Tarihte 21 Kasım
1990 - Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Konferansı (AGİK) antlaşması
Paris'te imzalandı.rn
Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT), "Avrupa Güvenlik ve
İşbirliği Konferansı" (AGİK) adı altında 1970'li yılların başında
soğuk savaş koşullarındaki Avrupa’nın bölünmüşlüğüne son verilmesi,
güvenlik ve istikrarın sağlanması ve katılan devletler arasında bu
amaca yönelik işbirliğinin geliştirilmesi düşüncesiyle kurulmuş
teşkilattır.
rnAGİT’in görevi Doğu ve Batı arasında çok taraflı bir müzakere ve
diyalog forumu olarak belirlenmiştir. 1975’den 1990’a kadar AGİT,
yeni yükümlülüklerin ele alındığı ve uygulamaların gözden
geçirildiği bir dizi konferans ve toplantılar şeklinde devam
etmiştir. 1990 yılında yapılan Paris Zirvesi soğuk savaş sonrası
dönemde ortaya çıkan tehlikeleri karşılamayı amaçlayan bir
kurumsallaşmanın başlangıcını işaret etmiştir.
rnAvrupa’da güvenlik ve istikrar, 1950’lerin ortasından itibaren
Doğu Bloku tarafından ortaya atılan bir fikirdir. Almanya’nın
bölünmüşlüğü ve Berlin sorunu soğuk savaş döneminde Avrupa’nın
sınırlarını yasallaştırma girişimine neden olmuştur. Bu çerçevede
1955’lerde Varşova Paktı tarafından yapılan Avrupa güvenliği
anlaşma önerisi Batılılar tarafından kabul edilmemiştir. Doğu
Blokunun bu yöndeki önerileri 1970’lerin başında ABD ile SSCB
arasında imzalanan SALT 1 Andlaşması ve Batı Almanya’nın, Polonya
ve Çekoslovakya ile olan Doğu sınırlarını tanıması ve Doğu Almanya
ile ilişkiye girmeyi kabul etmesi sonucu meydana gelen yumuşama
ortamı ile değer kazanmaya başlamıştır. Bu koşullarda Batı Avrupa
güvenliği konusunda görüşmelere girişmeyi kabul etmiştir. Avrupa
Güvenlik ve İşbirliği Konferansı, 15 Ocak 1973 tarihinde
Helsinki’de çalışmalarına başlamıştır. İki yılı aşkın bir süre
devam eden konferans 1 Ağustos 1975’de Helsinki Nihai Senedi ’nin
33 Avrupa ülkesi ile ABD ve Kanada tarafından Devlet ve Hükümet
Başkanları düzeyinde imzalanmasıyla sonuçlanmıştır.