Osmanlı kuvvetlerinin karşı saldırısıyla durdu. Tesalya ve
Makedonya Osmanlı denetimine girerken, Yunanlar arasında baş
gösteren iç çekişmelerle başını Teodoros Kolokotronis ile Georgios
Kοuntοuriotis ve Aleksandros Mavrokordatos'un çektiği iki ayrı
merkez ortaya çıktı. Bu çatışmaya karşın Osmanlı Devleti'ne karşı
sürdürülen direniş, Mısır valisi Kavalalı Mehmet Ali Paşa 'nın oğlu
İbrahim Paşa'nın komutasındaki ordunun Mora'ya çıkması ve Dramalı
Mahmut Paşa komutasında Osmanlı askerlerinin kuzeyden gelerek
Mora'ya yerleşmesiyle kırılmaya yüz tuttu.
Ama duruma müdahale eden İngiltere, Fransa ve Rusya ekim 1827'de
Navarin Deniz Muharebesi'nde Osmanlı-Mısır donanmasını yok edince
denge yeniden Yunan ayaklanmacıların lehine döndü. Yunan kuvvetleri
İngiliz ve Fransız askeri desteğiyle anakaranın iki yanında kuzeye
doğru yayılmaya başladı. Bu sırada Osmanlı Devleti'ne savaş açan
Rusya'nın baskısıyla eylül 1829'da imzalanan Edirne Antlaşması
Yunanistan'ın bağımsızlığını kazanmasına yol açtı.