Restorasyon çalışmalarına rağmen ziyaretçisi eksik olmuyor

Trabzon’da 2013 yılında müzeden camiye dönüştürülen Ayasofya
Camisi’nde geçen yıl Aralık ayında 56 yıl sonra başlatılan
restorasyon çalışmaları devam ediyor. Restorasyon çalışmalarına
rağmen camiyi turist kafileleri ziyaretlerini sürdürürken,
restorasyon çalışmalarının 20 Şubat 2020 tarihinde tamamlanacağı
belirtildi.

Trabzon Vakfılar Bölge Müdürlüğü kontrollüğünde süren çalışmalar
kapsamında caminin onarım bedeli 2 milyon 237 bin 628 TL olarak
belirlenirken, çalışmalar ziyaretçilere rağmen aralıksız sürüyor.
Caminin çevre düzenlemesi çalışmaları ise aralıksız sürerken
buraların tamamlanma süresi ise 1 yılı bulabileceği öğrenildi.
Camiyi ziyarete gelenler tadilat olmasına rağmen gezme fırsatı
bulduklarını belirtirlerken tadilatın bitmesiyle caminin çok daha
güzel olacağına inandıklarını söylediler.

Fatih Sultan Mehmet Han’ın 1461 yılında Trabzon’u fethinin
ardından camiye dönüştürülen Ayasofya Camii, 1958-1962 yılları
arasında Vakıflar Genel Müdürlüğü ve Edinburg Üniversitesi’nin
işbirliği ile restore çalışmalarının ardından 1964 yılından sonra
müze olarak hizmet vermeye başladı. Vakıflar Genel Müdürlüğü
tarafından Ayasofya’nın müze olarak değil de cami olarak hizmet
vermesi için açılan dava 2012 yılında sonuçlanarak, freskleri asma
tavan ve perdelerle kapatılan Ayasofya 28 Haziran 2013 tarihinde
uzun yıllardan sonra ilk kez namazın kılınmasıyla ibadete açıldı. 5
Temmuz 2013 tarihinde ilk cuma namazının kılınmasıyla resmen
ibadete açılan Ayasofya, 56 yıl sonra geçtiğimiz yıl Aralık ayında
restore edilmeye başlandı. Restore çalışmaları kapsamında Vakıflar
Genel Müdürlüğü Ayasofya’nın freskleri için uygun bir çözüm
üreterek en az müdahale mantığıyla hat levhaları ve tablolar
koyarak fresklerinin kapatılmasını sağladı. Yapı sağlığının sürekli
olarak izlenmesi adına ise esere yerleştirilen ivmeölçerler
yardımıyla gerçek zamanlı titreşim kayıtları alınarak oluşacak
değişikliklerin izlenerek hasarların büyümeden önlen alınması
hedeflendi. Planlanan bu sistem, bölgedeki tarihi eserlerdeki ilk
uygulamaları olma özelliğini taşıyacak. Uzun yılların ardından
restore edilen Ayasofya restorasyon sürecinde kısmen de olsa
ziyarete açık tutuluyor.

Kral I. Manuel tarafından yaptırıldı

Yapı, Trabzon İmparatorluğu’nu kuran Komnenos ailesinden Kral I.
Manuel tarafından 1250-1260 yılları arasında yaptırıldı. Bir
manastır kilisesi olan ve ’Kutsal Bilgelik’ anlamına gelen
Ayasofya, Fatih Sultan Mehmet Han’ın 1461 yılında Trabzon’u
fethinden sonra bir minber ve müezzin mahfili eklenerek camiye
dönüştürüldü. I. Dünya Savaşı sırasında Trabzon’u işgal eden Rus
ordusu tarafından depo ve askeri hastane olarak kullanılan yapı,
savaş sonrasından 1959 yılına dek cami olarak kullanıldı. 1959-1964
yılları arasında Vakıflar Genel Müdürlüğü ve Edinburgh
Üniversitesinin ortak çalışmalarıyla restore edilen tarihi yapının
freskleri ortaya çıkartıldı. 1964 yılında müze haline getirilen
Ayasofya, 3 Haziran 2013 tarihinde Kültür Bakanlığı tarafından
Vakıflar Genel Müdürlüğüne teslim edildi. Ardından mahkeme
kararları ve vakıf kaydı dolayısıyla Ayasofya, 28 Haziran 2013 Cuma
günü 49 yıl sonra yeniden müslümanların ibadetine açıldı.