Tarihte 14 Kasım
1914 - Fuat Uzkınay, ilk Türk filmi sayılan "Ayastefanos'taki
Rus Abidesinin Yıkılışı"nı çekti.
rnAyastefanos'taki Rus Abidesinin Yıkılışı (Osmanlı Türkçesi:
آياستفانوستاكى روس آبيدسينين حدمي; Ayastefanos'taki Rus Abidesinin
Hedmi), Fuat Bey tarafından 14 Kasım 1914'te çekilen ve Türk sinema
tarihinin başlangıcı kabul edilen Osmanlı kısa belgesel filmi.
Ayastefanos (günümüzde Yeşilköy) yakınlarındaki Kalitarya'da 93
Harbi'nin anısına Ruslar tarafından inşa edilen Ayastefanos Rus
Abidesi'nin yıkılışının konu edildiği film Avusturya-Macaristan
şirketi Sascha-Meßter-Film'in yapımcılığında Osmanlı Ordusu adına
150 metrelik filme siyah-beyaz olarak çekilmiştir.
Öte yandan bazı kaynaklarda filmin gerçekten çekilip çekilmediği
tartışma konusu olmuştur. 1953 yılında Nurullah Tilgen tarafından
ilk Türk filmi olduğu ortaya atılmış, filmin hiçbir kopyasının
bulunamaması ve varlığına dair somut bir delilin olmaması
nedenleriyle bu iddiaya karşılık ilk şüphe de 1970 yılında Nijat
Özön tarafından dile getirilmiştir. Filmi izlediğini iddia eden
tanıkların ortaya çıkmasına rağmen sinema tarihçileri halen filmin
gerçekten çekilip çekilmediği konusunda hemfikir değillerdir.
Ayrıca, belgesel filmin "ilk Türk filmi" olma iddiası da tartışmalı
olup farklı kesimlerce çekilen ilk Türk filminin İp Eğiren Kadınlar
ya da Büyükanne Despina olduğu ileri sürülmektedir.