ZEYTİN
Latince adı olea..
Tarımının ilk yapıldığı yer Mezopotamya. Tee 8 bin yıl önce!.
Sadece bitki deyip geçemeyiz!. Başlıbaşına bir kültürdür zeytin. Uygarlık tarihinin baş köşelerinden birinde yerini almış kadim ağaçtır. Öyle ki; Nuh Tufanında gemiye dönen güvercinin gagasında getirdiği dalda canlılık belirtisi olarak o vardır.
Barışın sembolüdür. Küsler barışmaya karar verdi diyelim. Zeytin dalı illa ki olacak ortamda. Eski Yunanda ‘’ Zeytin ağacı kesen idam edilir ‘’ diye anayasa maddesi bile yazmışlar!.
Akdeniz Kültürünün en baba figürüdür. Açılın Ege’den denize Cebelitarığa doğru; kuzey güney fark etmez, mola verdiğiniz her toprak parçasında insandan önce o karşılar sizi. Tatlı tatlı salınıp hoş geldin der adeta.
Hipokrat ilaç niyetine kullanmış. Diyetlerinde zeytin yağını eksik etmeyen Eski Romalılar; hayvansal yağ tüketenlere hayvan gözüyle bakmışlar, ayıplamışlar!. Bin yıl önce üretiminde büyük düşüş yaşanınca para yerine geçmiş para!.
Nice şiire, tabloya, romana konu olmuştur. ‘’ Önde zeytin ağaçları, arkasında yar. Sene 1946, mevsim sonbahar ‘’ diye boşuna yazmamıştır Bedri Rahmi!.
Baharın sonuna doğru yapraklarının arasında açan uçuk sarı, kokulu çiçekleriyle yaşama sevincini ikiye katlar.
Odunu bile başkadır, değerdir. Gençleştirme ve budamayla elde edilen dalları soğuk kış günlerinin sıcak dostudur. Ege kasabalarında ayağınıza kadar getirir römorklarla çiftçiler.
Leonardo da Vinci’yi bilirsiniz. Filozof, astronom, mimar, mühendis, ressam, anatomist, müzisyen, jeolog, yazar, heykeltraş, müzisyen kartvizitleri bulunan Da Vinci de topa girmiştir bu konuda!. 1550’de bir zeytinyağı presi tasarlamak suretiyle bu kadim ağacın bereketli tarihinde yerini almıştır.
Cumhuriyet tarihimizin tarımsal kalkınma hamlelerinden en önemlisi zeytinciliktir. Atatürk’ün öncülüğü ve direktifleriyle 1937 yılında Bornova’da Zeytincilik Araştırma Enstitüsü kurulmuştur. Üniversite Caddesi üzerindeki yerleşkesinde halen hizmet vermeye devam ediyor.
Biz de erkenden kalktık bugün. Konumuz zeytin. Bornova Tarımsal Kalkınma Kooperatifi Başkanı, dostum Göksel Eralp’ın davetiyle canım Kayadibi Köyü’nde zeytin fidanı dikeceğiz.
Bekleriz…