Kaynana vergisi kaldırılıyor!

Kaynana vergisi kaldırılıyor! Kira geliri olan mülk sahipleri için beyannameye yazılacak gelir kısmı net... Yıl boyu kiracıdan ne kadar kira alınmışsa ‘gelir’ (+) olarak beyan ediliyor. Bir de yasada belirlenmiş ‘gider ve indirimler’ (-) var, bu kısım biraz detaylı. Ödenecek verginin hesabı, bu ikisi (‘Gelirler’–‘Giderler ve İndirimler’) arasındaki fark üzerinden yapılıyor. Gider ve indirimler ne kadar fazlaysa ödenecek vergiyi de (belirli oranlarda) azaltıyor.

Mart ayının başında gider ve indirimleri etraflıca değerlendirmiştik. 3, 4 ve 5 Mart’da yazı dizisi olarak kira beyannamesi verecekler için eksi (-) kalemlerin detayını açıklamıştık... Götürü gider (gelirin yüzde 25’i), gerçek giderler (Kredi faiz gideri, sigorta giderleri, son beş yılda alınan konut için yüzde 5 gider, mülk sahibinin kendi ödediği kira gideri gibi...) eğitim, sağlık harcamaları, bağışlar gibi... Maliye Bakanı Naci Ağbal geçen hafta TBMM’de Gelir Vergisi (GV) Kanunu Taslağı’nı Bütçe Plan Komisyonu’na anlattı. GV taslağında öngörülen değişiklikler arasında, kira gelirinden düşülen ‘gider ve indirimler de’ var. Bazı giderlerin ve indirimlerin kapsamı daraltılıyor veya tamamen kaldırılıyor, bazı gider ve indirimlerinse kapsamı genişletiliyor, yeni gider ve indirimler öngörülüyor. Mülk sahiplerinin, kira gelirinden düşebileceği taslakta öngörülen (yeni) gider ve indirimlere birlikte göz atalım... Belgesiz götürü gider işyeri kirasında kalkıyor, konut kirasında kısıtlanıyor. İşyeri kira geliri olanlar, beyannamelerine ‘götürü gider’ (yüzde 25) yazamayacaklar. Giderleri ancak ‘gerçek gider’ olabilecek. Konut kira gelirleri 69 bin TL üzeri olanlar da artık götürü gideri tercih edemeyecek, ‘gerçek giderlerini’ beyannamesinde düşebilecek. 30 bin lira ile 69 bin lira arası kira geliri elde edenler, ancak ‘yüzde 15 götürü gideri’ beyannamelerine yazabilecek. 30 bin liraya kadar kira geliri olanlar önceden olduğu gibi yüzde 25 götürü gider tercihinde bulunabilecekler. Bahsettiğimiz taslağın yasalaşması ile tabiatıyla şu sorulacak: ‘Götürü gider hakkı olanlar gider tercihini (götürü veya gerçek) nasıl yapacak?’ Yasada belirtilen oranlar dikkate alınarak; hesaplanan götürü gidere göre, daha fazla indirilebilir gerçek gideri olan ev sahipleri, gerçek gider yöntemini seçip daha az vergi ödeyebilirler. Ancak götürü gider belgesiz olarak hesaplanıyorken, gerçek giderler belgeli olarak vergi hesabında dikkate alınabiliyor. Ayrıca beyanname verildikten sonra da, bu gerçek gider belgelerinin istenildiğinde ibraz edilmek üzere beş yıl saklanmak zorunluluğu olduğunu da hatırlatalım. 1-Kayınvalide (kaynana) ve kayınpederin (kaynata) kira ödemeden oturduğu konut için de vergi istenmeyecek. Mülk sahibi, konutunu kira almadan sadece annesi, babası, çocuğuna ve kardeşine tahsis ettiğinde (emsal kira bedeli üzerinden) vergisi istenmiyordu. GV taslağının yasalaşmasıyla, kayınvalide ve kayınpederden kira alınmadığı durumda da vergisi istenmeyecek. 2-Isı yalıtımı ve enerji tasarrufuna yönelik harcamalar gider yazılabilecek. Isı yalıtımı ve enerji tasarrufuna yönelik harcamaların elde edilen kira gelirinden doğrudan gider (-) olarak indirilebilmesine imkân sağlanıyor. 3-Öğrenci yurtları, bakımevleri, huzurevleri masrafları da ödenecek vergiyi azaltacak. 4- Öğrenci ve yaşlıların barınma masrafları da beyannamede düşülebilecek. Bu amaçla, öğrenci yurtları, bakımevleri ve huzurevlerine ödenen oda ve yatak ücretleri de kira gelirlerinin vergi hesabında indirim (-) olarak dikkate alınabilecek. 5-Eğitim ve Sağlık masraflarının vergi avantajı artıyor. Eğitim ve sağlıkla ilgili giderler, mevcut durumda GV matrahının tespitinde indirim olarak dikkate alınırken, tasarıda ise bu harcamaların belirli bir yüzdesinin, matrah yerine ‘hesaplanan vergiden’ indirilmesi (-) öngörülüyor. 6-GV’deki çocuk tanımı değişiyor Vesayeti altında bulunmak şartıyla kardeşler ve anne babasını kaybetmiş kardeş çocukları ile torunlar için de mükelleflerin, kendi çocuklarında olduğu gibi vergi indirimlerinden yararlandırılıcığı öngörülüyor. Saydığımız değişikliklerden mülk sahiplerini en çok etkileyecek olan, ilk maddedeki ‘götürü gider‘ hususu... Belgesiz götürü giderin kalkması veya cazibesini yitirmesi, belgeli gerçek giderlerin önemini artırıyor. Bu yüzden kira gelirleri elde edenlerin, kira vergisini daha düşük ödemek için yıl içinde yaptıkları ‘kabul edilen harcamaların belgelerini’ daha beyanname dönemi gelmeden dosyalamalarında yarar var.