Şeyh Edebali kimdir? Şeyh Edebali hayatı

Şeyh Edebali kimdir? Şeyh Edebali hayatı. Osmanlı Devleti'nin kuruluş dönemini anlatan Kuruluş Osman dizisi sebebiyle Osmanlı Devleti döneminde yaşamış pek çok isim araştırılıyor. Araştırılan isimlerden biri de Osman Gazi'ye öğütleriyle bilinen Şeyh Edebali oldu. Şeyh Edebali kimdir? Şeyh Edebali nerelidir, mezhebi ne? İşte Şeyh Edebali Osman Gazi'ye nasihati... 

ŞEYH EDEBALİ KİMDİR?

Şeyh Edebali (1206-1326),Osmanlı Devleti'nin kuruluş yıllarında yaşamış bir İslam ilahiyatçısı-din bilgini, Ahi şeyhi, Osman Gazi'nin kayınbabası ve hocası, Râbi'a Bala Hâtun'un babasıdır. Osmanlı Devleti'nin fikir babası.

1206 yılında doğduğu tahmin edilmektedir. 1326'da 120 yaşlarında Bilecik'te vefat etmiş, dergâhının zikir odasına gömülmüştür. 

Osman Gazi nin kayınpederi olup 3 çocuğu vardır. Mahmud Paşa, Mehmed Paşa, Râbi'a Bala Hâtun-dur Osmanlı beyliği kurulduktan sonra epey bir süre Bilecik’te ikamet etmiştir. Yetiştirdiği müridi Dursun Fakih Osmanlı Devletinin ilk kadısı olarak bilinmektedir. Şeyh Edebali aslen Karamanlı'dır. İlk eğitimini Hanefi fıkıhçısı Necmeddin ez-Zâhidî'den aldı. Daha sonra Şam'a giderek dönemin meşhur alimlerinden dersler aldı. Tefsir, hadis ve İslam hukukunda uzmanlaştı.

ŞEYH EDEBALİ NEREDE YAŞAMIŞ?

Eskişehir yakınlarında o zamanki adıyla İtburnu köyünde yaşadı. Kendi yaptırdığı zaviyede öğrenci yetiştirdi ve halkı aydınlattı. Bilecik'te yaptırdığı dergahta, Osman Gazi'yi de birçok defa misafir etti.

Rivayete göre, Osman Gazi, dergâhta bulunduğu bir gece rüyasında Şeyh Edebali'nin göğsünden bir ayın çıkıp kendi göğsüne girdiğini ve göğsünden bir büyük ağaç çıkıp dallarının alemi kapladığını, altından birçok nehirlerin çıkıp insanların bu sulardan geçtiklerini görmüştür. Şeyh Edebali rüyayı şöyle tabir etmiştir:

"Sen, Ertuğrul Gazi oğlu Osman, babandan sonra bey olacaksın. Kızım Bala Hatun ile evleneceksin. Benden çıkıp sana gelen nur budur. Sizin soyunuzdan nice padişahlar gelecek ve nice devletleri bir çatı altında toplayacaklar, Allah nice insanın İslam'a kavuşmasına senin soyunu vesile edecektir." 

Bilecik'te ve Eskişehir'de adına türbeler yapılmıştır. Vefatından bir ay sonra kızı, dört ay sonra da damadı Osman Gazi ölmüştür.

ŞEYH EDEBALİ OSMAN GAZİ NASİHATİ

Ey oğul, artık bey’sin!
Bundan sonra
Öfke bize, uysallık sana.
Güceniklik bize, gönül almak sana.
Suçlamak bize, katlanmak sana.
Acizlik bize, hoşgörmek sana.
Anlaşmazlıklar bize, adalet sana.
Haksızlık bize, bağışlamak sana...

Ey oğul, sabretmesini bil,
Vaktinden önce çiçek açmaz.
Şunu da unutma;
İnsanı yaşat ki devlet yaşasın.

Ey oğul, işin ağır,
İşin çetin, gücün kula bağlı.
Allah yardımcın olsun...
Güçlüsün, kuvvetlisin,
Akıllısın, kelamlısın!
ama; bunları nerede,
Nasıl kullanacağını bilmezsen
Sabah rüzgarında savrulur gidersin.
Öfken ve nefsin bir olup aklını yener.
Daima sabırlı, sebatlı ve
İradene sahip olasın!
Dünya, senin gözlerinin gördüğü gibi değildir. 

Bütün bilinmeyenler,
Feth edilmeyenler,
Görünmeyenler, ancak sen faziletli ve
Ahlaklı olursan gün ışığına çıkacaktır.

Ey oğul ! ananı , atanı say !
Bereket büyüklerle beraberdir.
İnancını kaybedersen ,
Yeşilken çöllere dönersin.
Açık sözlü ol ! her sözü üstüne alma !
Gördüğünü görme ! bildiğini bilme !
Sevildiğin yere sık gidip gelme !

Ey oğul ! üç kişiye acı :
Cahil arasındaki alime ,
Zenginken fakir düşene,ve
Hatırlı iken itibarını kaybedene.

Ey oğul! unutma ki,
Yüksekte yer tutanlar,
Aşağıdakiler kadar emniyette değildir.
Haklıysan mücadeleden korkma!