Kara Cuma (Efsane Cuma) indirimleri ne zaman başlıyor?
Dünyanın küreselleşmesiyle birlikte Avrupa ya da ABD'de başlayan bir gelenek başka ülkelere de yansıyor. Bu geleneklerden biri de Black Friday! Türkçe'ye Kara Cuma ya da Efsane Cuma olarak çevrilen bugün dini bir anlamdan alışveriş çılgınlığına evrilmiş durumda. İşte Black Friday'in anlamı
ABD'de başlayan ardından Kanada ve İngiltere'ye sıçrayan Black Friday, Şükran Günü’nden sonraki Cuma günüdür. 2019 yılında bu tarih 29 Kasım’a denk geliyor. ABD’de başlayan geleneğin amacı Şükran Günü’nde sevdiklerine hediye almaktı ancak bu hediyeleşme geleneği zamanla alışveriş çılgınlığına dönüştü. Her yıl birçok Black Friday gününde sıradışı indirimlere imza atıyor. Uzmanlar tüketicileri dolandırıcılara karşı uyarıyor.
KARA CUMA İNDİRİMLERİ NE ZAMAN?
Kara Cuma aslında 29 Kasım Cuma. Ancak bazı firmalar Kasım ayının son haftası süresince indirimli kampanyalarını sürdürüyor.
UZMANLARDAN TÜKETİCİLERE UYARI GECİKMEDİ!
Kasım ayıyla birlikte başlayan 3 aylık indirim kampanyalarına karşı uzmanlar vatandaşları uyarıyor. Özellikle online yapılan alışverişlerde siber dolandırıcılara karşı tüketicilerin dikkat etmesi gereken bazı hususlar bulunuyor.
Black Friday (Efsane Cuma),Cyber Monday (Siber Pazartesi), 11.11 indirimleri ve yılbaşı fırsatları gibi, yüzlerce e-ticaret sitesi ve markanın Kasım ayından itibaren kampanyalı satışlara başlayacağı 3 aylık indirim çılgınlığı dönemi başlamak üzere. Özellikle bu dönemde siber dolandırıcılara fırsat doğuyor. Kullanıcılar internetten üzerinden yaptıkları online alışverişlere bu aylarda daha dikkatli olmalı.
“ÇOK CİDDİ BİR RİSK MEVCUT”
Siber Güvenlik Uzmanı Osman Demircan, siber dolandırıcılara karşı bireyleri uyardı. DHA’ya konuşan Demircan, hem internet hem de sosyal medya platformlarında yapılan satışlarda tüketiciler nelere dikkat etmeli sorusunu yanıtladı. Demircan şunları söyledi:
“Kara cuma olarak anılan bu günler dolandırıcıların en fazla çalıştıkları zamanlar oluyor. Çünkü kötü niyetli kişiler, dolandırıcılar güncel konuları takip etmeyi çok severler. İnsanlar da bu güncel konulara maalesef kanıyorlar. Kara cumalarda çok ciddi indirimler oluyor. Bu indirimleri sanki kendileri yapıyormuş gibi aslında normalinde alışveriş sitesi gerçekten de indirimler yapılıyor. Onun sahtesi yapılarak, sahte bir sosyal medya hesabı oluşturulup 3 bin dolarlık bir televizyonu 300 dolara satıyormuş gibi gösterip kullanıcıların hem kredi kartı bilgilerini almaya çalışıyorlar hem de kişisel verilerini çalmaya çalışıyorlar. Bu dönemlerde böyle çok ciddi bir risk mevcut.”
“ÖNEMLİ UNSUR KREDİ KARTI BİLGİLERİNİ VERMEMELERİ”
Siber Güvenlik Uzmanı Osman Demircan, online alışveriş yapan bireyleri uyardı. “Instagram en fazla alışveriş yapılan sosyal medya platformlarından bir tanesi” diyen Demircan, “Instagram geliştirdiği yeni platformuyla normal alışverişe de olanak sağlamaya başladı. Yani kendini kayıt ettiren bir kurum Instagram üzerinden ürün satabiliyor. Kullanıcıların mutlaka bunu tercih ediyor olması gerekiyor. Bu çok önemli bir kriter. Onun dışında geçmişte alışveriş yaptıkları yerleri tercih ediyor olabilirler. Burada dikkat edilmesi gereken en önemli unsur kredi kartı bilgilerini vermemeleri. Özellikle kapıda ödeme seçeneği olabilir. Kredi kartıyla ödeme istiyorlarsa da sanal kart bilgilerini verebilirler. Gerçek kredi kartı numarasını kötü niyetli kişilere kaptırmamış olacaklar. Sadece sanal karta aktardıkları küçük bir miktar kadar zararları olacak” ifadelerini kullandı.
DOLANDIRILDIĞINI ANLAYANLAR NE YAPMALI?
Siber Güvenlik Uzmanı Osman Demircan, online alışverişte kredi kartı bilgilerinin kötü niyetli kişilerin eline geçen vatandaşların nasıl bir yol izlemesini gerektiğini anlattı. Demircan bu konuda şunları söyledi:
“Kredi kartı bilgilerini verip de kötü niyetli kişilere bunu kaptırdığını fark ettiği anda, ki bu alışveriş yapılmasıyla başlayacaktır. Kartınız hızlı bir şekilde kopyalanacak ve sizin adınıza alışverişler yapılmaya başlanacak. Bununla alakalı da uyarı mailler ve SMS’ler size gelmeye başlayacak. Burada ilk yapılması gereken hemen bankanızla iletişime geçip kartın kullanıma kapatılması. Bu alışverişleri ben yapmadım bilgisinin bankayla mutlaka paylaşılıyor olması. Bu çok önemli.”
“BEDAVA PEYNİR SADECE FARE KAPANINDA OLUR”
“Sınırlı sayıda bir stoğu, bir firma bu özel günde insanların kullanımına, satın almasına sunuyor olabilir. Bunu fırsata kötü niyetli kişiler dönüştürüyor” diyen Osman Demircan, “Bunlar çok az sayıda satılan ürünler. Kötü niyetli kişiler sanki o ürünü kendileri satıyormuş gibi göstererek 3 bin dolarlık, 4 bin dolarlık belki de 5 bin dolarlık beyaz eşyaları, televizyonları, teknolojik telefonları bunların tamamını 500 dolara, 300 dolara sattıklarını söylüyorlar. Yüzde 50’lerde indirim bir noktaya kadar kabul edilebilecek bir şey. 10’da 1 gibi, 20’de 1 gibi indirimler hiçbir şekilde kabul edilebilecek indirimler değil maalesef. Konu böyle olduğunda da direkt şu söz geliyor akla; bedava peynir, sadece fare kapanında olur. Bu tuzağa kesinlikle ama kesinlikle düşmemek gerekiyor” dedi.
UZMANLARDAN FİRMALARA DA UYARI VAR
Siber güvenlik uzmanları dolandırıcılara karşı yalnızca tüketicileri değil, firmaları da uyarıyor. ‘Dolandırıcılara karşı firmalar nasıl bir yol izlemeli’ sorusunu Demircan şöyle yanıtladı:
“Mutlaka arama motorlarında sosyal medyada kendi kurum isimlerini ciddi şekilde aratmaları gerekiyor. Çünkü sahte isimlerle taklitleri çıkacak, bu taklitler üzerinden onların isimleri kullanılarak satış yapılacak. Kullanıcılar ve müşteriler firma adına ciddi anlamda güvendikleri için kötü niyetli kişilere kanmış olacaklar. Burada kurumlara düşen en önemli görev bu. Mutlaka internet üzerinde ve sosyal medyada araştırma yapmaları hatta kendi kurum isimlerini aratarak ilk başlarda çıkan, ilk sayfaların tamamını inceleme altına almaları. Tehlikeli bir durum gördüklerinde, bu sponsorlu reklamlar da olabilir her ne kadar kurum taklit ediliyor olsa da maalesef arama motorları ve sosyal medyadan verilebiliyor. Hemen kolluk kuvvetleriyle iletişime geçip, bunun bir dolandırıcılık olduğu ve hem müşterilere hem de kendilerini risk altığının beyan edilmesi gerekiyor.”
TÜKETİCİLER GÜVENLİ BULDUKLARI SİTELERİ TERCİH EDİYOR
İnternet üzerinden alışveriş yapan Berna Karataş genel olarak çocuğu ve kendi için ürün aldığını belirterek, “Bebeğim olduğu için çocuk bezi ya da çocuk bakımıyla ilgili ürünler alıyorum. Kendi özel kozmetik ihtiyaçlarım için de alışveriş yapıyorum. Kredi kartı kullanıyorum. Güvenli bulduğum birkaç site var. Onlardan alışveriş yapıyorum” diye konuştu.
İnternetten kozmetik ürünler aldığını ifade eden Ömer Faruk Arslan ise “İnternetten ayda birkaç defa alışveriş yapıyorum. Giyim çok tercih etmiyorum. Daha çok kozmetik yani günlük kullandığımız şampuan, deodorant vs. alıyorum. Alışveriş yaparken kredi kartı kullanıyorum. Güvenilirlik sitelerin tanınırlığıyla orantılı benim gözümde. Tanınır siteler benim için güvenli. İnternet kullanımını çok iyi yapamayan insanlar bu hataya düşebilirler ama uzantıları resmi olarak belli olan sitelerin sahtesi açıldığı zaman uzantıları reklamlarda görünür zaten. Büyük firmaların uzantıları belli sonuçta. Gerçek internet sitesi olduğu belli sonuçta” ifadelerini kullandı.