MUTANT VİRÜS NEDİR, NE DEMEK?
MUTASYONLU VİRÜS MUTASYONA UĞRADI
İngiltere’de bilim insanları, Kent bölgesinde görülen ve tüm ülkede hızla yayılan koronavirüs varyantının, kaygı verici yeni değişiklere uğradığını açıkladı. Bazı örneklerde yapılan testlerde Güney Afrika ve Brezilya’da görülen E484K mutasyonuna rastlandı. Uzmanlar, bu değişimin aşıların etkinliğini etkileyebilecek olmasına karşın, ülkede kullanılan aşıların hâlâ sonuç vereceğini söylüyor.
Leicester Üniversitesi’nden virüs uzmanı Dr. Julian Tang, insanların karantina önlemlerine uymaya devam edip virüsün daha fazla mutasyon geçirmesine fırsat vermemesi gerektiğini söyledi. Dr. Tang, “Aksi halde virüs sadece yayılmaya devam etmez evrim de geçirir. Virüsün yayılması, yeni ortaya çıkan varyantlar için bir ‘erime potası’ olur” dedi.
Bazı araştırmalar, E484K’nın virüsün antikorlar olarak bilinen bağışıklık sisteminden kaçmasına yardım edebileceğine işaret ediyor. Fakat Moderna aşısının ilk sonuçları, aşının bu mutasyonun görüldüğü varyantlarda da etkili olduğunu gösteriyor. Ancak bağışıklık tepkisinin eskisi kadar güçlü ya da uzun süreli olmayabileceği vurgulanıyor. Yakında onay alması beklenen Novavax ve Janssen’in aşılarının da koruma sağlayabileceği belirtiliyor.
Uzmanlar, en kötü olasılıkla gerekmesi halinde aşıların birkaç hafta ya da ay içinde yeniden tasarlanabileceği ya da üzerinde küçük değişiklikler yapılabileceğini söylüyor.
MUTASYONLU VİRÜS NE DEMEK?
Bir organizmanın veya virüsün genetik materyalinde meydana gelen kalıcı değişiklik.
RNA virüslerinde DNA virüslerine oranla çok daha fazla mutasyon meydana gelir. SARS-CoV-2 bir RNA virüsüdür.
Mutasyon ya da değişinim, bir canlının genomu içindeki DNA ya da RNA diziliminde meydana gelen kalıcı değişmelerdir. Mutasyona uğramış organizma ise mutant olarak adlandırılır. Mutasyonların genler üzerindeki zararlı etkileri nedeniyle, organizmalar mutasyonları gidermek için DNA onarımı gibi mekanizmalara sahiptir.
MUTASYONLU VİRÜS NE KADAR TEHLİKELİ?
Sağlık Bakanlığı Koronavirüs Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Sema Turan, "Mutasyonla ilgili çok fazla sayıda haber ve bilgi çıkmış durumda. Dünyadan da sürekli bilgi geliyor. İngiltere'de başlayan mutasyonların duyurulmasıyla birlikte hepimiz alert olduk. Burada en büyük merakımız 'mutasyonun hastalık şiddeti üzerine etkisi ne olacak?' Şu anda hastalık şiddetine dair olumsuz bir bilgi elimize gelmedi; dünyadan da ülkemizden de. Evet; bazı mutasyonlar gerçekleşti. Ama hastalığın şiddetini arttırdığına dair bir kanıt şu an elimizde yok. Kişisel olarak şunu söyleyebilirim ki virüs yaşamını devam ettirmeye çalışıyor aslında. Her türlü önlemi arttırdığımızda virüs başka bir yol deniyor. O nedenle mutasyona uğruyor. Bu tam da bir savaş gibi aslında. Bu mutasyonların sonucunda hastalık şiddetini etkileyen bir durumla ben yoğun bakımlarımızda karşılaşmadım'' ifadelerini kullandı.
MUTASYONLU KORONA VİRÜSÜN BELİRTİLERİ NELER?
Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Dekanı, Halk Sağlığı Anabilim Dalı Başkanı ve Sağlık Bakanlığı Toplum Bilimleri Kurulu üyesi Prof. Dr. Mustafa Necmi İlhan, İngiltere'de ortaya çıkan mutasyonlu koronavirüse ilişkin DHA'ya açıklama yaptı.
Prof. Dr. İlhan, mutasyonlu virüsün öldürücülüğünün az olmasının iki nedeni olabileceğine vurgu yaparak, "Bulaştığı kişi sayısı fazladır, daha hafif hastalık yapıyor olabilir ya da bulaştıklarında bir bölümünde yine hastalık olabileceği gibi bir bölümü daha hafif geçiriyordur, o yüzden de öldürücülük hızı düşmüş olabilir. Bunu takip edip görmek gerekiyor. Kısıtlamalara uymak gerekiyor, vatandaşlarımız şunu düşünmeli; eğer yüzde 70 bulaştırıcılık fazlaysa en az benim iki kat önlem almam gerekiyor. İngiltere'den gelen 15 hastanın tedavisinin devam ettiğini biliyoruz, yakınları da karantinada. İngiltere'deki meslektaşlarımız, öksürük ve solunum semptomlarının daha fazla olduğunu söylüyorlar. Burada da muhtemelen öyledir" ifadesini kullandı.
MUTASYON AŞILARI ETKİLER Mİ?
Öte yandan daha önce açıklamalarda bulunan Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Mustafa Hasöksüz, “Paniğe gerek yok” diyerek şunları söylemişti:
“Alarm durumuna geçmeye gerek yok ancak kontrol edilmesi gereken bir durum. Bu virüsün yüzde 70 daha bulaştırıcı olduğu epidemiyolojik olarak kanıtlandı, diğer bilimsel yöntemlerle kanıtlanmadı. Virüslerin bu tip yeni alt gruplar oluşturacak şekilde mutasyon oluşturması muhtemeldir. Yani beklenen bir durum. Aşılamaların uygulanmasıyla mutasyonları da azalacağını düşünüyorum. Böylece dolaşımda bulunan virüs sayısı da azalacak. İnsanlar aşı olarak sadece kendilerini korumayacaklar, aynı zamanda dolaşımda bulunan virüs miktarının azalmasına katkıda bulunacaklar. Hızlı yayıldığı düşünülürse insanlar artık iki kere dikkat etmek zorunda. Maske, mesafe ve hijyen konusu daha da ağırlık kazanmalı. Bir ülkede ya da bir bölgede o hızlı bulaşma özelliğine sahip virüs ortaya çıkarsa, o bölgede yaşayan insanların daha çok dikkat etmesi şart. Gerekirse kısıtlama adı altında belirttiğimiz önlemlerin seviyesi daha da yükseltilebilir. Bu, virüs görülecek kişi sayısına bağlı. Geçtiğimiz ay İngiltere’den başlayarak diğer ülkelerde de, bu nedenle yeni tip virüse karşı önlemler arttırıldı.