21. Yüzyıl İpek Yolu inşa ediliyor

Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Coğrafi Bilgi Sistemleri ve Uzaktan Algılama Uygulama ve Araştırma Merkezi (CBS-UZAL) Müdürü Doç. Dr. Ceyhun Özçelik yönetimindeki delegasyon, 21.Yüzyıl İpek Yolu olarak adlandırılan Çin lideri Xi Jinping tarafından önerilen Belt&Road Initiative girişiminin bir uzantısı olan 5. Küresel Ekonomik Liderler Zirvesi’ne (GELS 2017) katıldı.

GELS 2017 Zirvesi, Belt&Road Forum for Economic and Trade Cooperation, Fortune 500, Top-100 endüstriyel yatırım şirketlerinin, 60’a yakın ülkeden üst düzey hükümet yetkililerinin, tanınmış ekonomist ve bilim insanlarının katılımıyla gerçekleştirildi. Yüksek düzeyli hükümet toplantısı, açılış konuşmaları ve davetli konuşmacıların ardından küresel ölçekli projeler görücüye çıktı. Zirvenin ikinci gününde 11. Çin Kuzey Asya ExPo Fuarı, Xinglong Serbest Ticaret Bölgesi ziyaretleriyle sürdürüldü.

Zirvede seçilmiş 350 küresel yatırım projesinin 10 milyar dolarlık bir yatırımla buluşturulması sağlanırken, bu kapsamda Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Coğrafi Bilgi Sistemleri ve Uzaktan Algılama ve Uygulama ve Araştırma Merkezi (CBS&UZAL) geliştirdiği projeleri küresel aktörlerle tanıştırdı. Merkez Müdürü Doç. Dr. Ceyhun Özçelik, alansal bilgi teknolojileri ve uzaktan algılama teknolojilerinin gelecek yüzyılı şekillendirecek anahtar teknolojilerinin başında yer aldığını belirtti. Bu teknolojilerin uydular, sensörler, mobil ve tablet bilgisayar ve cep telefonları aracılığıyla veri toplanmasından, bu verilerin alansal analizi, alansal bilgi üretimi ve tüm dünyaya web üzerinden anlık konumsal bilgi temini sağlayacak entegre bir forma dönüştürülerek toplumların faydalanması için kullanılması gerektiğini ifade etti. Zirvede söz konusu entegre sistemlerin geliştirilerek askeri amaçlar dışında da her türlü sivil uygulamalarda (doğal afetlerden çevre kirliliğine, şehircilik uygulamalarından kaynak yönetimine kadar) kullanılması gerektiğini ifade etti. Doç. Dr. Özçelik, bu sistemlerde öncü olacak devletlerin, bilgi teknolojisini yöneten devletler arasına girerek önümüzdeki yüzyılda dünyada söz sahibi olacağını belirtti. Özçelik, Belt&Road girişiminin küreselleşen dünyada mevcut düzeni etkileyecek çok önemli bir girişim olduğunu ifade ederek, ülkemizce çok yakından takip edilmesi gerektiğini ifade etti. Özellikle yeni İpek Yolu ticaretini önemli ölçüde etkileyecek teknolojilere önem verilmesi, ülkemizin AR-GE potansiyelinin arttırılarak, yeni İpek Yolu girişiminde önemli bir aktör olabilecek politikaların geliştirilmesi gerektiğini vurguladı.

İpek Yolu

2000’li yıllardan daha fazla süre önce Çin elçisi Zhang Qian’ın katkılarıyla kurulduğu rivayet edilmektedir. Adından da anlaşıldığı gibi Çin’in en önemli ihracatını oluşturan ipeğin ve diğer ticari ürünlerin, Asya ve Arap dünyasına ulaştırılmasını hedefleyen bir ulaşım ağıdır. İpek Yolu tüm bu bölgenin gelişimi için yüzyıllar boyunca etkin bir rol oynamıştır.

21. yüzyıl İpek Yolu (Belt&Road İnitiative)

2013 yılında Çin lideri Xi Jinping, demiryolları, enerji ve boru hatları aracılığıyla Çin’i Merkezi, Batı ve Güney Asya’ya bağlayacak ve İpek Yolu’nun modern alternatif olan “One Belt&One Road” girişimini başlattı. Dünyanın en büyük ekonomik iş birliği platformu niteliğindeki girişim; finansal, bilimsel, kültürel, sosyal ve politika boyutlarıyla, ‘One’ sözcüğünün doğurabileceği yanlış anlaşılmalar sebebiyle “Belt&Road” girişimi olarak anılmaya başlanmıştır.

2017 Mayıs ayında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın ve birçok devlet başkanının da katılımıyla Belt&Road Forum For International Cooperation, 21. Yüzyıl İpek Yolu girişimi, fikir olmaktan öteye taşınarak pratik bir başarı sağlamıştır. Bu forumda Çin hükümeti, Türkiye, Rusya, Macaristan, Moğolistan ve Tacikistan ile karşılıklı iş birliği anlaşmaları imzalamıştı.

Belt&Road girişimi, İpek Yolu Ekonomik Kuşağı (Silk Road Economic Belt) ve Deniz Ticareti İpek Yolu (Maritime Silk Road) projelerinden oluşmaktadır. İpek Yolu Ekonomik Kuşağı’nın, Çin’i Avrupa’ya, İran Körfezi’ne, Akdeniz’e ve Hint Okyanusu’na bağlaması planlanmıştır. Deniz Ticareti İpek Yolu’nun ise bölgesel su yollarını birbirine bağlaması öngörülmüştür. 21. Yüzyıl İpek Yolu girişimine 60 ülke ve 21 trilyon dolar büyüklüğünde bir katılımın olacağı hesap edilmektedir.