HPV aşısı nedir? HPV aşısı ücretli mi, yan etkileri neler?

İnsan papilloma virüsü yani HPV aşıları, belirli insan papilloma virüsü (HPV) türlerinin neden olduğu enfeksiyonu önleyen aşılardır. Tüm HPV aşıları, en büyük rahim ağzı kanseri riskine neden olan en az HPV tip 16 ve 18'e karşı koruma sağlar. İşte son zamanların en çok tartışılan konularından biri 'HPV aşısı' hakkında bilinmesi gereken noktalar...

HPV AŞISI NEDİR?

HPV aşısının birincil amacı virüsü kontrol altına almaktır. HPV rahim ağzı kanserlerinin neredeyse % 99’undan sorumludur. HPV’ye yönelik geliştirilen koruyucu (proflaktik) aşılar ile birincil korunma sağlanmaktadır. Özellikle HPV bulaşması olmadan korumaya başlayarak rahim ağzı ve diğer HPV’ye bağlı kanserler ve öncü lezyonların oranını azaltma hedeflenmiştir.

HPV AŞISI ÜCRETLİ Mİ?

Büyük oranda kanseri ve birçok rahatsızlığı önleyen HPV aşısı, birçok insan hakları savunucusuna göre ücretsiz olmalı. Geçen yıl, Önce Çocuklar ve Kadınlar Derneği tarafından SGK'ye HPV aşısının ücretsiz sunulması için dava açtı. Bu davasa Türkiye'de aşının ücretsiz olmasıyla ilgili yargıdan örnek bir karar çıkmıştı.

Ankara 62. İş Mahkemesi, dernek aracılığıyla görülen davada bir kadının başvurusu üzerine HPV aşısının ücretini ödemeyen Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) Başkanlığı'nı haksız buldu. Mahkeme, üç doz aşının bedelinin faiziyle başvurucuya ödenmesine hükmetti. Bu emsal karara rağmen Türkiye'de HPV aşılarını sigorta karşılamıyor. 

Türkiye'de sigorta kapsamında olmayan HPV aşısı, uygulandığı yaş aralığına göre 2 ya da 3 doz tavsiye edilen HPV aşısının, 3 dozunun güncel fiyatı ise 2 bin 85 lira.

HPV AŞISI NEDEN ÖNEMLİ?

HPV aşılarının serviks kanserinin %70'ini, anal kanserinin %80'ini, vajinal kanserin %60'ını, vulvar kanserinin %40'ını önleyebileceği ve HPV pozitif orofaringeal kanserlerin önlenmesinde %90'dan fazla etkinlik gösterdiği tahmin edilmektedir.

HPV’nin en tehlikeli türleri ise tedavi edilmezse ileri dönemde penis, serviks, vulva, anüs, rahim ağzı gibi kanser türlerine neden olabilir. 

DSÖ verilerine göre tüm dünyada her yıl yaklaşık 500.000 rahim ağzı kanseri vakası görülmektedir. Tüm HPV aşıları, en büyük rahim ağzı kanseri riskini doğuran tehlikeli HPV türlerine karşı koruma kalkanı görevini üstlenir.

HPV AŞISINI KİMLER, NE ZAMAN YAPTIRMALI?

HPV aşısı, çocuklar için cinsiyet fark etmeksizin 11-12 yaşında yapılmalıdır. Zamanında aşılanmayan erkek çocukları 45 yaşına kadar aşılanabilirler. Kadınlarda yaş için bir üst sınır bulunmaz, cinsel yönden aktif olsa dahi her yaşta aşı yapılabilir ve aynı koruyuculuğa sahiptir. Ancak aşının içeriğinde bulunmayan diğer kanser yapıcı HPV tipleri aşıya rağmen kanser geliştirebilirler. Bu nedenle aşılı olunması durumunda dahi düzenli olarak hekim kontrolünden geçmek önemlidir.

HPV aşısının bilinen çok ciddi yan etkileri bulunmamaktadır. İğnenin yapılmış olduğu yerde kızarıklık ya da şişlik, hafif ağrı, mide bulantısı, baş dönmesi ve baş ağrısı en yaygın görülen hafif yan etkiler arasında bulunmaktadır.