Roma İmparatoru Gallienus'un mektubu müzede sergileniyor

Dünyaca ünlü turizm merkezi Side'de uygulamaya konulan koruma amaçlı imar planı doğrultusunda hazırlanan Antik Side Kentsel Tasarım Projesi kapsamında mevcut binasını yıkarak yerine işyeri yapmak isteyen Haluk Şen'in arsasında Mart 2015'te yapılan arkeolojik sondaj kazılarında Roma İmparatoru Gallienus'a ait taş üzerine işlenmiş mektup ortaya çıkarıldı. M.S. 266 ve 267 yılları arasında yazıldığı ve o dönem taşa işlendiği belirlenen mektup bakım ve restorasyon çalışmaları için Side Müzesi'ne götürüldü. Burada yapılan çalışmanın ardından mektup ziyaretçiler için sergilenmeye başladı.



İMPARATORDAN MEKTUPLA YARDIM İSTEDİLER



Anadolu Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Hüseyin Sabri Alanyalı başkanlığındaki kazı ekibi tarafından ortaya çıkarılan mektubun, Roma İmparatoru Gallienus'un babası İmparator Valerius'un Persler tarafından kaçırılmasıyla ülkede yaşanan kaosun göstergesi olduğu belirtildi. O dönemde Anadolu'daki bütün kentlerin Roma ordusuna yetiştirdikleri ürünlerin bir kısmını vergi olarak gönderdiği, tahıl üretilen Side'den de orduya tahıl gönderildiği ancak bir süre sonra Side'de yaşayanlara yetecek kadar tahıl kalmayınca kent yönetiminin imparator Gallienus'a durumu bir mektupla bildirerek yardım istediği kaydedildi.



SİDE'YE TAHIL MUAFİYETİ



Side kent yönetiminin isteğine İmparator Gallienus'un kayıtsız kalamadığı ve Sidelileri açlıktan korumak için ödemekle yükümlü oldukları tahıl vergisinin bir kısmından muaf tuttuğu ve bu muafiyeti bir mektupla Sidelilere bildirdiği belirtildi. İmparatordan aldıkları bu mektuba sevinen Side kent yönetiminin ise bu resmi mektubu taşın üzerine yazdırarak o dönem kent meydanında sergilediği kaydedildi. Aradan geçen sürede yerinden alınan mektubun bir evin avlusunda döşeme taşı olarak kullanıldığı ve M.S. 1200'lü yıllarda Side'nin terk edilmesinin ardından zamanla toprak altında kaldığı tahmin ediliyor.



MEKTUBUN ÇEVİRİSİ



Uludağ Üniversitesi Arkeoloji Bölümü'nden Elif Burcu Özkan'ın yaptığı çeviriye göre, İmparator Gallienus Side halkına yazdığı mektupta şu ifadeleri kullandı:



"Uğurlu olsun! 15 yıldır halk vekilliği yetkesine sahip, 7 kere konsül olmuş, İmparator Publius Licinnius Gallienus dindar ve mutlu Augustus, yüce başrahip, Germanicus Maximus (Almanların en yüce gazisi), Persicus Maximus (Perslerin en yüce gazisi), Side yöneticilerini, meclisini ve halkını selamlıyor. Ülkenizin kendi kendine yeterli olduğuna kesinlikle inandığım için bu kötü durumun ortaya çıkışıyla ilgili ülke dışından bir yardıma ihtiyacınızın olabileceğini hiç düşünmedim. İhtiyacınızı karşılamaya yönelik bir çözüm buldum ve kentin kullanımı için gönderilen buğdayın vergi ödemelerinden muaf tutulmanızı emrettim. Çünkü eğer buğdayı dışarıdan makul fiyata temin ederseniz, bundan elde edeceğiniz kazanç size tahsis edilen ürününki kadar kısa sürede olmayacaktır. Eğer tüccarlarla uzlaşmaya varabilirseniz, tahıl taşıyan gemilerin karaya daha rahat yanaşacağına inanıyorum. Vergi ödemelerinden muaf olmanızın ve (kentinizin) güvenilir olmasını (olacağını) düşünüyorum."