Tarihte 5 Ekim
1911 - İtalyan kuvvetleri Trablusgarp'ın sahil şeridini ele
geçirdi.
Sanayi Devrimi'yle birlikte paralel olarak endüstrinin gelişmesi
ortaya bir takım problemler çıkarmıştır. Endüstri geliştikçe üretim
artmış ve ülkeler bu üretim fazlasını kendi sınırları içinde
tüketemez olmuşlardı. Bu üretim fazlasını dağıtacak yeni pazarlar
aramaya başlayan ülkeler, sömürgeciliğin önemini daha da
arttırmışlardır. Diğer yandan endüstrinin hammadde ihtiyacına
Avrupa'nın sınırlı kaynakları cevap vermekten çok uzaktı.
Endüstrileşen Avrupa devletleri kendilerine yeni hammadde
kaynakları sağlayacak topraklar elde etmek zorundalardı. 16.
yüzyılda başlayan sömürgeleştirme hareketlerinin dışında kalan
İtalya Krallığı, Fransız İhtilali'nden yaklaşık bir yüzyıl sonra,
1870 yılında, siyasi birliğini geç olarak sağladığında Afrika
topraklarının hemen hemen tamamı Avrupalı devletlerin tarafından
paylaşılmıştı.[14] 1881'de Fransa'nın Tunus'u işgali, ardından da
Birleşik Krallık'ın 1882'de Mısır'ı ele geçirmesinden sonra
Akdeniz'deki iki muhtemel üssü elinden kaçıran İtalya, coğrafi
olarak kendine çok yakın konumda bulunan Kuzey Afrika'da kalan son
Osmanlı toprağı olan Trablusgarp'la ilgilenmeye başlamıştı.
İtalya, amacına ulaşmak için ilk etapta büyük Avrupa devletleri ile
kendisine burada hareket serbestliği tanıyan gizli antlaşmalar
yaptı. Britanya ve Fransa arasında, Kuzey Afrika'daki sömürgelerin
paylaşımı yüzünden çıkan Faşoda Buhranı sonunda Kuzey Afrika'nın
paylaşımı yapıldı ve böylece Trablusgarp da kağıt üzerinde
İtalya'ya bırakıldı. İtalya 1887'de Birleşik Krallık ve Avusturya,
1891'de Almanya, 1900 ve 1902'de Fransa, 1902'de Avusturya, 1909'da
Rusya ile gizli antlaşmalar yaptı ve Trablusgarp üzerindeki
emellerini bu devletlere kabul ettirdi. İtalya Trablusgarp'taki
hareketlerinin bu antlaşmalarla engellenmeyeceği garantisini
sağladıktan sonra buradaki faaliyetlerine hız verdi ve en uygun anı
beklemeye başladı.
1902 yılından itibaren İtalya, Trablusgarp üzerinde bir "Barışçıl
İşgal" politikası uygulamaya başladı. Buna göre Roma Bankası'nın
maddi desteğiyle ekonomik ve ticari alanlarda bir takım girişimler
başladı. Böylelikle kurulan fabrikaların ve diğer iş
yerlerinin,gerekirse, silahlı , İtalya'nın Trablusgarp'taki bütün
ekonomik imtiyazlarını sonlandırarak sonunda tehlikenin önünü
kesmeyi başardı. Ortaya çıkan büyük mali çöküntü sonunda, hissedara
alacaklarının ödenebilmesi için, Roma Bankası, İngiliz ve Alman
finansörlerle görüşmeye başladı.
İtalya, 23 Eylül 1911’de Osmanlı hükümetine bir nota vermiş, 26
Eylül'de, silah ve cephane taşıyan bir Osmanlı gemisi Trablusgarp'a
ulaştı. 28 Eylül günü ise İtalya, Osmanlı Devleti'ne bir ültimatom
vererek, 48 saat içinde Bingazi ve Trablusgarp'un İtalyan
yönetimine bırakılmasını ve İtalya'ya yıllık vergi verilmesini
talep etti . 29 Eylül'de İngiliz ve Fransız hükümetlerinin
desteğini de arkasına alan İtalya, Osmanlı İmparatorluğu'na savaş
ilan etti. Aynı gün İtalya'nın Adriyatik Denizi'ndeki bazı Osmanlı
gemilerini batırması üzerine, Adriyatik'te çıkarları bulunan
Avusturya-Macaristan İmparatorluğu, bu bölgede savaşılmasını
yasakladı. 30 Eylül'de Trablus şehri bombardımana tutuldu. Kenti
eski silahlarla savunmaya çalışan 8 bin kişilik Osmanlı kuvveti
dayanamadı ve 5 Ekim'de İtalyanlar şehri ele geçirdi. Bunun üzerine
Osmanlı kuvvetleri kıyıdan 15 km içeriye çekildiler. 18 Ekim'de
Derne'yi, 20 Ekim'de de Bingazi'yi ele geçiren İtalyanlar, buralara
asker çıkartmaya başladılar. 23 Ekim'de saldırıya geçen Osmanlı
Ordusu, İtalyanları kuşatmış ve uzun süren savaştan sonra
İtalyanlar kurtulmuşlardı. 26 Ekim'de yapılan bir başka Osmanlı
saldırısı, İtalyan kuvvetlerinin büyük kayıp vermesiyle geri
püskürtüldü. 23 Ekim 1911'de Sciara Sciat'da (Trablus yakınlarında)
oluşan bir ağır çatışma sonrası İtalyan askerleri Arap sivil
halkına karşı, ihanet suçlamasıyla, bir pogrom gerçekleştirdi. 5
gün içinde binlerce sivil Arap öldürüldü, evleri yakıldı ve
hayvanlarına el koyuldu. İleriki haftalarda İtalyanlar açık
alanlarda toplu idamlar gerçekleştirdi ve 4.000 sivili Tremiti ve
Ponza adalarına tehcir etti. 5 Kasım'da İtalyan resmî gazetesi,
Trablusgarp'ın İtalya tarafından ilhak edildiğini yayımlamışsa da
bu henüz gerçekleşmemişti. Osmanlı direnişi karşısında İtalyan
kuvvetleri sahilden fazla uzaklaşamamışlardı.