Siyanür nedir, ne işe yarar? Siyanür zehirli midir?

Kimyasal sentezin yanı sıra bazı bitki ve hayvanlar tarafından doğal olarak da üretilen siyanür, vücuda aşırı miktarda alındığında kanın oksijeni vücut dokularına taşımasını engelleyerek hipoksiye ve ölüme yol açabilir. Ancak siyanürün tanımı ve kullanım alanları da oldukça çeşitlidir. Siyanür, doğada bulunan bir kimyasal bileşiktir ve endüstriyel faaliyetlerde geniş bir yelpazede kullanılır. Özellikle metal işleme, madencilik, tarım gibi sektörlerde yaygın olarak kullanılmaktadır.İşte detaylar.

SİYANÜR NEDİR?

Siyanür, bir karbon ve ona üçlü bağ ile bağlanmış bir azot içeren C≡N grubuna sahip kimyasal bileşiklere verilen addır.

Bu grup aynı zamanda siyano grubu olarak da bilinir. Organik ve inorganik çeşitleri bulunan siyanürler özellikle endüstride kullanılmaları için üretilmektedir.

İnorganik siyanüre örnek olarak çok zehirli potasyum siyanür, organik siyanüre örnek olarak da düşük toksisiteli asetonitril (metil siyanür) verilebilir. Her siyanür yüksek oranda zehirli değildir.

SİYANÜR NE İÇİN KULLANILIR?

Endüstride ise genellikle taşıma ve saklama güvenliği sebebiyle toksik sodyum siyanür ve trityum siyanür tuzları demir-çelik ve maden sanayii gibi çok çeşitli sanayi kollarında kullanılmakla beraber gaz olarak saklanan hidrosiyanik asit (HCN, hidrojen siyanür) akrilik lif, plastik üretimi ve sentetik kauçuk uygulamalarında sıklıkla kullanılmaktadır.

Günümüzde çeşitli siyanür çeşitleri farklı endüstri kollarında kullanılmaktadır. Bunlardan en önemlisi kimyasal üretim endüstrisidir. Bunu naylon, poliamit, akrilik ve plastik üretim sanayileri takip eder. Madencilikte de altın ve gümüş liç proseslerinde kullanılmaktadır.