Grip aşısı koronavirüse karşı ne kadar etkili?

Grip aşısı, yeni tip koronavirüse (Kovid-19) karşı koruma sağlayabilir mi? Bu sorunun yeniden gündeme gelmesinin sebebi, American Journal of Infection Control'da yayımlanan ve şaşırtıcı sonuçlar içeren bir makale. Michigan Üniversitesindeki araştırmacılar, 15 Temmuz 2020'den önce Michigan'da Kovid-19 testi yaptıran 27 bin 201 kişinin verilerini inceledi. Bunlardan 12 bin 997'si daha önce grip aşısı olmuştu.

Hastalığa yakalananlar arasında grip aşısı olan kişilerin oranı aşılanmayanlara göre daha düşüktü: Yüzde 4,9 yerine 4. İlk bakışta önemli bir fark yokmuş gibi gözükse de bu oran, grip aşısı olan kişilerin Kovid-19'a yakalanma olasılığının yüzde 24 daha az olduğu anlamına geliyor.

Araştırmada bulunan bir diğer sonuç da grip aşısı olan ve hastalığı geçiren kişilerin hastaneye yatış ve solunum cihazı ihtiyacının aşılanmayan gruba göre daha düşük olması. Bunun yanı sıra önceden grip aşısı olan kişilerin hastanede kalma süreleri de ortalama olarak daha kısa olsa da her iki grupta da ölüm oranları arasında önemli bir farklılık gözlenmedi.

Doğuştan bağışıklık etkisi
Peki bu sonuçların tıbbi ve mikrobiyolojik açıklaması ne? Söz konusu sonuçlar, grip aşısı ile uyarılan doğuştan bağışıklık savunması da olabilir. Doğuştan gelen bağışıklık savunması, öğrenilmiş antikor bağışıklığından bağımsız olarak işlev görüyor ve özellikle Kovid-19'a neden olan spike proteinlerini hedef alıyor. Burada vücut spesifik bir virüse karşı değil genel olarak enfeksiyonlara karşı tepki veriyor.

Bağışıklık savunma sistemimiz içinde vücuda giren yabancı maddeleri içine alarak yok edebilen hücreler ve çeşitli bağışıklık reaksiyonlarında ve iltihaplanma süreçlerinde rol oynayan proteinler yer alıyor. Kızamık aşısı gibi bazı aşıları olan kişilerin bağışıklık savunma sistemlerinin de iyileştiği biliniyor.

Epidemiyolojik çalışmaların gösterdiği aşılanan çocukların aşı yapıldıktan çok uzun bir süre sonra bile çeşitli patojenlere karşı aşılanmamış çocuklara göre daha yüksek bağışıklığa sahip olduğu.

Göz ardı edilemeyecek faktörler

Ancak sadece bu sonuçlara bakarak grip aşısının kesin bir şekilde Kovid-19'a karşı koruduğunu söylemek doğru olmaz çünkü göz ardı edilemeyecek faktörler var. Örneğin grip aşısını son dönemde olan kişiler, risk grubunda olarak tarif edilen yaşlılar ve sağlık sorunları olan kişiler.

Bu kişilerin aşılanmamış insanlara göre daha dikkatli olduğu için de Kovid-19'a yakalanmadığı göz ardı edilemez. Yine de söz konusu araştırmada Kovid-19'a yakalanmış risk grubundaki kişiler de var. Yaşlılarda genelde Kovid-19 hastalığının daha şiddetli seyrettiği bilinse de Michigan Üniversitesinin araştırmasında grip aşısı olanlar için durum böyle değildi.

Başka çalışmalar da var

Geçen yıl yayımlanan ve hakem sürecinden henüz geçmeyen bir diğer çalışma da immünolojik bir açıklamaya işaret ediyor: 2019/2020 grip sezonundan önce grip aşısı olan Hollandalı hastane çalışanları Kovid-19'a aşı olmayanlara göre önemli ölçüde daha az yakalandı. Bu grupların hiçbirinde 70 yaşın üzerinde kişi yoktu. İncelenenlerin tümü aktif olarak çalışıyordu ve buna bağlı olarak hastalığa yakalanan kişilerle ciddi şekilde temas halindeydiler.

Hemen aşı mı olmalıyız?
Peki bu sonuçlara bakarak hemen grip aşısı olmak gerektiğini söyleyebilir miyiz? Yapılan araştırmalar, Kovid-19'da doğuştan gelen bağışıklık sisteminin rolü hakkında daha fazla araştırmanın gerekli olduğuna işaret ediyor.

Öte yandan; söz konusu araştırmaların sonuçları hakkında halen bazı belirsizlikler de mevcut. Kovid-19'a karşı kendi önlemini almak grip aşısı olmanın arkasındaki itici güç olmamalı. Ancak grip de yaşamı tehdit edebileceği için doktorlar tarafından aşı olunması öneriliyor. Aşıyı olmak için en iyi zaman genellikle sonbahar; yani grip mevsiminin hemen öncesi olarak tarif edilir.

Eğer bağışıklık sisteminizi gerçekten güçlendirmek istiyorsanız doktorunuzla tüm aşı durumunuzu kontrol etmeli ve kapsamlı bir aşı planı hazırlamalısınız. Kabakulak, kızamık, kızamıkçık, tetanoz, çocuk felci, difteri, boğmaca, tüberküloz, çiçek hastalığı, hepatit A ve B gibi tehlikeli hastalıklara karşı önerilen tüm aşılara ve güçlendiricilere sahip olduğunuzdan emin olun.