Tarihte 8 Ekim
1838 - Osmanlı-İngiliz Ticaret Antlaşması (Baltalimanı
Antlaşması), Kraliçe Viktorya tarafından onaylandı.
Baltalimanı Ticaret Konvansiyonu, Osmanlı İmparatorluğu'nun Büyük
Britanya ve Kuzey İrlanda Birleşik Krallığı ile İstanbul'un
Baltalimanı semtinde, 16 Ağustos 1838 tarihinde imzaladığı ticaret
antlaşması.rn
Osmanlı İmparatorluğu 1826'dan beri kendi ihtiyaç duyduğu yerli
hammaddelerin yabancı tüccarlar tarafından yurtdışına çıkarılmasını
önleyen yed-i vahid (tekel) sistemini uygulamaya koymuştu. Bu
sistem Büyük Britanya'nın çıkarlarına uygun düşmüyordu ve
İngilizler kendilerine Osmanlı topraklarında ayrıcalıklar verilmesi
için Osmanlı İmparatorluğu'na baskı yapıyorlardı.
rnOsmanlı Hariciye Nazırı Mustafa Reşit Paşa, Mısır valisi Kavalalı
Mehmet Ali Paşa'nın isyanını bastırmak için İngilizlerden yardım
istedi. Bu yardıma karşılık olarak, Büyük Britanya'ya ticari
bakımdan büyük ayrıcalıklar veren bir ticaret konvansiyonunu
Baltalimanı'nda devlete ait olan yalıda imzaladı. Konvansiyon 8
Ekim 1838'de Kraliçe Viktorya, bir ay sonra da Sultan II. Mahmut
tarafından onaylandı.
rnBu antlaşmanın bazı maddeleri şunlardır:
Tekel sistemi kaldırıldı. Britanyalılara diledikleri miktarda
hammaddeyi satın alma imkânı verildi.
İç ticarete Osmanlı vatandaşlarının yanı sıra Britanyalıların da
katılması öngörüldü.
Britanya vatandaşları Osmanlı ürünlerini Osmanlı tebâsından
tâcirlerle aynı vergi koşulları altında satın alma hakkına sahip
oldular.
Britanyalılarla olan transit ticaretten alınan vergi resmi
kaldırıldı.rnBüyük Britanya gemileriyle gelen Britanya malları için
bir defa gümrük ödendikten sonra, mallar alıcı tarafından nereye
götürülürse götürülsün bir daha gümrük ödenmeyecekti.