Marmara'da deprem sonrası tsunami uyarısı

Doç. Dr. Ergin Ulutaş, vatandaşların olası Marmara depremi için
önlemlerini artırması gerektiğini belirtti.

Marmara’da yaşanacak bir depremin ardından Marmara Denizi’nde
tsunami de oluşabileceğini söyleyen Ulutaş, "Bir tsunami tehlikesi
var Marmara’da. Eğer biz o tehlikeye karşı önlemler almazsak risk
oluşturmuş oluyoruz. Dolayısıyla bu anlamda riski artırıp ya da
azaltmak bizim elimizde. Marmara’da olası bir faylanma durumunda en
kötü senaryoyu konuşacak olursak, biz doğrultu atımlı faylanmaların
yaşanacağını düşünüyoruz.

Bir deprem oluşacak olursa, öyle Japonya, Şili, Endonezya gibi
değil orada yaşananlardan çok daha az tsunami dalgaları
bekliyoruz. En kötü senaryolarımızda 1,5-2 metre yüksekliğinde
bir tsunami dalgası bekliyoruz. Buradaki en önemli nokta, Marmara
Denizi içerisinde oluşabilecek heyelanlardır. Bir depremin ardından
bu heyelanlar tetiklenecek olursa, özellikle lokal bazda
kıyılarımızda 3 ile 6 metre yüksekliğinde tsunami dalgaları
görebiliriz. Ancak bu tüm Marmara bölgesinde değil, özellikle
heyelanın oluştuğu alanlara yakın yerlerde 3 ile 6 metre
yüksekliğinde bir tsunami dalgası görebiliriz. Bu anlamda
Büyükçekmece, Yenikapı civarı, Yalova’ya yakın yerlerde Çınarcık’ta
bir risk olabilir, bu alanlarda önlemler almamız gerekiyor”
dedi.

"Oluşacak 20 santimlik bir dalga bile büyük hasarlar
verecek"

Marmara Denizi’nde yaşanabilecek tsunami sonrasında dalga
boylarının Japonya’daki gibi yüksek seviyelerde olmayacağını
söyleyen Ergin Ulutaş, “Özellikle eğimin düşük olduğu yerlerde
önlemler almamız lazım, eğer kıyılarda eğim düşükse dalgalar
içeriye daha çok girebilir. Bu konuda Japonya’da yapılmış önemli
bir çalışma var. Tsunami dalgalarını Japonya’daki gibi büyük dev
dalgalar şeklinde düşünmememiz gerekiyor.

Türkiye’de yaşanabilecek bir tsunamide çok küçük dalgalar
bekliyoruz. Fakat o dalgaların boyu değil, kıyıdan ne kadar içeriye
girdiği önemlidir. Örneğin İstanbul için kıyıdan yaklaşık 300 metre
girebilen bir dalga daha sonra geri çekilecek ve ciddi hasar
oluşturacak. Örneğin 20 santimlik bir dalgayı düşünecek olursak, bu
dalga öyle deniz kıyılarında gördüğümüz 20 santimlik dalgaların
etkisi gibi değildir. Çünkü hacim değişikliğiyle geldiği için
etkisi bir insanı ayakta tutamayacak boyutta olabilir. Dolayısıyla
bu tür dalgalar bizler için büyük tehlikeler oluşturabilir” diye
konuştu.

"Erken uyarı sistemleri çok önemli"

Yaşanabilecek depremlerin ardından Kandilli Rasathanesi’nde
bulunan tsunami erken uyarı sistemlerinin hayati önem taşıdığını
belirten Ulutaş, şöyle konuştu:

“Depreme hazır ülkeler, tsunamiyle ilgili çeşitli araştırmalar
yapıyorlar ve halkı bu konuda bilinçlendiriyorlar. Bir depremin
hemen ardından kıyıda bulunan insanlar tsunami olabileceğini
biliyor ve buna göre daha yüksek yerlere çıkmaya çalışıyor ya da
evlerinin üzerinde kalıyor. Hiçbir zaman aşağıya inip kıyıya doğru
gitmiyorlar, çünkü biz deniz kenarında olan bir ülkeyiz bu nedenle
buna dikkat etmemiz lazım. Daha yüksek bölgeleri tercih etmekte
fayda var.

Erken uyarı sistemleri bu anlamda çok önemli, Kandilli
Rasathanesi tarafından bu erken uyarı sistemleri kuruldu. Bu erken
uyarı sistemleri deprem olduktan hemen sonra dalgalar kıyıya
ulaşmadan haber verebilirler. Deprem erken uyarıcı sistemi gibi
değildir tsunami uyarıcı sistemi. Tsunami uyarı sisteminde biraz
daha vaktimiz var. Çünkü deprem olduktan sonra oluşan dalganın
kıyıya gelmesi süre alıyor.

Marmara Denizi için en önemli şey şu, küçük bir deniz olduğumuz
için depremden sonra tsunami dalgalarının kıyıya ulaşma süreci çok
daha kısa. Örneğin Japonya’da 30-40 dakika sonra bir tsunami
kıyılara ulaşıyorsa, bizde bu 5 ile 7 dakika arasında bazı yerlerde
ise 10 dakika civarında oluyor. Dolayısıyla kısa bir süremiz var ve
o sürede mümkün olduğu kadar önlem almamız gerekiyor.”

Kandilli Rasathanesi'nde açıklama yapılırken deprem
oldu

Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma
Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Haluk Özener, Kandilli Rasathanesi'nde
canlı yayında açıklama yaparken deprem meydana geldi. Özener,
'Depremlerin daha çok doğu segmentte olduğunu görüyoruz. Şu anda da
deprem oldu. Depremi hassas bir şekilde çözecekler. Orta segmentin
üzerinde şu anda bir deprem görmüyoruz' dedi. Özener, Büyük
İstanbul Depremi için ise 'Ne zaman olacağını maalesef bilmiyoruz
ama olacağını ve git gide yaklaştığını biliyoruz. Ancak zaman
vermemiz mümkün değil' diye konuştu.