WHO (DÜNYA SAĞLIK ÖRGÜTÜ)'NE GÖRE ASTIM VE ALLERJİ NASIL KÖKTEN GEÇER?
Hastaların en merak ettiği konu,astımlarının geçip geçmeyeceği.
Çocuklarda astıma benzeyen tablo oluşturan virütik infeksiyonlar var.Bunlarda virüs hava yollarının epitelini tahriş ettiği için ayni astıma benzer tablo oluşturur.Bu arada hava yolunu döşeyen epitel hassaslaşarak ayni astıma benzer tablo oluşturur.Elektron mikroskopi çalışmalarında bu hava yolları onarılması 6 ay kadar zaman alır.Hasta altı ay sonra tamamen hastalığı atlatır.Bu astım tanısı konan hastaların yaklaşık % 10 kadardır.Fakat bu virüslere bağlı hassasiyet tekrarlıyorsa hastalarda gerçek astım gelişme olasılığı o kadar artar.Allerjik olarakta eğilimleri varsa bunlarda zaman içinde allerjik astım sıklıkla gelişir.Önemli olan tekrarlaması,tekrarlıyan hastalar astım için bizi uyarır.Bu nedenle astımı yerleştirmemek için bebek ve çocuklarda uygun koruyucu tedavi son derece önemlidir.
Gerçek astım astım tanısı konanların % 90 kadarını kapsar.Bu gerçek astımında % 90 kadarı allerjiktir.
Allerjik olanlar bizim için çok önemli.Çünkü ne kadar erken tedaviye alırsak o kadar fazla başarılı oluyoruz.
Tekrarlayan ve kontrol altına alınamayan astımlılarda hastalık ağır sakatlık yapabiliyor.Astım bir akciğer hastalığı değil bronş hastalığı tekrarladıkça bronş kalınlaşarak nasıl iltihap sonrası yerinde iz kalırsa her krizden ve tedavi olmayanlarda oluşan bu bronş kalınlaşmasına tıpta " REMODELLİNG " diyoruz.Bunlar tedaviden az yarar gören,kökten geçme ihtimali az olan astımlılardır.
Birde solunum allerjilerinin türü çok önemli,tedavide toz akarı,polen, kedi ,alternaria allerjisi çok iyi yüz güldürücü sonuçlar veriyor.Eğer hastalığı erken tedaviye başlamışsak hastaların büyük çoğunluğunda iyileşme sağlayabiliyoruz.Ama astım eğer bir mantar allerjisi olan a.fumigatusa bağlıysa hastanın durumu tüm tedaviye rağmen az iyi olabiliyor.Ama tamamen geçmesi mümkün değil.
WHO (Dünya Sağlık Örgütü) ve WAO (Dünya Allerji Örgütü) diyor ki:
“Allerjik astımın tek küratif (kökten) tedavisi immünoterapi-aşı tedavisi" dir diye belirtiyor.
Yani astım iyi olacaksa sadece aşı tedavisiyle iyi olabiliyor.Onun dışındaki iyileşmeler ya virüslere bağlı ya da reflüye bağlı astımı taklit eden klinik tablo.
Yani kökten tedaviyi denemeden hastalık geçmez deme şansımız bilimsel olmuyor.
Bana görede durum şöyle yaklaşık 39 yıldır yüzbinden çok fazla astımlı gören biri olarak bendeki klinik verilere göre kanım şu şekilde:Hastanın allerjisi bulunup eğer tedaviden yarar görme adayıysa aşı tedavisine alınan hastalarda gitgide krizler azalıyor.Gitgide hastanın kullandığı ilaçlar azalıyor.Kullandığımız kortizonlu havalar git gide azalıyor.Eğer hasta heryıl bir evvelki yıldan daha iyi değilse daha az ilaç kullanmıyorsa aşı tedavisinden yarar görmüyor demektir.Genellikle ilaçlar 4 hay ile 2 yıl arasında kesilebiliyor.Aşı tedavisinin son yıllarında hasta ilaç kullanmıyacak seviyeye gelmesi gerekiyor.Veya sadece normal insanlar gibi sadece virüse bağlı infeksiyonlarda 10 gün kadar kullanır hale gelmesi gerekiyor.
Tedaviden az yarar görenlerde bile ilaç kullanma,hastaneye gitme,krize girme,işgücü kaybı belirgin azalabiliyor.
Aşı tedavisi genetiği değiştirmediği için sadece hastaları hastalık görünmediği yıllarına götürüyor.Yani hastalığı uzaklaştırır.Hastaların büyük çoğunluğunda bu uzaklaşan hastalık ömür boyu geri dönemez.%5-10 hastada 2 yılla 20 yıl arası tekrarlar.Tekrarlayan hastlar ı yeniden tedaviye almak gerekebilir.Bunları eğer uygunsa yeniden aşıya almak daha rahat hayat geçirmeleri açısından önemlidir.Hastanın tedavisi ne kadar iyi yapılırsa hastalığın geri dönüşü o kadar zorlaşıyor.Tekrarlayan hastalarda bile hastalık daha hafif seyrediyor.
Benim tekrarlayarak yeniden gelen hastam literatürden son derece daha az bu kadar az olması ya tedavide başarımız,ya da tekrarlayan hastaların başka bir meslektaşımızda tedavilerini planlatmaları.
Hiçbir astımlıyı kaderine terketmemek gerekli.Çünkü gerçekten çok güç bir hayat geçirmeye mahkum oluyorlar..
Kaynaklar :
https://www.worldallergy.org/ UserFiles/file/WhiteBook2- 2013-v8.pdf
https://ginasthma.org/wp- content/uploads/2018/04/wms- GINA-2018-report-tracked_v1.3. pdf
Değerli okurlarım astımla ilgili birçok pratik bilgiye Facebook,Instagram ve YouTube kanalımdan ulaşabilirsiniz.
Doç.Dr.Fedai Barcan'ı takip etmek için