Emniyet verilerine göre, geçen yıl 945 klasik dolandırıcılık olayının gerçekleştiği, gözaltına alınan 3 bin 220 kişiden sadece 462’sinin tutuklandığı İstanbul’da, internet üzerinden sosyal medya ve bankacılık sistemlerini kullanarak vatandaşları dolandıran şebeke sayılarında ise patlama yaşandı. İstanbul’da 2018 yılında sadece polis sorumluluk bölgesinde 720 olan organize ve nitelikli internet dolandırıcılığı şebeke sayısı, geçen yıl 3’e katlandı.
Milliyet’ten Ferit Zengin’in haberine göre; şebeke sayısı yüzde 270 artarken, günde ortalama 80-90 vatandaşın savcılığa siber dolandırıcılık nedeniyle şikâyette bulunduğu ortaya çıktı.
PATLAMA YAŞANIYOR
2018 yılında 720 olan şebeke sayısı 2019 yılında 1964’e yükseldi. Tespit edilen bu şebekelerden, 2018 yılında gözaltına alınan şüpheli sayısı 389 olurken, 2019 yılında bu rakam 265’e geriledi. Adli istatistik rakamlarına göre ise mağdur sayısı sadece İstanbul’da günde 60-70’den 80-90’a çıkan ve ayda 2 bin 500 - 3 bin civarında insanı dolandıran bu şebekelerin mahkemeye sevk edilen üyelerinden 2018 yılında 187’si, 2019 yılında ise sadece 163’ü tutuklandı.
DOLANDIRMA YÖNTEMLERİ
1) OLTALAMA: “Phishing” de denilen en yaygın internet dolandırıcılığı yöntemi. Yasal bir kurum gibi davranan dolandırıcılık şebekeleri, internette alışveriş sitelerine ve sosyal medya ağlarına sahte reklamlar üzerinden tuzak linkler verir. Bu linklerden birine tıklayan vatandaş, hesaba şifresini girince şifre şebekenin eline geçer ve şebeke hesapları boşaltır.
KORUNMA: Bilinmeyen linklere tıklamamak.
2) VİRÜSLÜ E-POSTA: Vatandaşların mail adreslerine virüslü posta gönderip şifre çalma yöntemi. Şebekeler bu şifrelerle banka hesaplarını boşaltabiliyor.
KORUNMA: Bilinmeyen adreslerden gelen mailleri ve spam’leri açmamak.
3) ŞİFRE SORGULAMA: Şebekeler e-posta veya telefonla arayarak, güvenlik riski olduğu yalanıyla bilgileri alıp hesapları boşaltıyor,
KORUNMA: Şifreleri kimseyle paylaşmamak.
4) SOSYAL MEDYA HESABI ÇALMA: Dolandırıcılar, sosyal medya hesaplarını ele geçirdikleri vatandaşlardan veya yakınlarından para istiyor.
KORUNMA: Ödeme yapmadan savcılık ve polisle irtibata geçmek, hesabı askıya aldırtmak.
5) İZİNSİZ FATURALANDIRMA: İnternet alışverişlerinde dolandırıcılık şebekeleriyle çalışan sahtekâr şirketlerin hesaptan izinsiz para çekmesi.
KORUNMA: Bilinmeyen şirketlerden alışveriş yapılmaması ve kredi kartlarının başkasına kullandırılmaması.
6) SAHTE ARACI KURULUŞ: Alıcıdan parayı, satıcıdan ürünü alıp ortadan kayboluyorlar.
KORUNMA: Ticari sicil araştırma ve ürünü aldıktan sonra ödeme yapma.
7) BÜYÜK KAZANÇ VAADİ: İnternette verilen ilanla bir malın satışı karşılığında büyük bir komisyon vaat ediliyor.
KORUNMA: Alışverişten önce detaylı araştırma yapmak.
8) BAHİS: Maç sonuçlarını önceden bilme yöntemiyle yapılan dolandırıcılık yöntemi.
KORUNMA: Yasa dışı bahisten uzak durmak.
9) ÇARESİZLİKTEN FAYDALANMA: Borçlarını ödeyemeyenlere internete verilen ilanlarla yardımcı olma yalanı.
KORUNMA: İletişim kurmayın.
CEZA VE GÜVENLİK YETERSİZLİĞİ
Sadece İstanbul’da yılda 30 bine yakın kişiyi mağdur eden siber dolandırıcılık şebekeleri, uzmanlara göre, suçla ilgili kanun maddesi TCK 158’nin caydırıcılıktan uzak olmasından faydalanıyor. Suçun şebeke halinde yapılması durumunda bile üst ceza sınırı 7 yıl olan bu tür suçlarda, suçun tekil yapılması durumunda ise 1 ile 5 yıl arasında hapis cezası öngörülüyor. Çoğu para cezasına çarptırılan zanlıların, büyük bir kısmı ise tutuksuz yargılanıyor. Siber şebekelerin tuzağına düşmemek için vatandaşların dolandırıcılık yöntemlerini bilmesi önem taşıyor.