Tarihte 5 Aralık
1934 - Türkiye'de kadınlara milletvekili seçme ve seçilme hakkı
tanıyan kanun kabul edildi.
Kadınların Seçme ve Seçilme Hakkının Tanınması, 1930’larda, Türkiye
Cumhuriyeti’nde kadınların siyasi haklarını kazanması için gerekli
yasaların çıkarılmasını ifade eder. Kadınların siyasi hayatta seçme
ve seçilme hakkını elde etmesi; toplumsal hayatta gerçekleşen
Atatürk Devrimleri’nden birisidir.rn
rn1930 yılından itibaren çıkarılan bir dizi yasa ile önce Belediye
seçimlerine katılma, sonra köylerde muhtar olma ihtiyar
meclislerine seçilme hakkı tanınan kadınların milletvekili seçme ve
seçilme hakları, 5 Aralık 1934’de Anayasa ve Seçim Kanunu’nda
yapılan yasa değişikliği ile tanındı.rnrnBelediye seçimlerinde
seçme ve seçilme hakkı
rnKadınların belediye seçimlerinde seçme ve aday olma hakkı 3 Nisan
1930'da Belediye Kanunu'nun kabul edilmesiyle tanındı.
rnKadınların katıldığı ilk belediye seçimleri
Kadınlar siyasal haklarını ilk kez 1930 yılındaki Belediye
seçimlerinde kullandılar. Seçimler, Eylül başından Ekim’in 20’sine
kadar sürdü. Şehir meclislerine girebilen kadınlar arasında İzmir
seçimlerinde Cumhuriyet Halk Fırkası (CHF)’nın iki kadın adayı olan
Hasane Nalan ve Benal Nevzat Hanımlar ile, İstanbul seçimlerinde
CHF adayı olan Rana Sani Yaver (Eminönü), Seniye İsmail Hanım
(Beykoz), Ayşe Remzi Hanım (Beyoğlu), Nakiye (Beyoğlu), Latife
Bekir (Beyoğlu) Hanımlar vardır.rnrnKöy muhtarı seçme ve seçilme
hakkı
rnKöy Kanunu'nun 20. Maddesinin değiştirilmesine dair 26 Ekim 1933
tarihli ve 2329 sayılı kanunun çıkarılmasıyla; kadınların köy
muhtar ve heyetlerine seçilme hakkı tanındırn
rnrnİlk kadın muhtarın seçimi
rnAydın'ın Çine ilçesine bağlı Demirdere köyünde (Bugünkü Karpuzlu
ilçesi) yaklaşık 500 oy alarak seçimi kazanan Gül Esin, Türkiye
Cumhuriyeti’nin ilk kadın muhtarı oldu.
rnKadınların katıldığı ilk genel seçimler
rnTürkiye'de kadınların katıldığı ilk genel seçimleri, 8 Şubat 1935
yılında yapılan TBMM 5. dönem seçimleridir. Bu seçimlerde 17 kadın
milletvekili TBMM’ye girdi. 1936 yılı başında boşalan
milletvekillikleri için yapılan ara seçimnde emekli öğretmen Hatice
Özgenel’in Çankırı milletvekili olarak seçilmesiyle meclisteki
kadın milletvekili sayısı 18’e çıktı.