Tarihte 2 Ekim
1958 - Fransız kolonisi Gine, bağımsızlığını ilan etti.
Gine ya da resmi adı ile Gine Cumhuriyeti, Afrika kıtasının batı
bölümünde yer alan bir ülkedir. Ülkenin sınır komşularını (kuzeyden
saat yönünde ilerlendiğinde) Senegal, Mali, Fildişi Sahili,
Liberya, Sierra Leone ve Gine-Bissau oluşturmakta olup, ülkenin
batısında Atlas Okyanusu yer almaktadır. Ülkenin başkenti
Conakry'dir.
Avrupalılar ilk olarak 16.yy içerisinde günümüzde Gine'nin başkenti
konumunda olan Conakry açıklarında yer alan küçük adaları ticaret
merkezi olarak kullanmaya başlamışlar, adaları da Ilhas dos Idolos
(Türkçe:İlahiler Adası) olarak adlandırmışlardır. Bu duruma rağmen
Gine sahilleri 19.yy ortalarına kadar Avrupalılar tarafından kalıcı
olarak kullanılmamıştır.rn
1850 yılından itibaren Fransızlar bölgede hakimiyet kurmaya
çalışarak bölgeyi kolonileştirmeye başlamışlardır. Fransa,
Portekiz'in kuzeyde sahip olduğu kıyı şeriti ile güneyde
Britanyalılar'ın sahip olduğu kıyı şeriti arasında kalan küçük bir
kıyı şeritini işgal etmeye çalışarak iç kısımlara doğru ilerlemeye
çalışmışlardır. Bu bölgede başlatılan işgal faaliyetleri kölelik
karşıtı hareket adı altında gerçekleştirilmiş, Fransız deniz
memurları burada ki yerel yöneticiler ile anlaşmalar imzalanmış, bu
imzalar neticesinde de köle ticaretine son vererek onun yerine
altın, mum, fildişi ve hayvan kürkü ticareti gerçekleştirilmesi
öngörülmüştür. Fransa tarafından atılan bu adımlara 1880'li
yıllardan itibaren özellikle bölgenin iç kısımlarında bulunan ve
ilerleyen yıllarda Gine'nin ulusal kahramanı olacak olan Samori
Ture önderliğinde yaşayan topluluklar muhalif bir tutum sergilemiş,
1882 yılında da Fransızlara ilk askeri yenilgiyi yaşatmışlardır. Bu
süreçte Sudan (günümüzdeki Senegal ile Sudan arasındaki bölge)
olarak adlandırılan bölgede büyük bir hakimiyet elde ederek
imparatorluk oluşturan Ture, günümüzde Gine'nin doğu kısımlarını da
hükümdarlığı altına almıştır.
rnFransa diğer birçok Afrika sömürge bölgelerinde olduğu gibi
Gine'de de elde edilen her toprağın kendilerinin kazandığı ve sahip
olduğu toprak olarak görmekteydi. 1904 yılında bölgede bulunan tüm
boş yani kullanılmayan ya da üzerinde herhangi bir yapı bulunmayan
tüm toprak parçalarını Fransa toprağı ilan etmiştir.
1925 yılından itibaren bölgedeki yerel halkın da koloni yönetiminde
yer alması konusunda adımlar atılmış lakin bu girişim herhangi bir
etki yaratmamıştır.
1958 yılında Charles de Gaulle'un önemli yetkiler ile Fransa'da
başbakan olması sonrasında, bu yetkilerini ilk olarak yeni bir
anayasanın kabulünü referanduma götürerek kullanmıştır. Bu
referandumda ayrıca Fransa'ya bağlı bulunan sömürge bölgeleri kendi
gelecekleri hakkında da seçim yapma durumundaydılar. Buna göre
sömürgeler ya Fransa'ya daha sıkı ve tamamen bağlanmayı ya da
derhal bağımsızlık ile Fransa'nın tüm desteğinden yoksun kalmayı
oylamış olacaklardı. Bu dönemde Fransız Batı Afrikası'nın en önemli
ve güçlü partisi olan ve gelecekte Afrika'da ki frankofon ülkelerde
başa gelecek kişilerin içerisinden çıktığı Rassemblement
Démocratique Africain (RDA) partisinin Gine'de ki lideri olan Ahmed
Sékou Touré varlık içerisinde köle olacağıma, yoksulluk içerisinde
özgür olurum tezi ile bağımsızlıktan yana tavır alarak oylamada bir
milyondan fazla Gineli'nin Fransa'ya bağlanmaya karşı oy
kullanmasını sağlamış, 2 Ekim 1958 tarihinde de Touré önderliğinde
bu referandumun yapıldığı sömürge bölgeleri içerisinde
bağımsızlığını ilan eden tek ülke olarak ön plana çıkmıştır.