Tarihte 8 Kasım
1938 - Almanya'da Yahudilere karşı Kristal Gece olarak bilinen
toplu saldırı başladı. Alman polisi, Yahudileri kendilerini
savunamaz hale getirecek önlemler aldı.
rnKristal Gece (Almanca: Kristallnacht), Alman nazilerce,
Yahudilere ait ev, iş yeri ve sinagoglara yapılmış kanlı ve ölümcül
saldırıların adıdır.
rnBu saldırıların bahanesi Paris'teki bir suikasttı. 1938'de
Almanya ülkede yaşayan 17 bin Polonyalı Yahudiyi sınırdışı etti.
Polonya tarafından da ülkeye kabul edilmeyen bu kişiler iki ülke
arasında sıkışıp kaldı, çoğu soğuk, açlık ve hastalıktan yaşamını
yitirdi. Bu kaderi paylaşanların arasında kendi ailesinin de
bulunduğunu öğrenen 17 yaşındaki Herschel Grynszpan, Paris'teki
Alman Büyükelçiliği'ni basarak karşısına ilk çıkan kişi Konsolos
yardımcısı Ernst vom Rath'ı vurdu. Hitler'in sağkolu Goebbels,
bunun planlanarak düzenlenmiş bir Yahudi komplosu olduğunu öne
sürerek Alman ırkının öcünü alması gerektiğini konuşmalarında halka
empoze etti. Yahudilere karşı arada sırada yapılan saldırıları öven
Goebbels, partisinin bu tür saldırı girişimlerinin olmayacağını,
ancak bu tür olayların olması halinde asla müdahale edilmeyeceğini
basın yoluyla duyurdu. Sivil ajanların da halkı kışkırtmasıyla
Kasım'ın 9'unu 10'una bağlayan gece kanlı saldırılara göz yumuldu.
Polis ve itfaiye olaylara kasıtlı olarak müdahale etmedi. Olaylar
yer yer 13 Kasım'a kadar sürmüştür.
rnGeceye bu ad, saldırıdan sonra sokakları kaplayan cam
kırıklarının ışıltılarından esinlenerek verilmiştir, ancak
tartışmalıdır. Pogrom (katliam/kıyım) gecesi ya da Kasım pogromları
olarak da anılır.
rnGecenin sonunda 91 Yahudi öldürülmüş, yüzlercesi ağır yaralanmış,
Yahudilere ait 7.500 dolayında iş yeri yağmalanmış, tahminen 177
sinagog yakılıp yıkılmış, pek çok mezarlık tahrip edilmişti.