Emeklilik tarihini erkene çekebilirsiniz! Bu mesleklerde çalışanlar erken emekli oluyor
Erken emeklilik milyonlarca çalışanın hayali olup "yaş, prim gün sayısı ve sigortalı olma süresi" şartlarını yerine getirenler bu hakkı elde eder. Yıpranmaya tabi olan meslekler, sağlık sorunları bulunanlar ve engelli çocuğu olan anneler gibi milyonlarca kişi erken emeklilik hakkına sahip olabiliyor.
Kademeli yaşta ilk çalışma önem taşıyor. Emeklilikte aranan prim gün sayısının hesabında 18 yaş öncesi sigorta günleri de dikkate alıyor. Sağlık nedeniyle "malulen ve engelli hakkıyla" emekli olunabilir. Yıpranmaya tabi olanlar, engelli çocuğu olan annelerin erken emeklilik şansı var. Zorunlu stajlar, mesleki okullarda stajlardaki işe girişler emeklilik için dikkate alınmıyor. Staj sigortasından sonra doğum yapan kadınlar, tescil şartını yereni getirmiş kabul ediliyor. Erken emeklilikte merak edilenler şöyle:
YAŞTAN EMEKLİ OLMANIN KOŞULLARI NELER?
İlk defa uzun vadeli sigorta kollarına prim ödenerek çalışılan gün giriş olarak kabul ediliyor. Emekli olabilmek için çalışma yılı, gün sayısı, yaşın dolması zorunlu. Yaştan emeklilik sigortalı olunan tarihe göre değişiyor.
"Fiili hizmet süresi zammı" ya da yıpranma hakkı uygulaması ağır işte çalışan işçi ve memurların daha erken yaşlarda emekli olmalarını sağlıyor. Önceki yıllarda yıpranma hakkı genellikle ağır sanayide çalışan işçilere tanınırdı. Ancak son yıllarda yapılan düzenlemeler sayesinde artık bu hak arsenik işçilerinden tutun da milletvekilleri ve basın mensuplarına kadar uzanan çeşitlilikteki iş kolları için geçerli hale geldi. Özellikle 2018'de yapılan düzenlemeler sonucu bu hakkı uzun zamandır bekleyen sağlık çalışanları ve cezaevi görevlileri de yıpranma hakkı primleri almaya hak kazandı. Son düzenlemeler ile beraber toplamda 45 iş kolu yıpranma hakkı ile erken emeklilik fırsatına sahip oldu. Yıpranma hakkı kapsamındaki iş kollarında çalışanlar her çalışma yılında emekliliklerine genellikle 60 ya da 90 gün, bazı mesleklerde ise 180 gün fazla prim hakkı kazanıyor.
Başka bir deyişle, bir çalışanın normal çalışma süresi olan 360 günün üstüne yıpranma hakkı kapsamında tanınan artı süreye göre fazladan hizmet süresi ilave ediliyor. Örneğin, normal şartlarda yıllık 360 gün çalışması gereken bir ağır sanayi işçisi 450 gün çalışmış sayılıyor. Bu da mesleklere göre değişecek şekilde emeklilik süresini birkaç yıl öne çekiyor. Toplam yıpranma hakkı gün sayısı 3 yılı geçmeyecek şekilde işçi ve memurların emekli olması için gereken yaş haddinden düşüyor. Böylece prim sorunu olmayan çalışanlar 3 yıl erken emekli olabiliyor. Bu kapsamdaki memurlara ayrıca emeklilik ikramiyesi de ödeniyor.