Bu belirti omicron olanlarda yok! İşte omicron mu delta mı ayırt etmenin yolu...
2019 yılının son aylarında Çin’in Wuhan şehrinde çok sayıda kişinin
pnömoni (zatürre) sebebiyle hayatını kaybetmesiyle başlayan
pandemi, 2. yılını geride bırakırken hala dünya genelinde
milyonların hayatını etkilemeye devam etmektedir. Pandeminin nedeni
olan yeni tip koronavirüs ise çeşitli değişikliklere uğrayarak
toplum içerisinde varlığını sürdürmektedir.
Yeni Tip Koronavirüs Nedir, İnsanda Nasıl Hastalık Yapar?
Pandeminin başından bu yana farklı ülkelerdeki bilim insanları, yeni tip koronavirüs ile ilgili çalışmalar yapmış ve bu çalışmalardan elde edilen bilgileri dünyanın geri kalanıyla paylaşmıştır. Oldukça geniş bir virüs ailesi olan koronavirüsler, daha önceki yıllarda şiddetli akut solunum yetmezliği sendromu (Severe Acute Respiratory Syndrome, SARS) ve Orta Doğu solunum sendromu (Middle East Respiratory Syndrome, MERS) olarak bilinen iki büyük salgına neden olmuştur. Yeni tip koronavirüs olarak adlandırılan SARS-CoV-2 virüsü de iki yıldır devam eden COVID-19 pandemisine neden olmuştur.
SARS-COV-2 NASIL HASTALIK YAPAR?
SARS-CoV-2 virüsü, insanlarda hücrelere girerek enfeksiyon
hastalığı oluşturur. Yeni tip koronavirüs, insan hücrelerine girmek
için normalde kan basıncının düzenlenmesinden sorumlu olan
Anjiyotensin Dönüştürücü Enzim-2 (Angiotensin Converting Enzyme-2,
ACE-2)’nin reseptörlerine bağlanır. Bu reseptörler aracılığıyla
hücreye giren virüs, hücre içindeki yapıları, proteinleri
kullanarak kendi genetik materyalini çoğaltmaya, kendi sayısını
artırmaya çalışır. Bu sırada vücuda yabancı bir patojenin girdiğini
algılayan bağışıklık sistemi de virüsü yok etmek üzerine devreye
girer. Bağışıklık sisteminin oluşturduğu bu yanıt da hastalarda
inflamasyon (iltihaplanma) belirtilerinin ortaya çıkmasına neden
olur.
COVID-19 BELİRTİLERİ NELER?
Yeni tip koronavirüs ile enfekte olan kişilerin bazıları hastalığı
hiç semptom göstermeden (asemptomatik) veya oldukça hafif
semptomlarla atlatır. Ancak bazı kişilerde enfeksiyon daha ağır
seyreder ve hastaların hayatını tehdit edecek ölçüde ciddi
belirtiler ortaya çıkabilir.
Hastalarda görülen COVID-19 belirtileri şu şekildedir:
Öksürük,
Ateş,
Yorgunluk,
Nefes darlığı,
Solunum güçlüğü,
Kas ve eklem ağrıları,
Baş ağrısı,
Titreme ,
Boğaz ağrısı,
Burun akıntısı,
Mide bulantısı,
Kusma,
Ciltte döküntü,
İshal,
Gözlerde kızarıklık, sulanma.
Koronavirüs Varyantı Ne Demek?
Koronavirüsler, uzun yıllardır var olduğu bilinen bir virüs
ailesidir. Bu aileden olan virüsler zaman içerisinde değişerek
farklı hastalık tablolarına neden olabilir. Bu duruma örnek olarak
koronavirüs ailesinden olan üç farklı virüs türünün SARS, MERS,
COVID-19 gibi salgınlara neden olması verilebilir. COVID-19
pandemisine yol açan SARS-CoV-2 virüsü de zaman içerisinde
değişerek farklı alt türleri yani varyantları oluşturabilir.
YENİ VARYANT NASIL OLUŞUR?
Virüsler, çoğalmak için canlı bir hücreye girmek zorundadır. Dış
ortamda sadece kendi başlarına çoğalamazlar. İnsan hücrelerine
giren SARS-CoV-2 burada kendine ait genetik materyali, yani DNA’ya
benzer bir molekül olan RNA’yı, hücredeki proteinleri kullanarak
çoğaltır. Genetik materyalin eşlenerek çoğaltılması sırasında
RNA’da mutasyon olarak adlandırılan bazı değişimler meydana
gelebilir. RNA’da meydana gelen bu rastgele değişimler bazen
virüste herhangi bir değişime yol açmazken bazen de virüsün yayılma
potansiyelini, öldürücülüğünü artırıp azaltabilir. Yeni tip
koronavirüs ilk tespit edildiğinden bu yana binlerce hatta
milyonlarca farklı mutasyon geçirmiştir. Ancak bu mutasyonların
hepsi virüsün karakteristik özelliklerinde bir değişime yol
açmamıştır. Toplumda bilinen Alfa, Delta, Omicron gibi varyantlar;
virüsün bulaşıcılık, öldürücülük gibi özellikelrinde değişim
meydana getirdiği için önem taşımaktadır.