Anasayfa /  Tarihte bugün

Google 8 mart dünya kadınlar gününü doodle yaptı! 8 mart dünya kadınlar günü tarihçesi

Google'ın önemli günlerde ana sayfasında 'Google' yazan logosunun sanatsal ve dikkat çekici imaj çalışmalarına dönüştürerek Doodle yapılıyor. Google 8 mart dünya kadınlar gününü doodle yaptı! Dünya Kadınlar Günü Nedir? Dünya Kadınlar Günü ne zaman başladı? İşte 8 mart dünya kadınlar günü tarihçesi ve tüm ayrıntılar

Abone ol
Abone ol 08 Mart 2021 01:02

Google 8 mart dünya kadınlar gününü doodle yaptı! 8 mart dünya kadınlar günü tarihçesi

Google'ın önemli günlerde ana sayfasında 'Google' yazan logosunun sanatsal ve dikkat çekici imaj çalışmalarına dönüştürerek Doodle yapılıyor. Google 8 mart dünya kadınlar gününü doodle yaptı! Dünya Kadınlar Günü Nedir? Dünya Kadınlar Günü ne zaman başladı? İşte 8 mart dünya kadınlar günü tarihçesi ve tüm ayrıntılar

Dünya Kadınlar Günü Nedir? Dünya Kadınlar Günü ne zaman başladı?

Dünya Kadınlar Günü Birleşmiş Milletler tarafından bu şekilde tanımlanmış olarak her yıl 8 Mart'ta kutlanan uluslararası bir gündür. İnsan hakları temelinde kadınların siyasi ve sosyal bilincinin geliştirilmesine, ekonomik, siyasi ve sosyal başarılarının kutlanmasına ayrılmaktadır. Dünya Kadınlar Günü, kadın hakları hareketinde bir odak noktasıdır.

Amerika Sosyalist Partisi, 28 Şubat 1909'da New York'ta bir "Kadınlar Günü" düzenledikten sonra, 1910 Uluslararası Sosyalist Kadın Konferansı her yıl bir "Kadınlar Günü" düzenlenmesini önerdi. 1917'de Sovyet Rusya'da kadınlar oy hakkı kazandıktan sonra 8 Mart orada ulusal bayram oldu. Kadınlar Günü, 1967'de feminist hareket tarafından benimsenene dek ağırlıklı olarak sosyalist hareketler ve komünist ülkeler tarafından kutlandı. 1975'te Birleşmiş Milletler tarafından kutlanmaya başlandı.

Günümüzde Dünya Kadınlar Günü bazı ülkelerde resmi tatildir, bazı ülkelerde ise büyük ölçüde görmezden gelinir. Bazı ülkelerde protesto günüdür, bazılarında ise kadınlığı kutlayan bir gündür.

8 Mart Dünya Kadınlar Günü Tarihçesi

26 - 27 Ağustos 1910 tarihinde Danimarka'nın Kopenhag kentinde toplanan 2. (Sosyalist) Enternasyonal'e bağlı Uluslararası Sosyalist Kadınlar Konferansı'nda Almanya Sosyal Demokrat Partisi delegeleri Clara Zetkin, Kate Duncker ve arkadaşları bundan böyle her yıl bir "Kadınlar Günü" düzenlenmesi önerisini getirdi ve öneri oybirliğiyle kabul edildi. İlk yıllarda belirli bir tarih saptanmamıştı.

Dünya Kadınlar Günü kutlanmasını öneren Clara Zetkin (solda) Rosa Luxemburg ile.
1921'de Moskova'da düzenlenen 3. (Komünist) Enternasyonal 3. Kongresine bağlı Uluslararası Komünist Kadınlar Konferansı'nda o dönem ağırlık kazanan "sınıfa karşı sınıf" politikalarının etkisiyle "Dünya Emekçi Kadınlar Günü" adı benimsendi. Ancak, 1930'lu yıllarda "faşizme karşı birleşik cephe" politikalarına geçiş sürecinde tekrar ilk baştaki "Dünya Kadınlar Günü" adına dönüldü. Bu değişiklik daha sonra kadın örgütlenmesi alanına da yansıdı ve sosyalizmi veya komünizmi hedefleyen ve sadece "işçi/emekçi kadınlar" ya da "sosyalist/komünist kadınlar" ile sınırlı bir örgütlenme anlayışı da terk edilerek 1945'te Uluslararası Demokratik Kadın Federasyonu kuruldu.

"Dünya Kadınlar Günü" olarak 8 Mart gününün belirlenmesine kaynaklık eden olay konusunda ise muhtelif tartışmalı iddialar mevcuttur. Bunlardan biri, Rusya'da çarlığın yıkılmasına yol açan 1917 Şubat Devrimi'nin 8 Mart günü yapılan kadın yürüyüşü ve grevleri ile başlamış olması, bir diğeri 8 Mart 1908'de ABD'nin New York kentinde çoğu sosyaIist olan kadın işçilerin öncülüğünde sendikal haklar ve kadınlara oy hakkı talepleriyle düzenlenen miting, başka biri ise 8 Mart 1857'de yine ABD'nin New York kentindeki bir tekstil fabrikasında grevci işçilere polisin saldırması, işçilerin fabrikaya kilitlenmesi, arkasından da çıkan yangında işçilerin kurulan barikatlar nedeniyle kaçamamaları sonucunda 120 kadın işçinin ölmesi, ve yine bir başkası ise, bununla çok paralellik arz eden, ancak gerek Dünya Kadınlar Gününün ilk kararlaştırıldığı 1910'dan gerekse ilk uluslararası kutlamaların düzenlendiği 19 Mart 1911'den sonra hiç bahsi geçmeyip çok sonraları ileri sürülen, 25 Mart 1911'de New York'ta gerçekleşmiş Triangle Gömlek Fabrikası yangını'dır. Birleşmiş Milletler'in resmi web sitesinin konuyla ilgili sayfasında 8 Mart gününün seçilmesine kaynaklık eden olay olarak Rusya'da Çarlığa son veren 1917 Şubat Devrimi'nin Gregoryen takvime göre 8 Mart günü kadınların protesto eylemleri ve grevleri ile başlamış olduğuna işaret edilmektedir.

Birinci ve İkinci Dünya Savaşı yılları arasında sosyalizmin yayılmasından çekinen bazı ülkelerde anılması yasaklanan Dünya Kadınlar Günü, 1960'lı yılların sonunda Amerika Birleşik Devletleri'nde gerçekleşen çeşitli gösterilerde anılmaya başlanmasıyla Batı Bloku ülkelerinde daha güçlü bir şekilde gündeme geldi. Birleşmiş Milletler Genel Kurulu, 16 Aralık 1977 tarihinde 8 Mart'ın "Dünya Kadınlar Günü" olarak anılmasını kabul etti.

Türkiye'de 8 Mart
Türkiye'de 8 Mart Dünya Kadınlar Günü ilk kez 1921 yılında, iki komünist kız kardeş Rahime Selimova ve Cemile Nuşirvanova'nın girişimi ile gerçekleştirildi. Bu tarihten sonra yıllar boyunca 8 Mart Dünya Kadınlar Günü kutlamalarına izin verilmedi. 1975 yılında "Birleşmiş Milletler Kadın On Yılı" ilan edildi. Türkiye de bu kapsamda yer aldığı için 1975 yılında Türkiye'de "Kadın Yılı Kongresi" yapıldı.

8 Mart Dünya Kadınlar Günü'nün 1975 yılında kutlanmaya başlamasında İlerici Kadınlar Derneği’nin faaliyetleri de etkili oldu. Böylece 8 Mart Dünya Kadınlar Günü kapalı ortamlardan sokaklara ve meydanlara çıktı. İlerici Kadınlar Derneği, işçi sınıfı ile kadınları bir araya getirerek haklarını aramaya çağıran bir sivil toplum örgütüydü. Kurulduğu andan itibaren kısa sürede yurt çapında 33 şube ve 35 temsilcilik aracılığıyla 15 bine yakın üyeye sahip oldu. “Kadınların Sesi” adlı yayın organı ile 35 bin kişiye ulaşabiliyordu.

12 Eylül Darbesi'nden sonra tekrar askerî cunta yönetimi tarafından dört yıl süreyle hiçbir kutlama yapılmasına izin verilmedi.

1984'ten itibaren her yıl çeşitli kadın örgütleri tarafından kutlanmaya devam edilmektedir. Bu yeni dönemin temel farkı, eskiden sadece sosyalist kesimin sahiplendiği bu günün artık hemen tüm kadın kuruluşlarının yanı sıra adeta resmi bayram gibi devlet yetkilileri ve kurumları tarafından da kutlanmaya, hatta şirketlerin de reklam ve pazarlama faaliyetleri ile buna katılmaya başlamasıdır. Öte yandan, günümüz Türkiye'sinde 8 Mart'ı Komintern'in 1920'li yıllardaki "sınıfa karşı sınıf" politikalarının bir yansıması olarak adlandırıldığı şekilde, "Dünya Emekçi Kadınlar Günü" olarak kutlayanlar da olduğu görülmektedir.

2003 yılında yurt çapındaki çeşitli Dünya Kadınlar Günü kutlamaları arasında Taksim'de başlayan ve her yıl 8 Mart'ta tekrarlanan Feminist Gece Yürüyüşü sonraki yıllarda başka şehirlerde de yapılmaya başladı.

2014 yılında İstanbul Valiliği tarafından Taksim Meydanı ve İstiklal Caddesi'nin yürüyüş ve miting yapılabilecek yerler listesinden çıkarılmasından sonra 8 Mart günü İstiklal Caddesi'nde Feminist Gece Yürüyüşü yapılmaya birkaç yıl devam edildiyse de 2019 yılında polis İstiklal Caddesi'nde toplanan binlerce kişinin yürüyüş yapmasını engelledi. Önceki yıllarda olduğu gibi yürüyüş yapmakta ısrar eden kalabalık göz yaşartıcı gaz ve plastik mermiler kullanılarak dağıtıldı.[13] Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, hükûmet yetkilileri ve Milliyetçi Hareket Partisi başkanı Devlet Bahçeli tarafından İstiklal Caddesinin girişindeki Taksim mescidinden okunan yatsı ezanı sırasında slogan ve ıslıklara devam edilerek ezanın protesto edildiği, ezana saygısızlık edildiği iddialarında bulunuldu. Kadın örgütleri ise söz konusu iddiaları yalanladı. 10 Mart akşamında bir grup "Ezana uzanan eller kırılsın" sloganlarıyla Taksim'de bir gösteri yapmak istedi fakat polis göstericileri müdahale ederek dağıttı.

DOODLE NEDİR?

Doodle, her ne kadar çok daha önceden de kullanılan bir terim olsa da internetin ve arama motoru Google'ın ortaya çıkmasından sonra daha farklı bir anlama sahip. 'Duğdıl' şeklinde okunan Doodle günümüzde, arama motoru Google'ın ana sayfasında 'Google' yazan logosunun sanatsal ve dikkat çekici imaj çalışmalarına dönüşmesi anlamına geliyor. Doodle denildiğinde insanların aklına gelen şey dikkat çekici logolar oluyor.

DOODLE NE ZAMAN ORTAYA ÇIKTI?

İnternetin, günlük hayatın vazgeçilmezlerinden biri olmasından sonra Doodle'lar da bir hayli önem taşımaya başladı. Google tarafından oluşturulan ilk Doodle çalışması 20 Ağustos 1998 tarihinde gerçekleşti. İlk doodle 'Burning Man' festivali için yapıldı ve büyük beğeni toplamasından sonra bir gelenek haline geldi.

Doodle zaman içerisinde popülerlik kazanmaya başladıktan sonra Google'ın da doodle'lar için verdiği önem giderek arttı. İlk olarak Google, sadece önemli günler için doodle'lar hazırlayıp yayınladı. Ancak günümüzde bu durum giderek arttı ve ünlü kişilerin doğum günlerinden önemli bayramları ya da festivalleri kutlamak için de özel doodle'lar hazırlanmaya başladı.

Doodle sadece görsellerden ibaret değil

Doodle çalışmaları ilk etapta yalnızca görsellerden ibaretti. Ancak zaman içerisinde bu durumda da değişikliğe gidildi. Günümüzde doodle çalışmaları bir animasyondan ya da video içerikten oluşabiliyor. Bu noktada Google tarafından belirlenen tasarım ekibinin yaratıcılıkları da önemli bir fark ortaya koyuyor. Google'ın yaratıcı ekibi tarafından hazırlanan doodle'lar hem bir geleneği devam ettiriyor hem de dikkat çekici çalışmalar ortaya koyulmasını sağlıyor.

GOOGLE, BUNCA YILDIR KAÇ DOODLE YAPTI?

Google, dünya genelinde oluşturulan ana sayfaları için 1500'den fazla doodle oluşturdu.Bu sayı her geçen gün artmaya devam ediyor!

Hangi doodle'ın oluşturulacağına ve hangi etkinliklerin doodle ile gösterileceğine kim karar veriyor?

Bir grup Google çalışanı, fikir paylaşımında bulunmak ve hangi etkinliğin Google doodle ile kutlanacağına karar vermek için düzenli olarak bir araya gelir.

Doodle fikirleri Google çalışanları ve Google kullanıcıları dahil pek çok kaynaktan alınır.

Doodle seçim süreci, Google'ın kişiliğini ve yeniliğe olan tutkusunu yansıtan ilginç etkinlikleri ve yıl dönümlerini kutlamayı hedefler.

DOODLE'LARI KİM TASARLIYOR?

Gördüğünüz her bir doodle'ın arkasında, çizerlerden (doodle tasarımcıları) ve mühendislerden oluşan bir ekip bulunuyor.

GOOGLE KULLANICILARI/İSTEYEN HERKES DOODLE İÇİN FİKİRLERİNİ NASIL GÖNDEREBİLİR?

Google kullanıcıları bir sonraki Google doodle için fikirlerini e-postayla [email protected] adresine iletebilirler.

GEÇMİŞTEKİ DOODLE'LARIN TÜMÜNÜ GÖREBİLECEĞİM BİR YER VAR MI?

Dünyanın çeşitli yerlerinde yayınlanmış olan doodle'ların tümünü görmek için dilediğiniz zaman www.google.com/doodles adresini ziyaret edebilirsiniz. Les Paul gitar doodle'ının üzerine ezgi kaydedebilir, PAC-MAN oynayabilir veya Star Trek (Uzay Yolu) karakterlerinin nasıl ışınlandığını izleyebilirsiniz.

Yorumlar