Neden hıçkırırız? Hıçkırık tutulması nasıl önlenir?

Hıçkırığa yol açan 100’den fazla tıbbi neden tespit edilmiştir. Bunların çoğu zararsızdır. Bazen ilaçlar da hıçkırığa neden olur. Bazı anestezi ilaçları, kortizonlar, Parkinson hastalığı ilaçları ya da kanser tedavisinde kullanılan kemoterapi ilaçları hıçkırığa yol açabilir. Ama çoğu zaman bunlardan hiçbiri değildir nedeni. Gülmek, fazla alkol almak, hızlı yemek, gazlı içecekler de kendiliğinden hıçkırığı tetikleyebilir.

Hıçkırıktan kurtulmak için nefes tutmak, korkutulmak veya çok daha ilginç yöntemler önerilir. Bu yöntemlerin işe yarayıp yaramadığına dair bilimsel bir açıklama var mı?

Hıçkırık anında diyaframımızda kasılma olur ve bu durum havanın ciğerlerimize dolmasına yol açar. O anda ses telleri birden kapandığı için hıçkırığa özgü o ses ortaya çıkar.

Hıçkırığa yol açan 100’den fazla tıbbi neden tespit edilmiştir. Bunların çoğu zararsızdır. Bazen ilaçlar da hıçkırığa neden olur. Bazı anestezi ilaçları, kortizonlar, Parkinson hastalığı ilaçları ya da kanser tedavisinde kullanılan kemoterapi ilaçları hıçkırığa yol açabilir. Ama çoğu zaman bunlardan hiçbiri değildir nedeni. Gülmek, fazla alkol almak, hızlı yemek, gazlı içecekler de kendiliğinden hıçkırığı tetikleyebilir.

Bazı hıçkırıklar uzun sürer. En uzun süreli hıçkırık rekoru Amerikalı Charles Osborne’a aittir. 1922’de başlayan hıçkırığı hiç durmaksızın 1990’a kadar, yani 68 yıl boyunca devam etmiştir.

İki yöntem

Neyse ki birçok hıçkırık basit yöntemlerle giderilebilir. Hangi yöntemin en iyi olduğu konusunda ise farklı görüşler var.

Yöntemlerin bir kısmı kandaki karbondioksit oranının arttırılmasına dayanıyor. Bu yolla diyaframdaki kasılma engellenebilir. Bunun için nefesinizi tutmanız ya da bir kesekâğıdı içinde nefes alıp vermeniz tavsiye edilir.

Bu yöntemler çoğunlukla işe yaramakla birlikte araştırmacılar nedeni konusunda emin değildir. Bazıları vücudun dikkatini başka şeylere kaydırmanın işe yaradığı, bazıları ise hıçkırığa düşük karbondioksitin yol açmış olabileceği, bu oran yükseldiğinde hıçkırığın sona erdiği görüşünde.

Sinirsel uyarı

Bir diğer hıçkırık giderme yöntemi ise beyinden mideye kadar inen ve nefes almayla yutkunmayı koordine eden vagus sinirinin uyarılmasını içeriyor. Hıçkırma sırasında bu sinir hassas hale gelir; onu uyarma yoluyla beynin dikkatini dağıtmak ve olaylar zincirini kırmak mümkündür. Su yudumlamak, limon ısırmak ve buz yemek yoluyla vagus siniri uyarılabilir. Dilin ucunu çekmek, parmaklarla kulakları tıkamak ya da göz üzerine hafif basınç uygulamak da bu yöntemler arasındadır. Hıçkıran kişiyi korkutmak da aynı işlevi görür.

Evde kendi başınıza denemek istemeyebileceğiniz biraz daha aşırıya kaçan yöntemler de var. Tennessee Tıp Fakültesi’nden Francis Fesmire’in 1988’de uyguladığı ve “rektal masajla inatçı hıçkırığı giderme” adını verdiği teknik bunlardan biri. Fesmire bu yöntemi, üç gün boyunca her iki saniyede bir hıçkırdığı için acil servise getirilen bir adama uygulanmış ve işe yaramış.

Diğer bütün yöntemleri deneyen doktor, daha önce 71 yaşında hastaneye kaldırılan bir kadının hızlı kalp atışlarını anüs masajıyla yavaşlatan doktor örneğini hatırlayıp hıçkırıklı hastada uygulamış ve başarılı olmuş. Fesmire daha sonra, vagus sinirini uyardığı için orgazmın da aynı işlevi göreceğini açıklamış.

Ancak kendi başımıza uyguladığımız bu yöntemler deneye dayalı bilimsel veriler içermiyor. Fakat bu yöntemlerin tümü fizyolojik olarak hıçkırıkla ilgili bilgilerimizle örtüşüyor ve hiçbirinin bir zararı yok. Yani kocakarı ilacı değiller ve bir daha hıçkırık tuttuğunda denemeye değer yöntemler.

bbctürkçe