Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu

  Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olarak adlandırılan “Dehb” özellikleri birçok çocukta görülebilir.  Ancak doğru Dehb teşhisi koymak için belirtiler dikkatle izlenmeli ve çocuğun kendi yaşına göre bir davranış sergileyip sergilemediğine de dikkat edilmelidir. Yani tüm belirtilerin çocuğun yaşına uygun olması gerekir.  Dehb, çocuklarda ve gençlerde daha yaygındır ancak yetişkinlerde de dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu görülebilir. Yetişkinlerde hiperaktivite farklı şekillerde de adlandırılabilir. Çocuk ve Ergen Psikiyatristi Uzm. Dr. Fırat Hamidi “Dehb” konusuyla ilgili doğru bilinen yanlışlarla ilgili bilgilendiriyor. Doğru Bildiğimiz Yanlışlar Yanlış: Dikkat eksikliği sadece çocuklarda görülür. Erişkinlerde görülmez. Doğru: Dehb tanısı alan her 3 çocuktan 1 i erişkinlik döneminde de dikkat eksikliğinden muzdariptir.     Yanlış: Dehb da kullanılan ilaçlar bağımlılık yapar Doğru: Yapılan çalışmalarda dehb de kullanılan ilaçların beyindeki etkisinin keyif verici düzeyde olmadığı bağımlılık riskinin düşük olduğu, aksine dehb olanlarda sigara alkol madde kötüye kullanımı daha yüksek olup, hastalık tedavi edilmeyince bu maddelere karşı bağımlılık riski vardır.   Yanlış: Çocuğum ders başında 5 dakika oturamaz iken nasıl olur da bilgisayar ve televizyon başında saatlerce gözünü kırpmadan oturabiliyor. Doğru: internet, televizyon gibi çocuğunuzun ilgisini çeken sevdiği, keyif aldığı durumlarda çocuk pür dikkat olabilir. Dikkat eksikliğindeki asıl problem; sorumluluk alması gereken ödev, proje vb etkinliklerde konuya odaklanıp işe başlamasında, sürdürebilmesinde ve uyaranlar karşısında dikkati dağıldığında hızlıca tekrar o konuya odaklanmasında sorun vardır.     Yanlış: Hiperaktif çocuklar aşırı zeki olurlar. Doğru: Yapılan çalışmalarda hiperaktivitenin zekadan bağımsız bir hastalık olduğu, dehb olanların 1/ 3 ünde normal zeka, 1/3 ünde düşük zeka, 1/3 ünde ise parlak-üstün zeka kapasitesi olduğu gösterilmiştir.

 Nasıl tedavi edilir?

Yanlış: Dehb hastalığı ilaçsız da tedavi edilebilir.

Doğru: Dehb nörobiyolojik temelleri olan, genetik aktarımı olan yapılan yüzlerce çalışma ile kanıtlanmış su götürmez bir gerçektir. İlaç tedavisi ile başarı oranı % 65-75 dolaylarındadır. Yapılan çalışmalarda ilaç dışı diğer tüm alternatif tedavilerin hiçbirinin (psikoterapiler dahil) ilaç tedavisi etkinliğine ulaşamadığı görülmüştür.

Yanlış:

Dehb da kullanılan ilaçlar sadece okul döneminde kullanılır.

Doğru:

Kullanılan ilaçlar okul ilacı değildir. Dehb çocuğun okul, ev, toplumsal girdiği tüm ortamlarda uyumunu bozan bir hastalık olduğu için haftasonu ve yaz döneminde de kesilmeden kullanılması önerilmektedir.