Tarihte 2 Aralık
1914 - Avusturya, Belgrad'ı işgal etti.
rnBelgrad (Sırpça: Београд / Beograd Bu ses hakkında dinle
(yardım·bilgi)), Sırbistan'ın başkenti ve en büyük şehridir. Tuna
ve Sava nehirlerinin birleştiği platoda yer almakta olup 1,2
milyonluk merkez nüfusu ve 1,65 milyondan fazla metropolitan
nüfusuyla Güneydoğu Avrupa'nın en büyük şehirlerinden biri olan
kentin adı Beyaz Şehir anlamına gelmektedir. İdari olarak yüz
ölçümü 3.222,68 km2 olan ve ülkenin __5_5_5__3,6'sını kaplayan
kent, ülke nüfusun yaklaşık __5_5_5__22,5'ini barındırır.rn
rnBelgrad'ın kurulduğu alan, Prehistorik Avrupa'nın en büyük
kültürlerinden olan Vinča kültürünün MÖ 6. yüzyıl dolaylarında
doğduğu yerdir. Antik dönemde kentin bulunduğu alanda bir Trak-Dak
kabilesi olan Singiler yerleşmişken MÖ 279'dan sonra bölgeye gelen
Keltler buranın adını Singidūn olarak değiştirdi. Roma İmparatoru
Augustus tarafından fethedilerek 2. yüzyılın ortalarında şehir
hakları ile ödüllendirilen Belgrad 520'li yılların başlarında
sürekli olarak Slav akınına uğradı. Stratejik konumu nedeniyle kent
antik çağda sayısız Doğu ve Batı ordusunun 115 savaşına sahne oldu
ve tarih boyunca 44 kez yerle bir edildi. Orta Çağ süresince Bizans
İmparatorluğu, Franklar, Birinci Bulgar Devleti, Macaristan
Krallığı ve Sırp Despotluğu hâkimiyetine giren kent 1521'de Osmanlı
İmparatorluğu hâkimiyetine girerek bir sancak hâline getirildi ve
devletin Avrupa'daki toprakları ile tüm Avrupa'nın en büyük
şehirlerinden biri oldu. Kentin büyük bölümü Avusturya-Osmanlı
savaşlarında zarar gördü ve bir müddet sonra hâkimiyeti Habsburg
Monarşisi'ne geçti. Kentin Sırbistan'ın başkenti unvanını tekrar
kazanması Sırp İsyanları sonucunda 1841'de gerçekleşse de şehrin
kuzeyi Habsburg Monarşisi'nde kaldı ve 1918'de Avusturya-Macaristan
İmparatorluğu dağılana kadar kent 2 parça hâlinde varlığını
sürdürdü. Birleşik kent 1918'de Yugoslavya'nın başkenti ilan edildi
ve 2006'da ülke tamamen dağılana kadar da bu durumunu sürdürdü.
rnGünümüzde özerk bir yönetime sahip olan Belgrad'ın Sırbistan'ın
idari yapılanmasında özel bir konumu vardır. Metropolitan kent
alanı 17 belediyeye ayrılır ve her biri kendine özgü bir yerel
konseye sahiptir. rn
Gavrilo Princip tarafından 28 Haziran 1914'te Saraybosna'da
gerçekleştirilen suikast sonucu Avusturya Arşidükü Franz
Ferdinand'ın ölmesiyle Avusturya-Macaristan Sırbistan'a savaş ilan
etmiş, bu da I. Dünya Savaşı'nın çıkmasına neden olmuştur. Savaşın
çıkması sonucu Balkanlarda gerçekleşen saldırıların çoğu Belgrad
çevresinde gerçekleşmiştir. 29 Haziran 1914'te Avusturya-Macaristan
monitörleri tarafından bombalanan Belgrad, 30 Kasım tarihinde Oskar
Potiorek önderliğindeki Avusturya-Macaristan Ordusu tarafından
alınmıştır. 15 Aralık'ta Mareşal Radomir Putnik önderliğindeki
Sırbistan kuvvetleri tarafından geri alınan kent, uzun savaşlar
sonucu yerle bir edilmiş ve 6-9 Ekim 1915 tarihleri arasında
Feldmareşal August von Mackensen önderliğinde Alman ve
Avusturya-Macaristan kuvvetlerine geçmiştir. Kent özgürlüğüne ancak
Fransız Louis Franchet d'Espérey ve Sırp I. Aleksandar
önderliğindeki kuvvetler tarafından 5 Kasım 1918'de kavuşmuştur.
Savaştan sonra Belgrad, 1929 yılında Yugoslavya Krallığı adını
alacak yeni Sırp, Hırvat ve Slovenlerin Krallığı'nın başkenti oldu.
Yeni krallık alt birim olarak banovinalara bölünmüşken Belgrad,
Zemun ve Pančevo ile birlikte ayrı bir idari birim oluşturdu.