HER ASTIMLI "GRİP AŞISI"OLMALI MI?
Grip bir virütik hastalık.Türkiye'de bir bilgi karmaşası var.Hastalarımız,hatta TV deki bazı sağlıkçılar bile soğuk algınlığını grip olarak algılıyorlar.
Sonbaharda,hafif ateş,nezle boğaz ağrısı kırgınlıkla giden soğuk algınlığı bekliyoruz.Bu soğuk algınlığını, RSV,rinovirüs , koranovirüs(Bugünkü covidin diğer kardeşleri) parainfluenza ,adenovirüs gibi virüsler yapıyor.Bunlar birkaç gün bizi etkiledikten sonra kendiliğinden geçiyor.Grip aşısının bu nezle virüslerine bir yararı yok.
Grip virüsü influenza virüsü birçok çeşidi var A,B,C gibi bunlarında alt grupları var.Sıklıkla ciddi hastalık yapan A grubu.
Grip virüsü Türkiye'de sonbaharda görülmeye başlar.Fakat aralık sonu,ocak,şubat başı gibi salgınlar yapıyor.Ağır bir hastalık tablosu yapıyor.39-40 derece ateş,genellikle ilaçlarla düşmez.Ağır yatıracak hastanelik yapacak bir tablo oluşturur.
Aşı sadece grip virüslerine %60 kadar etkili,soğuk algınlığı virüslerine hiçbir etkisi yok.
WHO dünya sağlık örgütü her yıl grip virüs alt gruplarından hangisi önümüzdeki kış hastalık yapabilir,bunları saptayarak aşı üreticilerine önerir.Grip aşısının tüm uğraşıya rağmen gençlerde % 50-80 kadar etkili olabiliyor.Yaşlılarda maalesef gerekli antikorları oluşturamıyor.Yaşlılarda koruma % 15 e kadar iniyor.
Grip aşısı özellikle astımı, KOAH’ı , bronşektaziyi, amfizemi,interstisyel hastalıkları tedavi etmiyor.Bu hastalarda grip daha ağır seyreder diye yapılması öneriliyor.
İlginç bir çelişki var,A.B.D de en fazla grip aşısı yapılıyor.Ençok gripten ölümde A.B.D. de.
WHO kronik akciğer hastalıklarında grip aşısını öneriyor.
Ben sadece akciğer hastalıkları ve nefes darlığı ile uğraştığım için, grip aşısını yoğun bir şekilde ilk uygulayanlardanım.1985 den itibaren grip aşısı yurt dışından getirerek uyguladım.1990 lı yıllarda grip aşısı Türkiye'de de çıktı.1995 yılına kadar her hastama yapardım.1995 den sonra sadece seçtiğim hastalara uyguluyorum.Bunda klinik tecrübeme göre allerjik astımda aşıdan sonra hastalarımda inatçı öksürüklere sık rastlamam.Yani aşı bronş hassasiyetini arttırarak,yolunda giden astımlıları bir süre rahatsız ediyor.Ayrıca allerjik astımlarda çocuklarda yumurta allerjisi en sık rastladığımız allerjen.Yumurta allerjilerinde aşı hafiften ağıra allerjik reaksiyonlara neden olabiliyor.Bu riski aşı vurmadan mutlaka araştırmak gerekli.Bu nedenlerle grip aşısı her önüne gelene uygulamak doğru değil.Hastanın yarar, zarar oranı saptandıktan sonra uygulanmalı.Bu gün tedavide kullanacağımız antiviral ilaçlar var,gerekirse onları kullanmak çok daha astımlı hasta yararına.
Grip aşısını KOAH da ,amfizemde ,sekel akciğer hastalıklarında,bronşektazide, interstisyel akciğer hastalıklarında ve ağır astımda öneriyorum.Allerjik astımlılar da son 20 yıldır sadece seçtiğim hastalara nadiren uyguluyorum.Allerjik olmayan astımlılarda uygulama oranım daha yüksek.Fakat her astımlının özel durumuna göre karar vermek en doğru uygulama.
SIT aşı tedavisi olan hastaların uygun olmak kaydıyla grip aşısı olmalarında sakınca yoktur.Bu konuda en doğru kararı takip eden doktor verecektir.Çünkü her tıbbi uygulama hastaya özeldir.
XOLAİR aşı tedavisi değildir.Kökten tedavide değildir.Ağır kortizona bağımlı astımlılarda kortizon kullanımını azaltmak için kullanılan bir ilaçtır.XOLAİR kullananlarda da grip aşısının zararı yoktur.Uygulayıp uygulanmıyacağına takip eden doktor hastanın yararına göre karar verecektir.
Son astım rehberinde ağır olmayan astımda grip aşısı önerisinin normal insana ne kadar öneriyorsak o kadar olmalı diye belirtiyor.(GİNA 2018 update).Yani hafif astımda grip aşısı her hastaya değil gereken hastaya uygulamak gerektiğini vurguluyor.Çünkü grip aşısı hafif astımda ne astım ataklarının sayısını azaltıyor,ne de atak şiddetini.Bizde hastaların çoğu hafif astım.Ama tedavileri doğru ayarlanmadığı için sık sık hastalanıyorlar.
Astımlı hastalar grip aşısının astımı tedavi ettiğini zannediyorlar.Halbuki sadece bazı hastalarda gerçek gripten koruyabiliyor.Bazılarında da bilhassa allerjik olanlarda astım kliniğini kötüleştiriyor.
Astımda problem grip aşısında değil,hastalar maalesef uygun astım tedavi olamıyorlar o nedenle denize düşen yılana sarılır misali olmadık yollara sapıyorlar.