Nazım Hikmet'i anıyoruz.. İşte romantik devrimcinin mücadele dolu hayatı, davaları ve şiirleri

"Romantik komünist" ve "romantik devrimci" olarak tanımlanır. Siyasi düşünceleri yüzünden defalarca tutuklanmış ve yetişkin yaşamının büyük bölümünü hapiste ya da sürgünde geçirmiştir. Şiirleri elliden fazla dile çevrilmiş ve eserleri birçok ödül almıştır.

İşte büyük usta Nazım Hikmet'in hayatı 

İlk şiiri Feryad-ı Vatan'ı 3 Temmuz 1913'te yazdı. Aynı yıl Mekteb-i Sultani'de ortaokula başladı. Bir aile toplantısında denizciler için yazdığı bir kahramanlık şiirini Bahriye Nazırı Cemal Paşa'ya okuyunca çocuğun Bahriye Mektebine gitmesine karar verildi. 

25 Eylül 1915'te Heybeliada Bahriye Mektebi'ne girdi, 1918'de 26 kişi içinden 8. olarak mezun oldu. Karne değerlendirmelerinde zeki, orta derecede çalışkan, elbisesine özen göstermeyen, sinirli ve ahlakî tavırları iyi bir öğrenci görülmektedir. 

Mezun olduğunda dönemin okul gemisi Hamidiye gemisine güverte stajyer subayı olarak atandı. 17 Mayıs 1921'de aşırıya kaçan halleri bulunduğundan ordu ile ilişiği kesildi.

Nazım Hikmet, 1920'de arkadaşı Vâlâ Nureddin ile Milli Mücadele'ye katılmak üzere ailesinden habersiz Anadolu'ya geçti, Bolu'da öğretmenlik yaptı. Daha sonra Batum üzerinden Moskova'ya giderek Doğu Emekçileri Komünist Üniversitesi’nde siyasal bilimler ve iktisat okudu. 1921'de gittiği Moskova’da devrimin ilk yıllarına tanık oldu ve komünizm ile tanıştı.

1924'te Moskova'da yayınlanan ilk şiir kitabı 28 Kanunisani sahnelendi. O yıl Türkiye'ye dönerek Aydınlık Dergisi'nde çalışmaya başladı, ancak dergide yayınlanan şiir ve yazılarından dolayı on beş yıl hapsi istenince tekrar Sovyetler Birliği'ne gitti.

1928’de Af Kanunu'ndan yararlandı ve Türkiye'ye döndü. Bu defa Resimli Ay dergisinde çalışmaya başladı. 1938'de yirmi sekiz yıl hapis cezasına çarptırıldı. 12 sene tutuklu kaldı. 

Barışseverler Cemiyeti'nin kuruluşunda yer aldı. 12 sene süren tutukluluktan sonra askere alınacağı ve öldürüleceği endişesiyle 1950 yılında Stalin yönetimindeki Sovyetler Birliği'ne giden Nazım, 25 Temmuz 1951 tarihinde Bakanlar Kurulunca Türk vatandaşlığından çıkarılmasının ardından, büyük dedesi Mustafa Celaleddin Paşa (Konstantin Borzecki)'nın memleketi olan Polonya'nın vatandaşlığına geçerek Borzecki soyadını aldı. 

 3 Haziran 1963 tarihinde ise, Nâzım Hikmet geçirdiği bir kalp krizi neticesinde 61 yaşında hayata gözlerini yumdu.

Güzel Günler Göreceğiz ( Dinle)

Nazım Hikmet'in davaları ve sürgün edilişi 

1925 yılından başlamak üzere şiirleri ve yazıları yüzünden birçok kere yargılandı. 1938 yılında orduyu ayaklanmaya kışkırtmaya çalıştığı gerekçesiyle 28 yıl dört ay hapis cezasına çarptırıldı.

İstanbul, Ankara, Çankırı ve Bursa cezaevlerinde 12 yılı aşkın kaldı. Bursa cezaevinde kaldığı yılları anlatan Mavi Gözlü Dev adlı film 2007 yılında vizyona girdi.

1950 yılında bir af yasasıyla salıverildi. Ancak sürekli izlendiği ve çürüğe ayrıldığı halde 48 yaşında yeniden askerlik yapmaya çağrılması ve öldürüleceği yolundaki duyumlar üzerine yurtdışına kaçtı.

17 Haziran 1951 tarihinde Bakanlar Kurulu tarafından Türk vatandaşlığından çıkarılmasına karar verildi. Sovyetler Birliği'nde Moskova yakınlarındaki yazarlar köyünde ve daha sonra da eşi Vera Tulyakova (Hikmet) ile Moskova'da yaşadı.

Memleket dışında geçirdiği yıllarda Bulgaristan, Macaristan, Fransa, Küba, Mısır gibi Dünya memleketlerini dolaştı, buralarda konferanslar düzenledi, savaş ve emperyalizm karşıtı eylemlere katıldı, radyo programları yaptı. Budapeşte Radyosu ve Bizim Radyo bunlardan bazılarıdır. Bu konuşmaların bir kısmı bugüne ulaşmıştır.

Davaları

1925 Ankara İstiklâl Mahkemesi Davası

1927-1928 İstanbul Ağır Ceza Mahkemesi Davası

1928 Rize Ağır Ceza Mahkemesi Davası

1928 Ankara Ağır Ceza Mahkemesi Davası

1931 İstanbul İkinci Asliye Ceza Mahkemesi Davası

1933 İstanbul Ağır Ceza Mahkemesi Davası

1933 İstanbul Üçüncü Asliye Ceza Mahkemesi Davası

1933-1934 Bursa Ağır Ceza Mahkemesi Davası

1936-1937 İstanbul Ağır Ceza Mahkemesi Davası

1938 Harp Okulu Komutanlığı Askerî Mahkemesi Davası

1938 Donanma Komutanlığı Askerî Mahkemesi Davası

Dillerden düşmeyen dizeler dillerden düşmeyen şarkılara dönüştü.

Şiirlerinden birçoğu Fikret Kızılok, Cem Karaca, Fuat Saka, Grup Yorum, Ezginin Günlüğü, Zülfü Livaneli gibi sanatçılar ve gruplar tarafından bestelendi. Ünol Büyükgönenç tarafından özgün bir şekilde yorumlanmış olan küçük bir kısmı ise 1979'da "Güzel Günler Göreceğiz" ismiyle kaset olarak çıktı. Birkaç şiiri ise Yunan besteci Manos Loizos tarafından bestelendi.

Ayrıca bazı şiirleri Yeni Türkü'nün eski üyesi Selim Atakan tarafından da bestelenmiştir. "Salkım söğüt" adlı şiiri Ethem Onur Bilgiç'in 2014 tarihli animasyon filmine konu olmuştur. 

UNESCO'nun ilan ettiği 2002 Nâzım Hikmet yılı için besteci Suat Özönder "Şarkılarda Nâzım Hikmet" adlı bir albüm hazırladı.

Kültür Bakanlığının katkılarıyla, Yeni Dünya plak şirketi tarafından hayata geçirildi.

Nazım Hikmet'in Bestelenmiş Şiirleri

Ahmet Kaya, Aynı Daldaydık

Ahmet Kaya, Şeyh Bedrettin

Ruhi Su, Masalların Masalı

Ruhi Su, Onlar Ki

Ruhi Su, Kadınlarımız

Zülfü Livaneli, Karlı Kayın Ormanı

Zülfü Livaneli, Bulut Mu Olsam

Zülfü Livaneli, Kız Çocuğu

Zülfü Livaneli, Hoşçakal Kardeşim Deniz

Zülfü Livaneli, Saat Dört Yoksun

Zülfü Livaneli, Vapur

Zülfü Livaneli, Memetçik Memet

Cem Karaca, Şeyh Bedrettin Destanı

Cem Karaca, Çok Yorgunum (Mavi Liman şiirinden uyarlama)

Cem Karaca, Ceviz Ağacı

Cem Karaca, Herkes Gibi

Cem Karaca, Hoşgeldin Kadınım

Cem Karaca, Memleketim

Cem Karaca, Hasret ( Davet şiirinden alınmıştır.)

Cem Karaca, Kerem Gibi

Esin Afşar, Tahir ile Zühre Meselesi

Onur Akın, Seviyorum Seni

Onur Akın, Sev Bakalım

Edip Akbayram, Güzel Günler Göreceğiz

Edip Akbayram, Korkuyorlar

Edip Akbayram, Gidenlerin Türküsü

İlkay Akkaya, Beyazıt Meydanı

Mesud Cemil, Kanatları Gümüş Yavru Bir Kuş[27]

Ezginin Günlüğü, Seni Düşünmek Güzel Şey

Ezginin Günlüğü, Japon Balıkçısı

Yeni Türkü, Mapushane Kapısı

Yeni Türkü, Sen

Yeni Türkü, Öldükten sonra

Grup Yorum, Bu Memleket Bizim

Grup Yorum, Ben Bir Asker Kaçağıyam

Grup Yorum, İnsanların İçindeyim

Grup Yorum, Veda

Grup Baran, Salkım Söğüt

Grup Baran, Güneşi İçenlerin Türküsü

İlhan İrem, Hoşgeldin Kadınım

Hakan Yeşilyurt, Piraye (Piraye İçin Yazılmış Saat 21-22 Şiirleri kitabındaki 6 Ekim 1945 tarihli şiirden uyarlama)

Hüsnü Arkan, Bor Oteli

Sümeyra Çakır, Hürriyet Kavgası

Ahmet Aslan, Geberiyorum

Fikret Kızılok, Akın Var

Nazım Hikmet'in tüm şiirleri

Ölümünden önce yayımlananlar

Dağların Havası (Osmanlıca, 1925)

Güneşi İçenlerin Türküsü (1928)

835 Satır (1929)

Jokond ile Si-Ya-U (1929)

Varan 3 (1930)

1 + 1 = 1 (1930)

Sesini Kaybeden Şehir (1931)

Gece Gelen Telgraf (1932)

Benerci Kendini Niçin Öldürdü?(1932)

Bir Ölü Evi yahut Merhumun Hanesi (1932)

Kafatası (1932)

Orman Cücelerinin Sergüzeşti(1932)

Unutulan Adam (1934)

Portreler (1935)

Taranta Babu'ya Mektuplar(1935)

Simavne Kadısı Oğlu Şeyh Bedreddin Destanı (1936)

İt Ürür Kervan Yürür (1936, Orhan Selim adıyla)

Milli Gurur (1936)

Sovyet Demokrasisi (1936)

Alman Faşizmi ve Irkçılığı (1936)

Kurtuluş Savaşı Destanı (1937)

Yeşil Elmalar (1938)

La Fontaine'den Masallar (1949)

Ölümünden sonra yayımlananlar

Saat 21-22 Şiirleri (1965)

Enayi (1965)

Ferhad ile Şirin (1965)

İnek (1965)

İstasyon (1965)

Kan Konuşmaz (1965)

Şu 1941 Yılında (1965)

Yolcu (1965)

Yaşamak Hakkı (1966)

Dört Hapishaneden (1966)

Bu Bir Rüyadır (1966)

Ocak Başında (1966)

Rubailer (1966)

Sabahat (1966)

Yaşamak Güzel Şey Be Kardeşim(1966)

Memleketimden İnsan Manzaraları (1966-1967)

Allah Rahatlık Versin (1967)

Evler Yıkılınca (1967)

İnsanlık Ölmedi ya (1967)

Yusuf ile Menofis (1967)

Cezaevinden Memet Fuat'a Mektuplar (1967)

Kemal Tahir'e Mapushaneden Mektuplar (1968)

Kuvâyi Milliye (1968)

Sevdalı Bulut (1968)

Yeni Şiirler 1951-1959 (1969)

Son Şiirleri 1959-1961 (1969)

Bursa Cezaevinden Vâ'Nû'lara Mektuplar (1970)

İlk Şiirleri 1913-1927 (1971)

Demokles'in Kılıcı (1974)

Faşizm Sınıflar ve Emperyalizm(1975)

Nâzım ile Piraye (1975)

Aydınlıkçı Yazar Aydınlıkçı Şair(1976)

Yazılar (1976)

İvan İvanoviç Var mıydı Yok muydu? (1985)

Çeviri Hikâyeler (1987)

Her Şeye Rağmen (1990)

Kadınların İsyanı (1990)

Kör Padişah (1990)

Tartüf-59 (1990)

Yalancı Tanık (1990)

Hikâyeler (1991)

Konuşmalar (1991)

Masallar (1991)

Sanat, Edebiyat, Kültür, Dil(1991)

Yatar Bursa Kalesinde (1991)

Yazılar 1924-1934 (1991)

Yazılar 1935 (1991)

Yazılar 1936 (1991)

Yazılar 1937-1962 (1991)

Piraye'ye Mektuplar 1 (1998)

Piraye'ye Mektuplar 2 (1998)

Sanat ve Edebiyat Üstüne (1998)

Nâzım Hikmet Şarkıları (2001)

Bizim Radyoda Nâzım Hikmet(2002)

Bütün Şiirleri (2007)

Henüz Vakit Varken Gülüm(seçme şiirler, 2008)

Öteki Defterler (2008)

Çankırıdan Piraye'ye Mektuplar(2010)

Büyük İnsanlık (kendi sesinden şiirler, 2011)

"Nâzım’ın Cep Defterlerinde Kavga, Aşk ve Şiir Notları (1937 – 1942) (2017)

Senaryo: Mümtaz Osman adıyla: 

Karım Beni Aldatırsa,

Fena Yol,

Söz Bir Allah Bir,

Cici Berber,

Milyon Avcıları,

Aysel Bataklı Damın Kızı,

Leblebici Horhor Ağa,

Kıskanç.

Ercüment Er adıyla: 

Kızılırmak Karakoyun.

Yönetmen: 

Düğün Gecesi-Kanlı Nigar (kısa film),

İstanbul Senfonisi (kısa film),

Bursa Senfonisi (kısa film),

Cici Berber (Muhsin Ertuğrul ile),

Güneşe Doğru (1937).

Masalların Masalı ( Dinle)