Nepal, Everest’e tek başına tırmanmayı yasakladı

Nepal bütün profesyonel dağcılar için Everest de dahil olmak üzere ülkedeki dağlara tırmanmayı 2018 tırmanış sezonu öncesinde yasakladı.Nepal bütün profesyonel dağcılar için çok büyük önem taşıyan Everest de dahil dağcıların ülkedeki dağlara yalnız başlarına tırmanmalarını 2018 tırmanış sezonu öncesinde kazalara karşı aldığı önlemler kapsamında yasakladı.

Perşembe geç saatlerde Himalayalardaki ülkenin dağcılık düzenlemelerine bir revizyon getiren kabine daha önce birçok ünlü dağcının hayatını kaybettiği dağlarında tekrar benzer kazalar olmasını istemiyor.

'SADECE YALNIZ BAŞINA YAPILAN TIRMANIŞLARI YASAKLIYOR'

Ülkenin Kültür, Turizm ve Sivil Havacılık Bakanı Maheshwor Neupane, "Değişiklikler sadece yalnız başına yapılan yolculukları yasaklıyor. Daha önce bu yalnız seferlere izin veriliyordu" dedi ve revizyonun amacının dağcılığı daha güvenli hale getirmek ve ölümlü tırmanışları azaltmak olduğunu söyledi.

Nisan ayında deneyimli İsviçreli dağcı Ueli steck Everest yakınlarındaki Nuptse zirvesine çıkarken kayarak düşmüş ve hayatını kaybetmişti.

İki bacağını da donma sebebiyle kaybeden Yeni Zelandalı Mark Inglis ise 2006 yılında 8.848 metrelik Everest'e tırmanan ilk çifte ampute dağcı olmuştu. Kararın özellikle yalnız tırmanmayı tercih eden birçok profesyonel dağcıyı kızdırması bekleniyor.

DÜNYANIN EN YÜKSEK DAĞI

Everest Dağı,  dünyanın en yüksek dağı. Himalayalarda, yaklaşık 28 derece kuzey enlemi ile 87 derece doğu boylamında, Çin–Nepal sınırı üzerinde yer alır. Çıplak Güneydoğu, Kuzeydoğu ve Batı sırtları en yüksek noktalara Everest (8.848 m) ile Güney doruğunda (8.748 m) ulaşır. Everest Dağı Kuzeydoğudaki Tibet platosundan (yaklaşık 5.000 m) tam olarak görülebilir. Dünya'da en çok ilgi çeken yerlerin başlarında gelmektedir.Eteklerinden yükselen Çangtse, Khumbutse, Nuptse ve Lhotse gibi doruklar Nepal'den görülmesine engel olur.

EVEREST İSMİ NEREDEN GELİYOR?

İngiltere'nin Hindistan sömürge yönetiminin kadastro genel müdürü George Everest'ten sonra yerine göreve gelen Andrew Waugh, dağa isim olarak selefi Everest'in adını öneren bir teklifi Londra Kraliyet Coğrafya Cemiyeti'ne sundu. Teklif kabul edildi. 1865'te, daha önce yapılan itirazlara rağmen dünyanın en yüksek dağının adı Everest olarak belirlendi. Dönemin en güçlü imparatorluğunun kültürel nüfuzuyla bütün dünyada bu dağ için Everest adı yaygınlık kazandı.

Türkçede dağa Everest denmeden önce dağın Tibetçe yerel adı Çomolunma'nın Osmanlı Türkçesine uyarlanmış versiyonu kullanılmaktaydı. Bu ismin kullanıldığına İslam alimlerinden Said Nursi'nin 1911 (H. 1327) senesinde basılan Muhákemat adlı eserinde rastlanmaktadır. Müellif, Kaf Dağı'na değindiği bir yerde Everest'ten şöyle bahsetmektedir:

Kaf Dağı, ekser şarkı ihata eden ve eski zamanda bedevi ve medenilerin aralarında fasıl olan ve azam-ı cibal-i dünya olan Çamularının annesi olan Himalaya silsilesidir. Bu silsilenin ırkından cibâl-i dünyanın ekserisi teşâub eyledikleri denilir. Bu hâl öyle gösteriyor ki, "Kaf"ın dünyaya meşhur olan ihatanın fikir ve hayali bu asl-ı teşâubdan neşet etmiş olmak gerektir.

EVERESTİN OLUŞUMU

Büyük Himalayaların oluşumu, Miyosen Bölümde (yaklaşık 26-27 milyon yıl önce) Hindistan yarımadasıyla Tibet yaylasının birbirine yaklaşmasının yol açtığı, jeolojik tortul havzalardaki sıkışmayla başladı. Bunu izleyen evrelerde Katmandu ve Khumbu napları (kırık ve devrik yamaç kıvrımları), sıkışıp yukarı doğru çıkarak birbirlerinin üzerine kıvrıldılar ve ilkel bir dağ sırası oluşturdular.

Kuzeydeki arazi kütlesinin toptan yükselmesi, bölgenin yüksekliğini arttırdı. Napların yeniden kıvrılmasıyla bölgenin tümü yeni bir tabakayla örtüldü ve Pleyistosen Bölümün (yaklaşık 2,5 milyon yıl önce) Mahabarat Evresinde Everest Dağı ortaya çıktı. Karbonifer Dönemin (yaklaşık 345-280 milyon yıl önce) sonu ile Permiyen Dönemin (280-225 milyon yıl önce) başından kalan ve başka yarı-kristalleşmiş tortullarla ayrılmış olan kireçtaşı katmanları, senklinal katmanlaşma yoluyla biçimlendi. Günümüzde de süren bu biçimlenmenin yol açtığı sürekli yükselme aşınımla dengelenmektedir.

25 Nisan 2015'te gerçekleşen Nepal depremi sonrasında 1 inch (2.5 cm) kısaldığı iddia edildi. Mayıs başında yapılan incelemelerde ise sıradağlar üzerinde 0,7 ile 1,5 arasında yükseklik kaybı olduğu açıklandı. 

Çin Harita Müdürlüğü, 2015 depreminin ardından Everest'in kuzeydoğuya meyilli zirvesinin kaydığını iddia etti. Depremden önce Everest'in, son 10 yılda toplam 40 cm meyil oluştuğunu belirten Çin Harita Müdürlüğü, depremle birlikte bu kaymanın terse döndüğünü ve dağın da 3 cm uzadığını açıkladı