COVİD-19 SALGINI SONRASI LATEKS ALLERJİSİ ÖNEMLİ SAĞLIK PROBLEMİ OLACAK.
Kauçuk ağacının özsuyu bir çeşit sütü işlenerek birçok maddenin ana maddesi olarak kullanılmaktadır.Lateksin içindeki allerji yapan madde "polyisoprene" dir.
Lateks kullandığımız birçok eşyada var.Biberon,emzik,temizlik eldiveni,doktor eldiveni,top,balon,gözlük çerçevesi, oyuncaklar,prezervatif, otomobil lastiği. Yaklaşık 40000 eşyanın yapısında lateks vardır.
Toplumda lateks allerjisi %1-2 oranında ,sağlık çalışanlarında % 6-14 oranında görülür.
Bu kadar yaygın kullanılan lateks içindeki bir protein deriden ya da dudaktan vucuda girerek allerji oluşturur.
Covid-19 salgınında bilinçsiz bir şekilde eldiven kullanımı arttı.Doktor eldiveni sadece işlem yapan sağlık personelinin işlem sırasında kullandığı korunma metodlarından biridir.Covid-19 sağlam deriden geçemez.Korunmak için eldiven takanlar daha çok bulaşma riskini arttırırlar.Eldivenle temas ettikleri yüzeyden bulaşları yüzüne,gözüne,dudak ve burna taşırlar.Halbuki çıplak eli sık sık yıkamak ve elleri yüze götürmemek en akılcı çözümdür.Lateks eldivenler ellerin terlemesiyle birlikte deri çatlaklarından geçerek içindeki allerji maddesi kana karıştırırlar.Tekrarlayan eldiven takmalar allerji gelişmesine neden olur.Lateks allerjisi bu nedenle sağlık çalışanlarında sıktır.Covid-19 salgınından sonra eldiven takanlarda bu ciddi allerji gelişme riski çok çok artacaktır.
Allerjide bebeklikteki emzik ve biberon önemlidir.Bebekler emzik ve biberonu sıklıkla kullandıklarından allerji daha kısa sürede oluşabilir.Kendine karşı vucutta spesifik IgE üretilmesiyle allerji başlamış olur.
Sık sık astım kirizi tutan ve astım ilaçlarından az yarar gören bebeklerde lareks allerjisini ilk planda düşünmek gerekli.
Önce lateks allerjisinin sadece deride kızarıklı ,kaşıntı yani deri allerjileri yaptığı zannediliyordu.Daha sonra lateksin hertürlü allerjik reaksiyon yaptığı gösterildi.Lateks allerjik nezle,astım,astım krizi,anaflaksi ve ölüm yapabilmektedir.
Astımlılarda lateks allerjisi astım olmayanlara göre dört kat daha sıktır.
Sık sık ameliyat olanlarda,idrar sondası kullananlarda,spina bifida gibi omurga yarıklarında çok daha sıktır.
Evde bakılan bazı çiçekler benjamin,atatürk çiçeği gibi lateksle çapraz reaksiyon oluşturarak lateks allerjisinin ortaya çıkmasına neden olur.
Ayrıca bazı meyvelere allerjisi olanlar,muz , avakado ,ananas, mango, yer fıstığı allerjisi olanlarında sıklıkla lateks allerjisi vardır.
Tedavide lateksli maddelerden mümkün olduğu kadar uzak durmak gerekli.Fakat uzak durmak zor.
Aşı tedavisi denenmiş ama pek yararlı olmamıştır.