Tarihte 3 Aralık
1944 - Yunanistan'da komünistler ve kralcılar arasında Yunan İç
Savaşı başladı.rn
Osmanlı Devleti’nden bağımsızlığını kazandıktan sonra Yunanistan’da
anayasal monarşi kuruldu ve bu ülke II. Dünya Savaşı’na kadar
sürekli bir devrim ve karşı devrim süreci içine girdi.rn
1924-1935 yılları arasında Yunanistan cumhuriyet rejimi ile
yönetildi. Karışıklıkların giderilememesi üzerine 1935 yılında bir
plebisit yapıldı ve Yunanistan’da yeniden anayasal monarşi
kuruldu.
rn1936 yılında Yunan Kralı, İoannis Metaksas’ı başbakanlığa
getirdi. Metaxas başbakanlığa gelir gelmez parlamentoyu feshetti ve
1938’de ömür boyu başbakan ilan edildi. Metaxas 1941’deki ölümüne
kadar ülkeyi faşist özellikler gösteren bir diktatörlükle yönetti.
Metaxas kendi yönetimine (Klasik Yunan ve Bizans’tan sonra) “Üçüncü
Uygarlık” adını vermiş; koyu bir kralcı olarak basını susturmuş,
muhalifleri sürgüne göndermiş ve tam bir baskı yönetimi kurmuşsa da
belli bazı reform hareketleri de gerçekleştirmiş ve ülkenin
savunmasını güçlendirmiştir.
rnII. Dünya Savaşı sırasında önce İtalya ardından da Almanya’nın
işgaline uğrayan Yunanistan’da Kral Londra’ya Hükûmet ise Kahire’ye
sığındı. Yunan yurtseverler II. Dünya Savaşı içinde Alman işgaline
karşı çeşitli direniş örgütleri kurdular. Bunlar arasında öne çıkan
“Ulusal Kurtuluş Ordusu” (ELAS) sol, “Hür Demokratik Yunan Ordusu”
(EDES) ise sağ eğilimliydi. Bu iki örgüt Alman işgal ordusuna karşı
etkili bir mücadele içine girdi.rn
Josef Stalin ile Winston Churchill Alman yenilgisinden sonra Doğu
Avrupa’nın durumunu Moskova’da görüşürlerken Churchill
Yunanistan’ın Britanya etki bölgesi olarak kabul edilmesini önermiş
ve Stalin de bunu kabul etmişti. Yüzdeler Anlaşması olarak bilinen
bu uzlaşıdan hemen sonra, savaşın son yılında, Birleşik Krallık
Yunanistan’a asker gönderdi. Britanya ordusunu, ELAS ve EDES
Almanları Yunanistan’dan temizlediler. Ancak bu temizlik
Yunanistan’a beklenen barış ve huzuru getirmedi ve ülke beş yıl
sürecek olan son derece kanlı ve yıkıcı bir iç savaşın içine
girdi.
İç savaş 1948 yılının başlarında sona ermişse de ufak çaplı
çatışmalar 1950'ye kadar devam etmiştir. BM'nin ve Merkezi
Hükûmet'in, Yunan İç Savaşı'nın sona ermesinde pek etkiliği olduğu
söylenemez. İç savaşın bitiş nedenlerinden birincisi Kominform'dan
atılan Yugoslavya'nın çetecilere yaptığı yardımı kesmesi, ikinci
nedeni ise ABD tarafından yürürlüğe konan Truman Doktrini'dir.
rnYunanistan iç savaştan sonra iki yıl tam bir siyasi
istikrarsızlık içine girdi. Dört yıl içinde (1948-1952) Liberal ve
Sosyal Demokratlar’ın üstünlüğünde 13 ayrı hükümet kuruldu ve
düştü.
rn1952 yılında yapılan yeni anayasa nisbi temsil yerine çoğunluk
sistemini getirince Yunanistan’ı siyasal iflastan kurtarıp güçlü
bir hükümet kurma iddiasındaki Mareşal Papagos’un sağ eğilimli
Yunan Birliği Partisi hükümeti tek başına ele geçirdi ve bu dönem
Papagas’ın 1955 yılındaki ölümüne dek sürdü. Yavaş yavaş siyasi
istikrara kavuşmaya başlayan Yunanistan, 1955-1963 yılları arasında
Constantin Karamanlis’in Ulusal Radikal Birliği (ERE) hükümeti
tarafından yönetilmiştir.