Asbest nedir? Asbest nasıl oluşur? Asbest zararları neler?

6 Şubat tarihinde Kahramanmaraş'ta meydana gelen ve 10 ilde birden yıkıma sebep olan depremlerin ardından, yaşanan büyük yıkımlar sebebiyle bölge de asbest oluştuğu dile getirildi. Peki asbest nedir? İşte detaylar...

Kahramanmaraş merkezli 10 ilde yıkımlara neden olan 7.7 ve 7.6 büyüklüğündeki depremlerin ardından Türkiye'nin ve dünyanın birçok şehrinden arama- kurtarma ekipleri ile gönüllüler yardıma koştu. Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Tevfik Özlü, deprem bölgesinde bulunanların inşaat tozuna bağlı olarak kısa veya uzun vadede solunum yolu hastalıklarıyla karşılaşabileceğini, bölgede bulunanların kronik akciğer hastalıklarının tetiklenebileceğini söyleyip, uyarıda bulundu.

ASBEST NEDİR?
Asbest, ve ya amyant, lifli yapıda kanserojen bir mineraldir. Silisyumun sodyum, demir, magnezyum ve kalsiyumla oluşturduğu ısıya, aşınmaya ve kimyasal maddelere oldukça dayanıklı, lifsel mineral yapısında hidrate silikatlardır. Halk arasında ak toprak, çorak toprak, gök toprak, çelpek, höllük veya ceren toprağı gibi adlarla da bilinir. Asbestozis, asbestos solunmasıyla ortaya çıkan toz hastalığıdır.

ASBESTİN SAĞLIĞA ZARARLARI NELERDİR?
Uzmanlar cilde nüfuz etmesinin de mümkün olduğunu dile getiriyorlar. Asbestin sebep olduğu hastalıkların bazıları, akciğer zarları arasında sıvı toplanması, kireçlenme, akciğer zarı kalınlaşması ve akciğer dokusunda bağ dokusu oluşumu gibi elim hastalıklardır. Ayrıca ciltte yaralara sebep olabilir.

ASBESTİN ÇEVREYE VERDİĞİ ZARARLAR NELERDİR?
Düşük oranlarda asbest soluduğumuz havada ve doğal kaynaklar da içinde olmak üzere içme suyunda bulunmaktadır. Araştırmalara göre genel anlamda asbeste maruz kalanlarda (meslek dışında) akciğer zarında gram başına on bin ila yüz bin asbest parçacığı bulunmaktadır ki bu da her insanın akciğerlerinde milyonlarca parçacık bulunması demektir. 

ASBESTE KARŞI ALINMASI GEREKEN ÖNLEMLER NELERDİR?
Asbest olan yerleşim yerleri saptanmalı, asbest içeren toprağın halk tarafından kullanılması engellenmeli ve ciddî tehdit altındaki yerleşim birimlerinin yerleri gerekirse değiştirilmelidir.

Halk, asbestin neden olduğu hastalıklar hakkında eğitilmelidir.

Asbeste bağlı hastalıkların geriye dönük araştırılması yapılarak arşiv oluşturulmalıdır. Asbeste bağlı olarak gelişebilecek hastalıkların detaylıca incelenerek klinik çalışmaları başlatılmalıdır.

Asbestli toprak kullanmaya devam eden aileler (iç-dış sıva malzemesi, badana, çanak-çömlek yapımı vs.) eğitim çalışmalarıyla bilinçlendirilmeli, asbestle badana yapılmış evlerin duvarları plastik boya ile yeniden boyanmalıdır.

Mezotelyoma riski taşıyanlar belirlenmeli ve bunlar yakından izlenmelidir.

Doktorlar asbestin neden olduğu hastalıklar konusunda özel olarak eğitilmelidir.

Kentsel dönüşüm kapsamında yıkılan binalarda asbest varlığı araştırılmalı asbestten arındırıldıktan sonra binaların belediyeler yıkım ruhsatı vermelidir.

Denetimler arttırılmalı asbestli ürünlerin kullanımı engellenmelidir.