LGS'de nasıl doğru tercih yapılır? İşte dikkat edilmesi gerekenler...

Yeniçağ gazetesinden Yaşar Özay'ın yazısı

LGS'de sonuçlar açıklandı, tercih dönemi başladı. Adayların 20 tercih hakkı var. İyi bir lise hayali kuran ancak puanlar ve yüzdelik dilim arasında kalan adayların, doğru tercih yapmaları şu noktaları gözden kaçırmamaları gerekir. Öncelikle aday Sınav Sonuç Belgesini iyi bir şekilde analiz yapmalıdır. Salt puan değil, hem yerel hem de ulusal yüzdelik dilimi incelemelidir. Bir yıl önce oluşmuş olan taban yüzdelik dilimleri mutlaka gözden geçirmelidir. Düşündüğünüz okulların kontenjanlarını kontrol ederek sıralama yapabilirsiniz. Bilindiği gibi ergenliğin son yılları ve gençlik dönemi lisedir. Bu nedenle bu dönem çok önemlidir. Tercihlerin, daha çok popüler kültüre, arkadaşlara ve kulaktan dolma sözlere göre yapıldığı ve aile ile ters düşünülen ilk tercih dönemidir.

Diplomanın değerli kılındığı ve sıralama sınavlarının revaçta olduğu ülkelerde, eğitim öğretim işleri tümüyle okullardan beklenir. Beklentilerin bu kadar yüksek olması çoğu zaman amaçlarla araçların birbirine karıştırılmasına yol açar. Öğrenme zevki ortadan kalkar ve zorunluluklarla çevrilmiş sancılı ve zevksiz süreçler başlar. Okul seçmek öyle "kolay iş" değildir. Hangi eğitimi almış olursa olsun hemen hemen herkes çocuğunun okul tercihlerinde çaresizlik hisseder. Bu zorluk yetmezmiş gibi bir yılı aşkın süredir yaşanan pandemi, durumu daha da zorlaştırmıştır. Salgın süreci, uzaktan öğretimle ilgili okul uygulamalarını da ciddi anlamda sorgulatır hâle gelmiştir. Dünün yanlışları bugünün doğruları olmuştur.

Aslına bakarsanız mutlak doğru olmadığı için biraz rahat olmakta yarar var. Bu yaşananlardan mutlaka dersler çıkartmak ve beklentileri çok yüksek tutmamak gerekir.

 Okul nasıl seçilecek

Peki, okul nasıl seçilecek?.. Yapılan her araştırma ve öğrenilen her yeni şey kafaları iyice karıştırırken karar nasıl verilecek?

Bir okulun sahip olduğu olanaklar, o okulun başarılı uygulamalar yapacağının göstergesi olamaz. Yani donanımları ve fiziksel olanakları ile sizi etkileyen bir okulun bu olanakları ne şekilde, hangi disiplinlerle ve ne ölçüde öğrencinin kullanımına sunduğu önemlidir.

Okul; temizliği, düzeni, gösterişsiz ve abartısız oluşu ile dikkat çekmelidir. Eğitim kadrosunun sürekliliği, yapılan eğitim çalışmaları, bu çalışmalara katılan öğrenci sayıları ve çeşitliliği de dikkat edilmesi gereken konulardır. Bir okulda gerçekleştirilen faaliyetlerde sürekli aynı öğrencilere görev veriliyorsa asıl amaçtan uzaklaşılmış demektir. Unutulmamalıdır ki insanlar bebek adımlarıyla ilerleme kaydederler. Birdenbire gelişim olmaz. Bunun için çocukların yeteneklerini keşfedecekleri ders içi ve ders dışı aktivitelere dâhil edilmeleri, o aktivitelerin ne kadar muhteşem olduğundan önemlidir. Bu anlamda mutlak başarı hedefleyen, bununla övünen, sürekli "en iyi" öğrencileri parlatan ama diğerlerinden söz bile etmeyen okullara dikkatli yaklaşmak gerekir.

 Başarılı okul

 "İyi okul nasıl olur?" İyi okul, kimine göre akademik olarak zor olan, kimine göre üniversiteye yerleştirdiği öğrenci oranı en fazla olandır.

Bu noktada da bazıları devlet üniversitesine yerleşen öğrenci oranına bakar, bazıları ise toplam yerleşme oranına.

Kimileri yurt dışına en çok öğrenci gönderen okulları "iyi" olarak nitelendirirken kimileri ders dışı çalışmaların planlı ve çokça yapılmasını önemser.

Kimine göre spora ağırlık verendir, kimine göre çocukları sıkmayandır.

Okulların fen bilimlerine bakış açısına, laboratuvar kullanımına bakan da vardır; yüzme havuzu olup olmadığına da.

Yabancı dil öğretimi, sanat eğitimi, yurt dışı bağlantıları, kuruluş tarihi, mezunları ve kökleri, teknolojik altyapısı ve kullanımı, gelenekçi yapısı, sosyal olanakları gibi daha birçok kriter işte bu tartışmalarda değerlendirilir.

Tek tip insan

Hangisi doğru? Tek doğru var mı? Birinin doğrusu diğerinin de doğrusu olabilir mi, olmalı mı?

Yukarıdaki soruların tek bir yanıtı olmadığı için ideali, tek tip insan yetiştirmeyen bir okul olmalıdır. Yaşam, sorumlulukları yerine getirmek için kazanılmış alışkanlıklar üzerine kuruludur. Alışkanlık kazanmak ise süreklilik ve istikrar gerektirir. Bunu sağlamak için öğrencilere en çok temas eden ailelerin ve okulun aynı dili konuşması gerekir.

Ülkemizin en başta gelen sorunlarından biri olan sorumluluk alma konusunda gelişme gösterebilmek, en önemli hedeflerden biri olmalıdır. Hayata öğrencileri hazırlamak bir anlamda sorumluluk bilincinin kazandırılması ile mümkün olacaktır.

Öyleyse okul, öğretmen ve öğrencileri ile birlikte çalışan bir fabrika gibi olmalıdır. Sürekli üretmeli, bilgiyi yaşamla olabildiğince örtüştürmeli, farklı öğrenme özelliklerine dikkat ederek çeşitliliği artırmalıdır. Eğitim, hafife alınmayacak kadar zor ve sabır isteyen bir iştir. Çağdaş uygulamalardan kopmayan, öğrencilerin merakını tetiklemek için teknolojiyi akılcı dozlarda kullanan ama abartmayan, kültürel ve sanatsal çalışmaları planlı bir şekilde uygulayan okulları aramak, bulmak için de doğru soruları sormak ve en önemlisi öğretmen ve yöneticilerle yüz yüze görüşerek samimiyetlerini anlamak gerekir.