(Özel) Geleceğe aktarılan kent: Safranbolu

UNESCO Dünya Miras Listesi’nde yer alan Karabük’ün Safranbolu
ilçesi, tescilli tarihi eserleri restore ederek geleceğe taşırken,
"en iyi korunan 20 kent" olarak anılıyor.

"Korumanın başkenti" unvanıyla da anılan Safranbolu, 8 Ekim
1976’da Kültür ve Turizm Bakanlığı Gayrimenkul Eski Eserler ve
Anıtlar Yüksek Kurulu Başkanlığı’nın aldığı "koruma kararı"yla
700’e yakın tarihi eser restore edilerek turizme kazandırıldı.

Türkiye’de kent ölçeğinde UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde tek
yer olma özelliği taşıyan tarihi ilçede, "Tarihsel ve Doğal Sit
Alanı" kararının alınmasının ardından geçen 43 yılda, tarihi
eserlerin geleceğe taşınması için çok sayıda restorasyon çalışması
yürütüldü.

“Açık hava müzesi”ni andıran, Osmanlı mimarisini, şehir hayatını
ve kültürünü yansıtması dolayısıyla "Osmanlı’nın parmak izi" olarak
adlandırılan, o dönemden kalma han, hamam, konak, çeşme, cami ve
köprülerin yer aldığı tarihi ilçede, vatandaşlar da koruma
bilincini benimseyerek tarihi dokunun bugünlere gelmesi ve geleceğe
aktarılmasına katkı sağlıyor.

Türk belgesel sinemacılığının ustası olarak gösterilen ve 2004
yılında hayatını kaybeden Suha Arın tarafından 1976 tarihinde
çekilen "Altın Portakal Ödül"lü "Safranbolu’da Zaman" belgeseli ve
yüksek mimar Yavuz İnce’nin çalışmaları da Safranbolu’nun koruma
altına alınarak kültürel varlıkların restore edilmesinde önemli rol
oynadı.

Restorasyon çalışmaları devam ediyor

Safranbolu Kaymakamı Fatih Ürkmezer, İhlas Haber Ajansı
muhabirine yaptığı açıklamada, 8 Ekim 1976 tarihinde Kültür ve
Turizm Bakanlığı Gayrimenkul Eski Eserler ve Anıtlar Yüksek Kurulu
Başkanlığı’nın almış olduğu "koruma kararı"nın Safranbolu’nun
uyanışını hızlandırdığını söyledi.

Safranbolu’nun geçen 43 yılda "korumanın başkenti" unvanını
aldığını ifade eden Ürkmezer, "Safranbolu 1994 yılında UNESCO Dünya
Miras Lisesi’ne girmesiyle beraber zirveye ulaşıyor. O günden
bugüne de Safranbolu’da görev yapan bütün idarecilere, vatandaşlar,
çalışanlar, konak sahipleri, restoran sahipleri, yerel ve ulusal
medya Safranbolu’yu apayrı bir noktaya koydu. Safranbolu’da bunu
hakkını veriyor" dedi.

Yerli ve yabancı turistleri, günün her saatinde, yılın her
mevsiminde Safranbolu’yu ziyaret ettiğini aktaran Ürkmezer, şöyle
konuştu:

"Bu turizm anlamında hem Safranbolu ekonomisine hem de Türkiye
ekonomisine de büyük bir katkı sağlıyor. Safranbolu’da koruma
altındaki bütün eserler bu uyanışla beraber; Safranbolu’daki
insanlar, kurumlar, Safranbolu evlerini, camilerini, hanlarını,
hamamlarını korumak için büyük yatırımlarda bulunuyorlar."

Kaymakam ve belediye başkanı olarak iki yıl görev yaptığını
hatırlatan Ürkmezer, "O dönemde de bu anlamda çalışmalarımız oldu.
Özellikle Akçasu Vadisi’ni turizme açtıktan sonra oradaki 17 evin
projesi için Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan 550 bin lira ödenek
çıkartarak, 17 evin koruma ve restorasyon projesini hazırladık.
Elimizde planı projesi hazırlanmış konak, ev, hamam var. Bunlarda
bir yandan devam ediyor. İlçede bir de Kaymakamlar Evimiz var.
Safranbolu’ya gelen yerli ve yabancı turistler, Safranbolu’da
bundan 200 yıl önce nasıl yaşandığını görmek için Kaymakamlar
Evi’ne geliyorlar. İçişleri Bakanlığımız, Vilayetler Birliği
vasıtasıyla buraya ödenek gönderdi. Projesi onaylandı, şimdi ihale
ön hazırlıklarını yapıyoruz. İhalesi tamamlandıktan sonra aslına
uygun bir şekilde restore edeceğiz" diye konuştu.

"Yekpareliği sağlamak için 1/500 planı çok önemli"

Devletin haricinde vatandaşların, kurumların da ilçede
restorasyonlar yaptığını vurgulayan Ürkmezer, şöyle devam etti:

"Devletimizin yaptığı yatırımlar devam ediyor. Kalealtı
İlkokulunun restorasyon projesi var. Şuan durdu, ancak biz tekrar
devletimizin imkanlarıyla Kalealtı İlkokulunu, müze olarak
faaliyete geçirecek şekilde restorasyonunu tamamlamak istiyoruz,
Kültür ve Turizm Bakanlığının bu konuda destekleri çok önemli.
Bütün bakanlıklarımızın Safranbolu’daki değerlerin korunması
anlamında bir destekleri var. Bugünden düne baktığımızda 43 yıl
önce alınan kararın, Safranbolu tercihinin ne kadar doğru olduğunu,
Safranboluluların da bu karara sahip çıkarak bu güne getirdiğini
görüyoruz."

Tarihi Çarşı bölgesindeki trafik, aydınlatma, kaldırım ve
sokakları düzenleyecek şekilde olan 1/500 planına başladıklarını
kaydeden Ürkmezer, "İnşallah yeni yönetimde buna devam eder. Burada
yekpareliği sağlamak için 1/500 planı çok önemli. Onunla beraber
Safranbolu’nun büyün sokaklarına girdiğimizde aynı standardı görmüş
olacağız" dedi.

"Bugüne kadar 700’ yakın eser restore edildi"

Safranbolu’da sivil mimari, anıtsal mimariler, camiler, çeşmeler
gibi merkez ve köylerde bin 750 tescilli eser olduğunu belirten
Ürkmezer, şu ifadeleri kullandı:

"Son 4 yılda projesi onaylanan 200 eser var. Projesi olsa bile
bunların hemen yapılması söz konusu değil. Sonradan restore
edilebiliyor. Bin 700 eserden bugüne kadar yaklaşık 600’ün üzerinde
700’e yakın eser restore edilmiş durumda. Bu çalışmalar bir yandan
devam ediyor."

Belediye başkanlığı yaptığı dönemde "Safranbolu Tarihi Çarşıları
Gün Yüzüne Çıkıyor" projesini hayata geçirdiklerini anlatan
Ürkmezer, "Batı Karadeniz Kalkınma Ajansı (BAKKA) bize bu konuda
destek verdi. BAKKA ve Safranbolu Belediyesi işbirliği içerisinde
Kunduracılar ve Saraçlar Sokak’taki yaklaşık 67 dükkanı restore
etmeye başladık. Oralar şuanda işleyen dükkanlar, esnafımızın da
elini taşın altına koyması da var. Onlar bittikten sonra bu
dükkanlar sağlıklı bir şekilde hizmete girmiş olacak, aslına uygun
şekilde restore edilmiş olacak, projesi olması bu anlamda önemli.
Projelerde Kültür ve Turizm Bakanlığı yüzde 100 hibe veriyor. Onu
da sıraya koyuyor, çünkü Safranbolu’dan proje anlamında başvuruda
çok. Yapım aşamasında hem hibe hem krediler söz konusu" ifadelerine
yer verdi.