Tarihte 20 Kasım
1959 - Birleşmiş Milletler, "Çocuk Hakları Deklarasyonu"nu
yayınladı.
Birleşmiş Milletler Andlaşmasında ilân edilen ilkeler uyarınca
insanlık ailesinin tüm üyelerinin, doğuştan varlıklarına özgü
bulunan haysiyetle birlikte eşit ve devredilemez haklara sahip
olmalarının tanınmasının, dünyada özgürlük, adalet ve barışın
temeli olduğunu düşünerek,
rnBirleşmiş Milletler halklarının, insanın temel haklarına ve
bireyin, insan olarak taşıdığı haysiyet ve değere olan kesin
inançlarını Birleşmiş Milletler Andlaşmasında bir kez daha
doğrulamış olduklarını ve daha geniş bir özgürlük ortamında
toplumsal ilerleme ve daha iyi bir yaşam düzeyi sağlama yolundaki
kararlılıklarını hatırda tutarak,rn
rnBirleşmiş Milletlerin, İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi’nde ve
Uluslararası İnsan Hakları Sözleşmelerinde herkesin, bu metinlerde
yeralan hak ve özgürlüklerden ırk, renk, cinsiyet, dil, din,
siyasal ya da başka görüş, ulusal ya da toplumsal köken, mülkiyet,
doğuştan veya başka durumdan kaynaklanan ayırımlar dahil, hiçbir
ayırım gözetilmeksizin yararlanma hakkına sahip olduklarını
benimsediklerini ve ilân ettiklerini kabul ederek,
rnUluslararası İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi’nde, Birleşmiş
Milletlerin, çocukların özel ilgi ve yardıma hakkı olduğunu ilân
ettiğini anımsayarak,
rnToplumun temel birimi olan ve tüm üyelerinin ve özellikle
çocukların gelişmeleri ve esenlikleri için doğal ortamı oluşturan
ailenin toplum içinde kendisinden beklenen sorumlulukları tam
olarak yerine getirebilmesi için gerekli koruma ve yardımı
görmesinin zorunluluğuna inanmış olarak,
rnÇocuğun kişiliğinin tam ve uyumlu olarak gelişebilmesi için
mutluluk, sevgi ve anlayış havasının içindeki bir aile ortamında
yetişmesinin gerekliliğini kabul ederek,
rnÇocuğun toplumda bireysel bir yaşantı sürdürebilmesi için her
yönüyle hazırlanmasının ve Birleşmiş Milletler Andlaşmasında ilân
edilen ülküler ve özellikle barış, değerbilirlik, hoşgörü,
özgürlük, eşitlik ve dayanışma ruhuyla yetiştirilmesinin
gerekliliğini gözönünde bulundurarak,
rnÇocuğa özel bir ilgi gösterme gerekliliğinin,1924 tarihli,
Cenevre Çocuk Hakları Bildirisi’nde ve 20 Kasım 1959 tarihinde
Birleşmiş Milletler Teşkilatı Genel Kurulunca kabul edilen Çocuk
Hakları Bildirisi’nde belirtildiğini ve İnsan Hakları Evrensel
Beyannamesi’nde, Medeni ve Siyasi Haklar Uluslararası
Sözleşmesi’nde (özellikle 23 ve 24’üncü maddelerinde) ve Ekonomik,
Sosyal ve Kültürel Haklara İlişkin Uluslararası Sözleşme’de
(özellikle 10’uncu maddesinde) ve çocukların esenliği ile ilgili
uzman kuruluşların ve uluslararası örgütlerin kurucu ve ilgili
belgelerinde tanındığını hatırda tutarak,
rnÇocuk Hakları Bildirisi’nde de belirtildiği gibi çocuğun gerek
bedensel gerek zihinsel bakımdan tam erginliğe ulaşmamış olması
nedeniyle doğum sonrasında olduğu kadar, doğum öncesinde de uygun
yasal korumayı da içeren özel güvence ve koruma gereksiniminin
bulunduğunu hatırda tutarak,
rnUlusal ve uluslararası düzeyde çocukları aile yanına yerleştirme
ve evlât edinmeye de özel atıfta bulunan Çocuğun Korunması ve
Esenliğine İlişkin Toplumsal ve Hukuksal İlkeler Bildirisi; Çocuk
Mahkemelerinin Yönetimi Hakkında Birleşmiş Milletler Asgari
Standart Kuralları (Pekin Kuralları) ve Acil Durumlarda ve Silâhlı
Çatışma Halinde Kadınların ve Çocukların Korunmasına İlişkin
Bildirinin hükümlerini anımsayarak,rn
rnDünyadaki ülkelerin tümünde çok güç koşullar altında yaşayan ve
bu nedenle özel bir ilgiye gereksinimi olan çocukların bulunduğu
bilinci içinde,
rnÇocuğun korunması ve uyumlu gelişmesi bakımından her halkın
kendine özgü geleneklerinin ve kültürel değerlerinin taşıdığı önemi
gözönünde tutarak,
rnHer ülkedeki, özellikle gelişmekte olan ülkelerdeki çocukların
yaşama koşullarının iyileştirilmesi için uluslararası işbirliğinin
taşıdığı önemin bilincinde olarak,
rnBundan sonraki sayfalarda bulunan kurallar üzerinde anlaşmaya
varmışlardır.rnrn