Haziran ayı 2018 enflasyon oranları belli oldu Kira artış oranı nasıl hesaplama TÜİK TEFE TÜFE Haziran ayı enflasyon ne kadar

Enflasyon 2018 Haziran ayı oranları ne kadar TÜİK son dakika TEFE TÜFE 2018 Haziran enflasyon farkı nasıl oldu? Haziran enflasyon oranlarında en çok ne yükselişte? TÜİK son dakika enflasyon 2018 oranlarını belirledi. Türkiye İstatistik Kurumu haziran ayı enflasyon rakamlarını açıkladı. TÜFE aylık bazda yüzde 2.61 artış gösterirken, yıllık enflasyon yüzde 15.39'a çıktı. TÜİK, haziran ayı enflasyon verilerini açıkladı. TÜFE’de (2003=100) 2018 yılı Haziran ayında bir önceki aya göre yüzde 2,61, bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 9,17, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 15,39 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 11,49 artış gerçekleşti. Enflasyon, haziran ayında beklentilerin oldukça üzerinde artış gösterdi. Aylık bazda yüzde 14 artması beklenen TÜFE, yüzde 2.61 artış gösterirken, yıllık enflasyon yüzde 15.39'a sıçradı. Böylelikle 2003 bazlı endeks tarihinin en yüksek seviyesi kaydedildi. 2003 bazlı endeksin bir önceki zirvesi yüzde 12,98 ile Kasım 2017 tarihinde görülmüştü.  Çekirdek TÜFE, haziranda yüzde 14.60 seviyesine yükseldi. Yurtiçi üretici fiyatları aylık bazda yüzde 3.03 artarken, yıllık bazda yüzde 23.71'e yükseldi. Bir önceki aya göre en fazla artış; yüzde 15,09 ile ham petrol ve doğal gaz, yüzde 6,87 ile kok ve rafine petrol ürünleri, yüzde 5,18 ile elektrikli teçhizat olarak gerçekleşti. Buna karşılık kömür ve linyit ise bir önceki aya göre yüzde 0,24 düşüş gösterdi.

HAZİRAN ENFLASYON ORANLARI 2018

Tüketici fiyatları Haziran'da yıllık olarak yüzde 15.39 ile 2003 bazlı serinin en yükseğine gelerek son 14 yılın zirvesine ulaşırken, çekirdek endeksler ve üretici fiyatlarındaki sert artışların da ardından TCMB'nin Temmuz toplantısında faiz artırımı yapması yönünde beklentiler artıyor.

Ancak büyümenin yılın ikinci yarısında yavaşlayacağı beklentilerinin olduğu bir ortamda TCMB'nin 24 Temmuz'daki toplantıda nasıl bir adım atacağı oldukça kritik.

Haziran gerçekleşmesinin ardından enflasyonun önümüzdeki aylarda yüzde 16 civarına gelmesi beklenirken, yılsonu enflasyon beklentileri de yukarı revize ediliyor.

Son dakika... Enflasyon son 14 yılın en yüksek seviyesinde seyrediyor

TCMB son enflasyon raporunda, enflasyonu 2018 sonu için orta noktası yüzde 8.4 olmak üzere yüzde 7.2 ile yüzde 9.6 aralığında tahmin ediyor.

HAZİRANDA FİYATLAR YÜZDE 2.61 ARTTI

Tüketici fiyatları Haziran'da aylık bazda gıda ve alkolsüz içecekler grubundaki artışlar ve kur geçişkenliğinin etkisiyle beklentilerin oldukça üzerinde yüzde 2.61 arttı. Çekirdek endeksler Haziran'da tarihi zirvelerine yükselirken, yıllık üretici fiyatları da Temmuz 2003'ten bu yana en yüksek seviyeye çıktı.

TÜİK verilerine göre Yİ-ÜFE Haziran'da yüzde 3.03 artarken, Yİ-ÜFE'de yıllık artış Mayıs'taki yüzde 20.16'dan yüzde 23.71'e yükseldi.

Üretici enflasyonunda da sert yükseliş devam ederken, önümüzdeki dönemde TÜFE'ye dönük baskıların sürebileceğine işaret ediyor.

Öte yandan özel kapsamlı TÜFE göstergelerinden "B" endeksindeki artış Haziran'da yıllık olarak yüzde 12.77'den yüzde 14.58'e, "C" yüzde 12.64'ten yüzde 14.60'a yükseldi.

ANA NEDEN GIDA FİYATLARI

QNB Finansbank Başekonomisti Gökçe Çelik, gıdanın manşet enflasyondaki keskin yükselişin ana nedeni olduğunu, gıda fiyatlarının doğası gereği oynak olduğu göz önüne alındığında önümüzdeki dönemde terse dönüş görülebileceğini söyleyerek, "Böyle bir dönüş olsa bile projeksiyonlarımıza göre daha fazla bozulmanın önüne geçmeyecek. Çekirdek ve üretici fiyatlarındaki artış daha yüksek ve yapışkan bir enflasyona sinyali veriyor. Bu bağlamda, kamu hizmetlerinde (elektrik, doğalgaz) fiyat artışları artık kaçınılmaz olabilir. Bu faktörler göz önüne alındığında, enflasyonun önümüzdeki aylarda yüzde 16'nın üzerinde olacağını, yıl sonunda yüzde 15.5'e gerileyeceğini düşünüyoruz" dedi.

Çelik, "Temmuz ayı PPK toplantısında ölçülü bir faiz artışının TCMB'nin enflasyonu düşürme konusundaki kararlılığını hakkında piyasaları ikna etmek için artık yeterli olmayacağını düşünüyoruz. Mevcut enflasyon görünümünün en az 150-200 baz puanlık artış gerektirdiği görüşündeyiz."

PATATES VE SOĞAN...

TÜİK verilerine göre TÜFE'de aylık en yüksek artış yüzde 5.98 ile gıda ve alkolsüz içecekler grubunda oldu ve manşet enflasyona yüzde 1.4 civarında katkı yaptı. Patates ve soğan başta olmak üzere işlenmemiş gıda fiyatlarında yaşanan artışların enflasyonu yukarı taşıması bekleniyordu.

Verilere göre aylık bazda haberleşmede yüzde 4.76, ulaştırmada yüzde 2.66, ev eşyasında yüzde 2.24, eğlence ve kültürde yüzde 2.16 artış gerçekleşti. Aylık düşüş gösteren tek grup ise yüzde 1.15 ile giyim ve ayakkabı oldu.

Enflasyon sepetinde en yüksek ağırlığa sahip olan gruplardan ulaştırmanın katkısı 0.46 puan olarak hesaplanırken, benzin, motorin ve oto gazda, petrol fiyatları ve döviz kuruna bağlı artış yaşanması durumunda, bu mallara uygulanan özel tüketim vergisinin (ÖTV), gerçekleşen artış kadar azaltılmasına karar verilmesine rağmen yaşanan bu artışın otomobil fiyatları ve ulaşım ücretlerindeki artıştan kaynaklandığı belirtiliyor.

YILLIK EN FAZLA ARTIŞ ULAŞTIRMA GRUBUNDA

Yıllık en fazla artış yüzde 24.26 ile ulaştırma grubunda gerçekleşirken, TÜFE'de, bir önceki yılın aynı ayına göre ev eşyası yüzde 18.91, gıda ve alkolsüz içecekler yüzde 18.89, çeşitli mal ve hizmetler yüzde 16.79 ve lokanta ve oteller yüzde 13.30 ile artışın yüksek olduğu diğer ana harcama grupları oldu.

Nomura gelişmekte olan piyasalar stratejisti Henrik Gullberg bundan sonra odağın TCMB'de ve 24 Temmuz toplantısında faiz artırarak tepki verip vermeyeceğinde olduğunu söyleyerek, "Ancak piyasada TCMB'nin faiz artırmamak için oldukça baskı altında olduğu algısı var... TCMB'nin zayıf TL'nin daha fazla enflasyona neden olduğu ancak sonrasında verilen yetersiz tepkinin TL'de daha fazla zayıflığı tetiklediği bu kısır döngüyü kırması gerekiyor. Faizleri agresif bir şekilde artırmaları gerekiyor" dedi.

Beklentilerin üzerinde gelen veri, öncesinde 4.62 civarında olan dolar/TL sert yükselerek 4.69'un üzerini görmesine neden oldu. Dolar/TL saat 1314'te 4.6737/4.6756 seviyesinde bulunuyor.

Öte yandan veri öncesi yüzde 16.98 civarında olan 10 yıllık gösterge tahvil faizinin ise yüzde 17.31'e kadar yükselmesine neden oldu.

İş Yatırım Ekonomisti Muammer Kömürcüoğlu, enflasyonda başta gıda sürprizi olmak üzere diğer alt kalemlere yansıyan bir yükseliş olduğunu söyleyerek, "Çekirdek enflasyon görünümündeki bozulma da devam ediyor. Mevcut enflasyon görünümünde TCMB'nin sıkı duruşunu koruyacağını ancak iktisadi faaliyetteki sert yavaşlama riskini dikkate alarak Temmuz toplantısında ilave bir faiz artışına gitmeyeceğini düşünüyoruz" dedi ve şöyle devam etti:

"Bugünkü enflasyon sürprizi ve üretici fiyatlarından gelen baskıyı da hesaba katarak enflasyonun önümüzdeki aylarda yüzde 16 seviyelerine yaklaştıktan sonra baz etkisi ile yılın son aylarında sınırlı oranda gerilemesini ve yılı yüzde 14'te kapatmasını bekliyoruz. Bir önceki tahminimiz yüzde 12 seviyesindeydi."

TEFE NEDİR ?

TEFE’nin açılımı , ‘ Toptan Eşya Fiyat Endeksi ‘ dir. Kulladığımız malların tüm ham maddelerini içine alır. Yani toptan satılan malların fiyat artışlarını gösteren bir endekstir.

TÜFE ve TEFE arasında ne fark vardır ?

Tefe ve Tüfe genellikle birlikte kullanılır ve birbirlerine karşılaştırılırlar. Bu endeksler farklı değerleri gösterir.

Tefe fiyat artışlarının arz yani maliyet cephesini gösterirken Tüfe ise fiyat artışlarının talep yönünü gösterir.

Tefe de Tüfe gibi önceden endekse dahil edilmiş mallardan oluşan belirli bir malın fiyatındaki değişmeleri ölçüyor.

Tefe’yi Tüfe’den ayıran en önemli nokta tüketici fiyat endeksi direk olarak tüketicinin eline geçen malların fiyatını ölçerken, toptan eşya fiyat endeksi ise hammadde ve yarı mamullerin de fiyatını ölçüyor.

Tefe’nin kapsamı Tüfe’ye göre daha geniştir.

TEFE TÜFE’YE GÖRE KİRA ARTIŞI NASIL HESAPLANIR?

6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu 344.’üncü maddesi gereğince kira artışı, “Bir önceki kira yılının ÜFE artışını geçmeyecek şekilde düzenlenir” hükmüne göre yapılır. Ancak burada kesin bir hesaplama bulunmamaktadır. TUİK’in yayımlamış olduğu Yİ-ÜFE kullanıcı rehberinde ise bu hesaplamanın iki şekilde olabileceği açıkça görülmektedir.

a-) Bir önceki yılın (2016 Kasım) aynı ayına göre değişim, (% 17,30)

b-) 12 aylık ortalama değişim (Kasım-2016 / Kasım 2017) (% 15,38)

Yukarıda da görüldüğü gibi iki oran arasında da çok büyük farklar bulunmaktadır. Bu kapsamda karışıklığın ortadan kalkması amacıyla , 6.Hukuk Dairesinin verdiği “ Kira artışı, ÜFE’nin 12 aylık ortalaması oranında artırılır.” karar ile giderilmiştir.

Ev sahipleri, kiracılarını bankalara yapılan ödeme düzenine göre belirlemeye başladı. Kredi Kayıt Bürosu'na (KKB) ait Findeks sistemiyle kiracı adaylarının kimlik bilgilerini giren ev sahipleri, adaylarının bankalara olan ödemelerini görerek kiracılarını belirliyor.

Dünya gazetesinden İmam Güneş'in haberine göre, adayların risk raporuna ulaşan ev sahipleri, bu işlemi adayların onay vermesi halinde gerçekleştirebiliyor. Uygulama, kredi notu düşük olan kiracı adaylarını zor durumda bırakırken, notu yüksek olanlara ise düşük maliyetli kiralama şansı yaratacak. Bu alanda gerçekleşen talebin diğer sektörlerde de artması bekleniyor.

Gayrimenkul danışmanlığı yapan firmalar, uygulamanın doğru ve faydalı olduğunu belirterek, evinde hasar istemeyen, kirasının zamanında ödenmesini isteyen ev sahiplerinin haklı olarak sicili temiz kiracılar istediği yönünde görüş birliği içinde.