Tarihte 16 Kasım
1849 - Rusya'da bir mahkeme Fyodor Dostoyevski'yi hükümet
karşıtı eylemlerinden dolayı ölüm cezasına çarptırdı, bu ceza daha
sonra kürek cezasına çevrildi.
rnFyodor Mihayloviç Dostoyevski (Rusça: Фёдор Миха́йлович
Достое́вский, Bu ses hakkında Dinle (yardım·bilgi)) (d. 11 Kasım
1821, Jülyen: 30 Ekim, Moskova - ö. 9 Şubat 1881, Jülyen: 28 Ocak,
Sankt Peterburg), Rus roman yazarı.
rnÇocukluğu sarhoş bir baba ve hasta bir anne arasında geçiren
Dostoyevski, annesinin ölümünden sonra Petersburg'taki Mühendis
Okulu'na girdi. Babasının ölüm haberini burada aldı. Okulu
başarıyla bitirdikten sonra İstihkâm Müdürlüğü'ne girdi. Bir yıl
sonra istifa ederek buradan ayrıldı.Ordudan ayrıldıktan sonra
edebiyata yönelen Dostoyevski'nin ilk kitabı İnsancıklar, 1846
yılında yayımlandı. Bu eserinin ardından yazdığı kitaplarla
beklediği başarıya ulaşamayan Dostoyevski'nin umudu kırıldı ve
politikayla ilgilenmeye başladı.
rn1849 yılında devlet aleyhindeki bir komploya karıştığı iddiası
ile tutuklandı. On ay hapisanede kalan Dostoyevski, kurşuna
dizilmek üzereyken diğer sekiz tutuklu arkadaşı ile affedildi.
Cezası dört yıl kürek, dört yıl da adî hapse dönüştürüldü. Cezasını
çekmesi için Sibirya'da bulunan Omsk Cezaevi'ne gönderildi. Burada
geçirdiği dört yılın ardından er rütbesi ile hizmete verildi.
Subaylığa kadar yükseldi. 1857 yılında Mariya Dmitriyevna İsayeva
ile evlendi. Beş yıl boyunca görev yapan Dostoyevski, 1859 yılında
özgür bırakıldı ve Petersburg'a yerleşti.
Petersburg'a döndükten sonra Ezilenler (1861) ve Ölüler Evinden
Anılar (1862) adlı eserleri yazdı. Kardeşiyle birlikte iki dergi
çıkardı. 1862'de arzuladığı Avrupa seyahatini gerçekleştirdi. Sara
nöbetleri ve kumar bağımlılığı yüzünden maddi açıdan darlığa düştü.
Bu dönemde Yeraltından Notlar (1864), Suç ve Ceza (1866), Kumarbaz
(1866), Budala (1868), Ebedi Koca (1870) ve Ecinniler (1872) gibi
eserleri yazdı. Eşinin ölümünden sonra sekreteriyle evlendi.
Yeniden borçlandı ve kumaranelerde gezmeye başladı. Kızının
ölümünün ardından büyük bir sarsıntı geçirdi. Delikanlı (1875), Bir
Yazarın Günlüğü (1876) ve Karamazov Kardeşler (1879) adlı
eserlerinde yazarlık hayatı boyunca konu edindiği temaları yeniden
ele aldı. Karamazov Kardeşler adlı yapıtını üç yılda bitiren
Dostoyevski, bir ciğer kanamasıyla yatağa düştü ve 28 Ocak 1881
tarihinde öldü. Dostoyevski için 31 Ocak 1881 tarihinde yapılan
cenaze töreninde yaklaşık otuz bin kişi tabutunun arkasından
yürüdü.Dünya edebiyatını en çok etkileyen ve en çok okunan
yazarlardan biri olan Dostoyevski'nin eserleri birçok 20. yüzyıl
düşünürünün fikirlerini derinden etkiledi.