Fay hattı nedir? Fay hattı nasıl kırılır? Fay hattı ne zaman kırılır

6 Şubat tarihinde Kahramanmaraş'ın Pazarcık ilçesinde meydana gelen 7,7 ve Elbistan ilçesinde meydana gelen 7,6 şiddetindeki depremler sonrası en çok merak edilen konulardan birisi de Türkiye fay hatları oldu. Peki Fay hattı nedir, fay hattı nasıl kırılır? İşte detaylar...

FAY HATTI NEDİR, NE İŞE YARAR?

İki kıta sahanlığının birbirlerine sürtünmesinin ardından zıt yönlerde hareket etmeleri ile meydana gelen yapılara fay ya da kırık denir. Bu kırıkların uzunlukları boyunca tabakalar iki ayrı blok olarak yer değiştirmektedir. Buradaki kırık terimi ile çatlak farklı durumlardır.

Bir diğer tanımla, yer kabuğunu oluşturan levhaların hareketlerinden meydana gelen gerilme ve sıkışmalar, bazı bölümlerinde yüzyıllar süresince enerji birikimi yapar. Bu enerjiler ara ara ortaya çıkar ve hareket meydana getirir. Bu hareketli kısımlara fay, fayın bulunduğu bölgelere fay hattı denir.

FAY HATLARI NEDEN HAREKET EDER?

Levhalar birbirlerine sürtündüğü esnada büyük kütleler arasında duran fay adı verdiğimiz zayıf noktalar zorlanır. Bu zorlanma gerilme enerjisi birikmesine neden olur. Zorlanma ve sürtünmenin etkisi ile kısa bir süre içerisinde çok şiddetli bir kırılma ve hareket ortaya çıkar. Fay hatlarının hareketi böyle açıklanır.

EN TEHLİKELİ FAY HATTI NEREDE?

Türkiye'de bulunan en aktif ve tehlikeli fay hattı Batı Anadolu Fay Hattı'dır.

TÜRKİYE'DE KAÇ TANE FAY HATTI VAR?

Jeolojik olarak en aktif deprem kuşağı üzerinde bulunan Türkiye'de; Kuzey Anadolu Fay Hattı, Doğu Anadolu Fay Hattı ve Batı Anadolu Fay Hattı olmak üzere 3 adet fay hattı bulunmaktadır.

Ülkemiz de Kuzey Anadolu Fay Hattı ve Doğu Anadolu Hattı ve Batı Anadolu fay hattı olmak üzere toplamda 3 büyük fay hattı bulunuyor. Jeoloji Uzmanları özellikle Kuzey Anadolu fay hattına dikkat çekiyor.

KUZEY ANADOLU FAY HATTI ÜZERİNDE BULUNAN İLLER

Kuzey Anadolu Fay Hattı (KAF), dünyanın en süratlı hareket eden ve en aktif sağ-yanal atımlı faylarından biridir. Bu kuşak Gelibolu, Marmara Denizi’nin derin kısımları, İzmit Körfezi, Adapazarı, Düzce-Bolu, Gerede, Merzifon, Suluova, Erbaa-Niksar, Kelkit vadisi ile Erzincan, Erzurum, Varto ve Van üzerinden ilerleyen bir hat şeklinde uzanır. Ayrıca Çanakkale, Edremit, Bursa ve İznik bu kuşak içerisinde bulunur.

DOĞU ANADOLU FAY HATTI 

Doğu Anadolu Fay Hattı, Türkiye'nin doğusunda bulunan doğrultu atımlı bir fay hattıdır. Doğu Anadolu Fay Hattı, Hatay, Osmaniye, Gaziantep, Kahramanmaraş, Adıyaman, Elazığ, Bingöl, Muş'a kadar ilerledikten sonra Erzincan'dan itibaren Kuzey Anadolu Fay Hattı ile birleşir. 

TÜRKİYE DEPREM HARİTASI

Türkiye'de Kuzey Anadolu Fay Hattı ve Doğu Anadolu Hattı ve Batı Anadolu fay hattı olmak üzere toplamda 3 büyük fay hattı var. Deprem haritasında kırmızı renkte görülen iller birinci derece deprem bölgesi, pembe renke olanlar ikinci derece riskli bölge, sarı olan iller üçüncü dereceden deprem bölgesi olarak biliniyor. İşte birinci dereceden deprem bölgesi olan iller;

BİRİNCİ DERECE RİSKLİ BÖLGELER

İzmir, Balıkesir, Manisa, Muğla, Aydın, Denizli, Isparta, Uşak, Bursa, Bilecik Yalova, Sakarya, Düzce, Kocaeli, Kırşehir, Bolu, Karabük, Hatay, Bartın, Çankırı, Tokat, Amasya, Çanakkale, Erzincan, Tunceli, Bingöl ve Muş, Hakkari, Osmaniye, Kırıkkale ve Siirt.

İKİNCİ DERECE RİSKLİ BÖLGELER

Tekirdağ, İstanbul (1 ve 2. Bölge), Bitlis, Kahramanmaraş, Van, Adıyaman, Şırnak başta olmak üzere, Zonguldak, Tekirdağ, Afyon, Samsun, Antalya, Erzurum, Kars, Ardahan, Batman, Iğdır, Elazığ, Diyarbakır, Adana, Eskişehir, Malatya, Kütahya, Çankırı, Uşak, Ağrı ve Çorum.

ÜÇÜNCÜ DERECE RİSKLİ BÖLGELER

Eskişehir, Antalya, Tekirdağ, Edirne, Sinop, İstanbul, Kastamonu'yu, Ordu, Samsun, Giresun, Artvin, Şanlıurfa, Mardin, Kilis, Adana, Gaziantep'in de bazı bölgeleri ve Kahramanmaraş, Sivas, Gümüşhane, Bayburt, Kayseri, Yozgat, Çorum, Ankara, Konya, Mersin ve Nevşehir.

EN AZ RİSKLİ BÖLGELER

Türkiye Deprem Haritasına göre deprem riskinin en az görüldüğü dördüncü ve beşinci grupta yer alan iller ise Sinop, Giresun, Trabzon, Rize, Artvin, Kırklareli, Ankara, Edirne, Adana, Nevşehir, Niğde, Aksaray, Konya ve Karaman’dır.