Kemal Öztürk: Tüik ve Enag karşı karşıya gelecekler!
TÜİK enflasyonu yüzde 20 seviyelerinde açıklarken ENAG'ın gerçek enflasyonu yüzde 58 olarak duyurması üzerine kamuoyunda kafa karışıklığı oluşmuştu. Kemal Öztürk iki kurumla da görüşerek farkların nedenini yazdı. Açıklamalara göre ikisinin de hesaplama yöntemi farklı.
TÜİK Başkanı Prof. Sait Erdal Dinçer, CHP lideri Kılıçdaroğlu'na randevu vermemesi ile ilgili dün Habertürk yazarı Kemal Öztürk'e konuşarak "Kurumu siyasi tartışmaların bir parçası haline getirmek istemedim. Bu kurum siyasetten uzak, tartışmalardan uzak kalıp, ülkenin en kritik verilerini üretmeli. Çok hayati bir iş bu. Görüşmeme nedenimiz budur" demişti.
Öztürk bugünkü yazısında TÜİK'in açıkladığı enflasyona gelen tepkileri ve ENAG'ın açıkladığı veriler arasındaki farkları inceledi. Öztürk "ENAG, enflasyonu Kasım ayı itibariyle yüzde 58 bulurken, TÜİK yüzde 21 buluyor. Bizler de vatandaş olarak yüzde 50-60 hissediyoruz." diye yazarak bu farkı inceledi. İşte Öztürk'ün yazısından öne çıkanlar:
TÜİK’in enflasyon rakamlarına yapılan itirazların önemli nedeni, vatandaşın hissettiği enflasyon ile TÜİK’in açıkladığı rakamın birbiriyle tutmaması.
Enflasyonu tartışma konusu yapan bir diğer konu ise, Prof. Veysel Ulusoy’un kurup yönettiği Enflasyon Araştırma Grubu (ENAG) rakamları.
ENAG, enflasyonu Kasım ayı itibariyle yüzde 58 bulurken, TÜİK yüzde 21 buluyor. Bizler de vatandaş olarak yüzde 50-60 hissediyoruz.
Bu kadar uçurum nasıl olabilir?
ENAG ve TÜİK farkları
İki ölçüm arasındaki farkın nedeninin her iki tarafla yaptığım görüşme sonrasında şu olduğu kanaatindeyim:
ENAG sepetteki ürünlerin fiyatlarını internet üzerinden, satıcı kurumu rastgele (random) seçerek yapıyor. Her ölçümde fiyat alınan şirket değişebiliyor.
TÜİK ise Eurostat kurallarına göre rastgele yöntemini kullanmadıklarını söylüyor. Aynı ürün, aynı kalite, aynı marka ve aynı satış noktasından bu ürün fiyatını alıyor.
TÜİK uzmanına göre rastgele seçim kargaşaya ve hesap hatalarına neden olur. Bu nedenle Eurostat rastgele seçimi yasakladı.
ENAG Başkanı ise istatistik kurallarına göre rastgele yönteminin kullanılması gerekir diyor.Başka kötü niyet yoksa, arada çıkan rakam farkının bu olduğu kanaatindeyim. Ancak asıl gerçek, ENAG ekibiyle, TÜİK yetkililerinin yapacağı toplantı sonrasında anlaşılacak.
TÜİK ENAG ile buluşacak
TÜİK’in daha fazla ve proaktif iletişim çalışmalarına ihtiyacı var. Kendisini anlatmalı ve daha şeffaf olmalı. EUROSTAT’tan talep edilen inceleme çok önemli. Onun sonuçları kurumun itibarını temize çıkarmak açısından etkili olacaktır.
ENAG Başkanı Prof. Veysel Ulusoy ve ekibi davet edilecek. Karşılıklı uzmanlar olarak tartışacaklar. Ayrıca ekonomi yazarlarının TÜİK’e gelerek tüm sorularını yöneltmeleri de çok yerinde olur. Bunu da gerçekleştireceklerini söyledi Başkan Dinçer.