Mangalı daha sağlıklı hale nasıl getirebilirim 2
Etleriniz ile birlikte daha fazla yeşillik ve meyve tüketin
Mangalda yediğiniz etin yaklaşık dört katı kadar yeşillik yerseniz o etin pek bir zararı kalmayacaktır. Adana’ da bir kebapçıya girdiğinizde ne isterseniz isteyin önünüze en az on çeşit meze ve salata gelecektir. Sanırım atalarımızın bu konuda bildiği bir şeyler vardı. 150 gram et yediyseniz, 500-600 gram yeşillik yemelisiniz. Birçok yeşillik ve meyve HCA oluşumu engeller. Özellikle koyu renkli meyve sebzeler daha etkilidir. Mor lahana, roka, ıspanak, maydanoz, taze nane, dereotu, taze soğan, çiğ sarımsak, kırmızı üzüm, yaban mersini, kivi, karpuz, kuru erik, kiraz başlıca sayabileceklerim.
Özellikle Adana’ da her salataya giren sumaktan biraz bahsedelim. Sumak; antiinflamatuar ve antioksidan etkileri başta olmak üzere sağlık üzerinde oluşturduğu birçok olumlu etki nedeniyle, sağlıklı beslenme düzeninin bir parçası olması gereken besin türlerinden bir tanesidir. Önemli bir antioksidandır. Bu sayede vücutta dolaşan serbest radikalleri indirger ve oksidatif stres düzeyini düşürür. Antiinflamatuar özelliğe sahiptir. Kan şekerini düzenler.
ORAC (Oxygen Radical Absorbance Capacity/ Oksijen Radikal Absorbans Kapasitesi) değeri yediğimiz besinlerin; bizi yaşlandıran, kansere yola açan ve hastalıklara neden olan serbest radikalleri emme kapasitesini gösteren çok önemli bir değer birimidir. Sumak 706250, karanfil 290283, kuru kekik 175295, kuru biberiye 165280, kuru nane 160820, toz zerdeçal 127068, kimyon 50372, toz zencefil 39041, taze kekik 13978 ve sarımsak 5708 birimdir.
Etleri nasıl pişirelim?
Etlerinizi doğru pişirin ve etlerinizi orta - yüksek arası bir ısıda pişirin.
Et ve et ürünlerini uzun süreli mangal üzerinde pişirmek kanserojen maddelerin çıkmasına sebebiyet verdiği için, mangaldan önce biraz pişirmek, kısa süre fırında pişirmek, mangala koymadan önce mikrodalga fırında bir ön pişirme işleminden geçirmek gibi öneriler vardır. Bu işlemlerin ardından mangalda pişen etlerin çok daha az HCA ürettiği ortaya çıkmıştır. Ben bu işlemlerin etin tadını ve kıvamını bozacağını bildiğim için yapmam ama böyle bir öneri olduğunu da sizlerle paylaşmak zorundayım. Etleri sürekli çevirerek ateş ve dumana daha az maruz bırakmak ve orta pişmiş olacak şekilde pişirmek güzel tavsiyelerdir. Küçük parçalı etler daha çabuk pişer. Bu nedenle pişirme süresini azaltmak için küçük parçalı ürünler tercih etmek mantıklıdır. İyi pişmiş etler orta pişmiş etlere göre 3,5 kat daha fazla HCA oluşumu riski taşımaktadır. Yani eti suyunda bırakmak, az veya orta pişmiş tercih etmek daha sağlıklıdır. Etin fazla pişmekten kararan yerlerini mutlaka kesip atın; en fazla PAH ve HCA’yı etlerin yanık tarafları taşımaktadır. Yanık riskini azaltmak için kömürün iyice kor haline geldiğine emin olmak gerekir. Yani mangalınızda siyah halde kömür varken etleri ateşe atmayın. Etlerle ateş arasında 15 santimetre, yani bir karış mesafe olması yeterlidir.
Size son bir usta tavsiyesi; eti sık sık çevirmek hem etin suyunu kaybetmesini engeller hem de yanma riskini azaltarak kanserojen riskini iyice azaltmış olur.
Yumuşacık, leziz ve sağlıklı etlerin antidot olan sebzelerle servis edildiği; kahkahaların, hoş sohbetlerin ve dostlarınızın sıcak gülüşlerinin iç içe geçtiği, keyifli nice mangallar yakmanız temennisiyle…
Haftaya “Uyuyan güzel neden güzel?” sorusuna yanıt arayacağız. ‘’Sağlık için uyku nasıl olmalı?’’ sorusuna yanıt olacağız.
Sağlıkla kalın...
“Zevk ve neşe içinde yenen şeyler en kolay hazmolunurlar”
Montaigne
“Sevginin olduğu bir sofrada ot yemek, nefretin olduğu bir sofrada kızarmış bir öküzü yemekten evladır”
Hz. Süleyman
Yemek yapmak. Sanatların en güzeli ve kusursuzudur. Beş duyumuzu birden harekete geçirir, hatta bir duyumuzu daha uyandırır, elimizden geleni ortaya koyma ihtiyacımızı. En sevdiğim tedavi budur.
Paulo Coelho