Koronavirüsün alt varyantı BA.2.86’dan korunmak için neler yapmalı

KORONAVIRÜSÜN ALT VARYANTI BA.2.86’DAN KORUNMAK IÇIN NELER YAPMALI

Yaklaşık dört yıldır hayatımızda olan koronavirüsün yeni varyantı BA.2.86 gündem konusu oldu. ‘Hayatın durduğu’ günler geri mi gelecek endişesi bu alt varyanta karşı merakı da artırdı. İstinye Üniversitesi (İSÜ) Tıp Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Huri Bulut Dedeakayoğulları, BA.2.86 ile ilgili merak edilen soruları yanıtladı.

“ARAŞTIRMALAR HÂLÂ DEVAM EDIYOR”

İSÜ Tıp Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Huri Bulut Dedeakayoğulları, son varyantın özellikleri ve mutasyonlarıyla ilgili şu bilgileri verdi:

“COVID-19 varyantı BA.2.86, virüsün aktif kısımlarındaki 35’ten fazla bölgede mutasyon taşımakta olup şu anda İsrail, Danimarka, ABD ve İngiltere'nin yanı sıra İsviçre, Güney Afrika ve diğer birçok ülkede görülmektedir. Halk sağlığı yetkilileri, bilim insanlarının sosyal medyada ‘Pirola’ adını verdiği COVID alt değişkenini hâlen araştırmaya devam etmektedir. Araştırmacılar ve enfeksiyon hastalıkları uzmanları, çok sayıda mutasyona sahip olmasından dolayı BA.2.86'nın COVID-19 aşısını veya yakın zamanda ortaya çıkan farklı bir varyanttan kaynaklanan bağışıklığı bypass edebileceğinden şüphe duymaktadırlar.”

“BAĞIŞIKLIK SISTEMI ZAYIF KIŞILERDE TESPIT EDILDIĞI BILDIRILDI”

Bu varyantın ne kadar bulaşıcı olduğunun henüz bilinmediğini vurgulayan Doç. Dr. Dedeakayoğulları, 

“Bazı mutasyonlar, yayılma yeteneğini ve/veya daha ciddi hastalık ve ölüme neden olma yeteneğini etkileyen özellikler de dâhil olmak üzere virüsün önemli özelliklerinde değişikliklere yol açabilir. Bunun yanında şimdiye kadar bildirilen vakaların test ve sıralama eksikliğinden kaynaklı daha fazla olabileceği düşünülmektedir. BA.2.86'nın ne kadar bulaşıcı olduğu henüz belli olmasa da, insandan insana yayılabilmesinin mümkün göründüğü, diğer yüksek düzeyde mutasyona uğramış alt değişkenlerin çoğunlukla uzun süreli enfeksiyonları olan bağışıklık sistemi zayıf kişilerde tespit edildiği bildirilmiştir.”

“COVID-19 IÇIN KULLANILAN TESTLER VE ILAÇLAR BU VARYANTTA ETKILI GÖRÜNÜYOR”

COVID-19'u tespit etmek için kullanılan testlerin ve tedavi etmek için kullanılan ilaçların bu varyantta da etkili olduğunu belirten İSÜ Öğretim Üyesi Doç. Dr. Huri Bulut Dedeakayoğulları, sözlerine şöyle devam ediyor:

“Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri’nin (Centers for Disease Control and Prevention - CDC) şu anki verilerine göre, COVID-19'u tespit etmek için kullanılan mevcut testler ve tedavi etmek için kullanılan ilaçlar bu varyantta etkili görünmektedir. Bilim insanları yakında çıkacak güncellenmiş COVID-19 aşısının etkinliğini değerlendirmektedirler. CDC'nin mevcut değerlendirmesi, bu güncellenmiş aşının ciddi hastalıkları ve hastaneye yatışları azaltmada etkili olacağı yönünde olup, şu anda bu varyantın daha ciddi hastalıklara neden olduğuna dair somut bir kanıt yoktur. Ek bilimsel veriler geliştirildikçe bu değerlendirme değişebilir.”

“BA.2.86'NIN OLDUKÇA BULAŞICI OLUP OLMAYACAĞI NETLIK KAZANMIŞ DEĞIL”

Varyant BA.2.86'nın ne ölçüde bulaşıcı olup olmayacağı konusundaki endişelerin netlik kazanmadığının altını çizen Doç. Dr. Dedeakayoğulları, şöyle konuştu:

“Şu anda bu versiyonun öncekilere göre daha hızlı yayılıp yayılmadığına veya daha ciddi hastalıklara neden olup olmadığına dair bir kanıt bulunmamakla birlikte, ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri insanları daha önce olduğu gibi Covid-19'dan korunma yönergelerine uymaya çağırdı. Uzmanlar, birçok mutasyonun BA.2.86'yı daha önceki varyantlarla karşılaştırıldığında ‘yapısında kökten farklı’ hale getirdiğini belirtmekte ancak BA.2.86'nın oldukça bulaşıcı olup olmayacağı konusunda endişeler netlik kazanmış değil. BA.2.86'nın virüsün diğer türleriyle rekabet edip edemeyeceği veya bağışıklık tepkilerinden kaçma konusunda herhangi bir avantaja sahip olup olmayacağı da halen araştırılmaktadır. Diğer COVID-19 varyantlarına benzer şekilde BA.2.86 varyantında da öksürük, boğaz ağrısı, burun akması, hapşırma, tükenmişlik, baş ağrısı, kas ağrıları ve değişen koku duyusu gibi benzer semptomlar görülmektedir. Farklı ülkelerde görülen vakalar benzer semptomlar taşımakta olup virüsün yapısal farklılıkları açısından araştırmalar devam halen devam etmektedir.”

“ORTAMI HAVALANDIRIN, ELLERINIZI SIK SIK YIKAYIN” 

Doç. Dr. Dedeakayoğulları, koronavirüsün alt varyantı BA.2.86’dan korunmak için şu önerileri sıraladı:

“Şu anda bu varyantın ne kadar iyi yayıldığını bilmiyoruz, ancak diğer varyantlarla aynı şekilde yayıldığını biliyoruz. Kendinizi ve başkalarını enfeksiyondan korumak için Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri’nin tavsiye ettiği aşağıdaki önlemleri almaya devam etmek varyantın olası yayılma hızını düşürmeye yardımcı olacaktır:

-           Tavsiye edildiği şekilde COVID-19 aşılarınızı yaptırın

-           Hastaysanız evde kalın

-           Gerekli olması hâlinde, COVID-19 testi yaptırın

-           Hastalanma riskiniz yüksekse tedavi alın

-           Maske takmayı tercih ederseniz burnunuza ve ağzınıza tam oturan, yüksek kaliteli bir maske takın

-           Bulunduğunuz ortamdaki havalandırmayı iyileştirin

-           Ellerinizi sık sık yıkayın.”