NASA, Mars'a uzay aracı yolladı

NASA'nın dev uzay aracı Perseverance bugün fırlatıldı. Peki bu uzay aracı ne zaman Mars'a varacak? Mars'ta neler yapacak? Dünya için bu fırlatılış ne anlama geliyor? 

NASA'nın bu yeni görevindeki asıl amaç ise Mars'ta yaşam izlerini araştırmak olacak. Perseverance, tek başına Mars'a ayak basmayacak. Beraberinde Ingenuity adı verilen bir araç da olacak.

30 Temmuz 2020 TSİ 14.50'de gerçekleşecek olan fırlatma, canlı olarak izlenebilecek. 

Bu aracın en önemli özelliği ise Dünya dışında uçabilen ilk uzay aracı olması. Uçabilen bir araç da Mars'ı daha yukarıdan fotoğraflayabilecek ve tepeden yapılan incelemelerde önemli faydaları olacak. 

Mars'ta uzun soluklu kalması planlanan Perseverance , toprak örnekleri toplayacak. Bu sayede bilim insanları Mars'ın toprağını yakından inceleme fırsatı yakalayacak. 

Perseverance (Sebat) adlı robot, kurumuş bir krater gölünü inceleyerek, kızıl gezegende geçmişte hayat olup olmadığını belirlemeye çalışacak. Fakat Mars'ta bir zamanlar gerçekten canlı organizmalar var olduysa, bilim insanları bunu nasıl anlayacak? Projenin bilim danışmanlarından yardımcısı Dr Ken Williford anlatıyor... 

Mars bugün canlıların yaşayabileceği bir gezegen değil. Çok soğuk olması nedeniyle yüzeydeki sular sıvı olarak kalamıyor ve atmosferin ince olması yüzünden gezegen yüzeyine ulaşan yüksek radyasyon muhtemelen canlı organizmaların gelişimini engelliyor. 

Fakat Mars hep böyle değildi. Bundan en az 3,5 milyon yıl önce yüzeyde akarsular vardı. Bunların ve krater ağızlarında oluşturdukları göllerin izi bugün bile görülebiliyor. O dönem karbondioksitli atmosferin daha kalın olması zararlı radyasyonun gezegen yüzeyine etkisini de azaltıyordu. 

Su, biyolojinin yani canlıların varlığının en temel ortak özelliklerinden. Dolayısıyla Mars'da bir zamanlar yaşam olması ihtimali var. 1970'lerde Viking misyonları, Mars'dan alınan toprak örneklerinde mikrop benzeri canlıların izleri aranmış ama net sonuçlar elde edilememişti. 

2000'lerin başlarında NASA'nın Mars Keşif Araçları'na suyun izini sürme görevi verildi. Opportunity (Fırsat) ve Spirit (Şevk) adlı araçlar gezegen yüzeyinde geçmişte su bulunduğuna ilişkin çok miktarda jeolojik kanıt buldular. 

2012 yılında gezegen yüzeyine inen Curiosity (Merak), indiği Gale Krateri'ni bir zamanlar dolduran gölün canlı organizmaların gelişmesine uygun olabileceğini ortaya çıkardı. Curiosity ayrıca canlı organizmaların yapı taşları olan karbon içeren organik moleküller de buldu. 

Şimdi Perseverance aracı, yine benzer bir alanda, yaşam izlerini tespit etmek üzere tasarlanan aletler kullanarak incelemeler yapacak. NASA'nın California, Pasadena'daki Jet Yakıtı Laborautarı'nda konuştuğumuz misyonun danışmanlarından Ken Williford, "Viking'den sonra doğrudan canlı izinin arandığı ilk sefer bu olacak" diyor. 

"Viking halen varolan yaşam formlarını, yani Mars'ta hala varolabilecek canlıları arıyordu. Buna karşılık NASA'nın şimdiki yaklaşımı, daha önce yaşamış canlıların izini bulmaya yönelik, çünkü gezegenin çok eski tarihine dair elimizdeki veriler, Mars'ın ilk birkaç milyar yılında yaşama çok daha elverişli olduğuna işaret ediyor:" 

Perseverance, bu incelemeleri, yörüngeden bakıldığında geçmiş su izi Gale Krateri'ne göre daha da belirgin olan Jezero Krateri'nde yapacak. 

Gezici robot, Mars kayalarını delerek içinden tebeşir büyüklüğünde örnekler alacak. Bunlar yalıtılarak paketlenmiş olarak, gezegen yüzeyine bırakılan kutularda toplanacak.