Sismik izolatör nedir, ne işe yarar? Sismik izolatör nedir?

6 Şubat günü Kahramanmaraş'ın Pazarcık ve Elbistan ilçelerinde 7,7 ve 7,6 büyüklüklerinde iki deprem meydana geldi. 10 ili birden etkileyen ve yıkıma neden olan depremlerin ardından sismik izolatör merak konusu oldu. Çünkü deprem esnasında bazı hastaneler sismik izolatör sayesinde hasar dahi almadı. Peki Sismik izolatör nedir? İşte detaylar...

DEPREM İZOLATÖRÜ NEDİR?

Depreme karşı geliştirilen basit ancak bir o kadar da etkili bir sistem olan deprem izolatörleri, tüm binayı depremin yıkıcı etkisinden koruyor.

Yapıda uygun görülen kata, kolonlara veya betorname perdelere koyulan sistemler, deprem ile yapı arasındaki direkt teması kesiyor. 

Deprem esnasında yatay olarak hareket eden izolatöler, yumuşak ancak büyük salınım yaparak depremin sarsıntı gücünü emiyor ve o sırada bina içerisinde bulunanlar neredeyse depremi hissetmiyor.

Normalde bir yapı kendi ağırlığının onda biri oranında yük taşırken, bu sisteme sahip yapılar bu değerlerin üzerine çıkabiliyor. 

Sarsıntı yoğunluğunu yüzde 80'e kadar düşüren sismik izolatörler; kimyasallar, pas, nem ya da güneş ışınları gibi yıpratıcı durumlara karşı korunaklı ve ortalama 60 yıl kullanılabiliyor.  

SİSMİK DEPREM İZOLATÖRÜ NASIL ÇALIŞIR?

Dokuz Eylül Üniversitesi (DEÜ) Jeofizik Mühendisliği Emekli Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mustafa Akgün, "Binayı zemine sabitlediğimiz zaman otomatikman bina ve zemin ortak hareket ediyor ve bina zeminden aldığı enerjiyi atıncaya kadar sallanmayı sürdürüyor. Bu sallanma sırasında bina esnekliğini kaybederse yıkılıyor. İzolatör dediğimiz sistem araba amortisörlerinde kullanılan bir sisteme benzer. Yaylı bir sistemle bina zeminden ayrılıyor. Böylece bina, zemindeki davranışın tamamını içine almıyor. İzolatör, zemin hareketinin kontrollü olarak binaya aktarılmasını sağlıyor."

SİSMİK DEPREM İZOLATÖRÜ SONRADAN YAPILIR MI?

Prof. Dr. Akgün, bu sistemin, doğru yapılırsa koruma oluşturduğunu değinerek, "Bu sistem sonradan yapılan binalara da uygulanabilir fakat maliyeti yüksek olur. Çünkü kolonlar kesilecek ve kolonların arasına konacak." ifadelerini kullandı.