Taliban lideri kimdir? Taliban örgütü nedir ve nasıl ortaya çıktı?

Taliban lideri kimdir? Taliban örgütü nedir ve nasıl ortaya çıktı? Afganistan ve Taliban arasında son günlerde yaşanan olayların ardından birçok kişi Taliban örgütü ile ilgili bilgileri araştırıyor. Peki Taliban lideri kimdir? Taliban örgütü nedir ve nasıl ortaya çıktı?

Afganistan'dan gelen haberlerin ardından , dünyanın gözü kulağını buraya çevirmesine neden oldu. Bölgede yaşanan son dakika gelişmelerine göre, Taliban örgütü, Afganistan'ın Başkanlık Sarayı'na girerek başkent Kabil'de kontrolü ele almaya başladı. BM Güvenlik Konseyi, Taliban'ın Afganistan'da yönetimi ele geçirmesinin ardından acil toplanma kararı aldı. Bu olayların akabinde, Taliban örgütü nedir, liderleri kimdir ve ne zaman ortaya çıktı konularıyla ilgili araştırmalar hız kazandı. Peki, Taliban nedir ve liderleri kimdir? İşte merak edilen tüm konular...

Taliban lideri kimdir?

Taliban'ın bugün dini lideri Heybetullah Akhunzade. İki numaralı ismi ve siyasi lideri ise Molla Abdül Gani Birader. 

Taliban'ın dört kurucusundan biri olan Molla Birader, askeri stratejist ve komutan olarak öne çıkıyor. 

Molla Ömer'in kardeşiyle evli olan Molla Birader, aynı zamanda en güvendiği komutanlardan biriydi. 

Afganistan'ın eski Devlet Başkanı Hamit Karzai ile de aynı aşiretten geliyor. 

TALİBAN NE ZAMAN VE NASIL KURULDU?

Taliban, Sovyetler Birliği'nin Afganistan'a müdahalesinin ardından Sovyet güçlerinin 1989'da geri çekilmesinden sonra Afganistan'daki merkezi hükümetlerin zayıflıklarından yararlanarak iktidara geldi ve ülkenin büyük bölümünü kontrolü altında tuttu.

Temellerini Pakistan'daki medreselerde eğitim görmüş, savaştan kaçan Peştun mülteciler oluşturmaktadır.

Türkçe'de, "öğrenci" anlamına gelen Arapça talib kelimesinin çoğulu ''Taliban'' (öğrenciler) adını benimseyen örgüt, ülkenin güneyinde Molla Ömer Ahund liderliğinde yaklaşık 50 medrese öğrencisiyle birlikte 1994 yılında kendini gösterdi.

Aslen Kandaharlı olan Molla Ömer, bir süre Pakistan'da ardından da Kandahar'ın kuzeyindeki Meyvend ilçesinde medrese eğitimi aldı ve Sovyet işgaline karşı savaştı.

Gelenekçi bir yapıya sahip Afgan toplumu içerisinde hızla taraftar toplayan ve yükselen grup, amacını, Sovyet savaşı ve akabinde patlak veren iç savaşlar sırasında ortaya çıkan savaş ağalarından kurtulmak olarak, kuruluş felsefesini de Afganistan'da İslam'a dayalı bir yönetim getirmek olarak tanımladı.

Kurulduktan birkaç ay sonra çoğunluğu medrese ve şeriat okulu öğrencileri olmak üzere savaşçı sayısı 20 bini buldu. Kısa süre sonra Pakistanlı Peştun etnik kökenden Mevlana Samiul Hak liderliğindeki Darul Ulum Hakkaniye medresesi öğrencilerinin önemli bir kesimi de yine örgüte dahil oldu.

Öğrenciler hareketinin mensuplarının çoğu ülkenin güneyindeki Peştun kökenli kişilerden ve Pakistan'daki medreselerde eğitim gören mülteci ailelerin çocuklarından oluştu.

Taliban nasıl kuruldu?

Arapça talib (öğrenci) kelimesinin çoğulu Taliban (öğrenciler) adını benimseyen örgüt, ülkenin güneyinde Molla Ömer Ahund liderliğinde yaklaşık 50 medrese öğrencisiyle birlikte 1994'te kuruldu.

Aslen Kandaharlı olan Molla Ömer, bir süre Pakistan'da ardından da Kandahar'ın kuzeyindeki Meyvend ilçesinde medrese eğitimi aldı. Sovyet işgaline karşı savaştı.

TALİBAN NE İSTİYOR, AMACI NE?

Taliban 2000'lerin başında kaybedilen gücü geri kazanmak istiyor. Örgüt ülkeye tekrar şeriatı getirmek ve parlamentoyu kaldırmayı amaçlıyor.

TALİBAN KAÇ KİŞİDEN OLUŞUYOR?

2021 yılında 75.000 savaşçıları olduğu tahmin ediliyor.

TALİBANIN UYGULAMALARINDAN BAZILARI

Önceleri nispeten yumuşak bir görünüm veren örgüt Kabil'in ele geçirilmesinin ardından çok katı kurallar uygulamaya başladı.

Şeriata dayalı anayasal sistem yürürlüğe girdi. Hanefi mezhebi ön planda tutuldu.

Şeriatın gündelik hayatta uygulandığını takip etmek için Emr-i bil Maruf (iyiliği emretme) Bakanlığı oluşturuldu.

Hayatın her alanından soyutlanan kadınların çalışması, kız çocuklarının okula gitmesi ve eğitim alması tamamen yasaklandı.

Kadınlara peçe zorunluluğu erkeklere ise takke ve sakal mecburiyeti getirildi.

Sakalını kesenler için 6 aydan başlamak üzere hapis cezası verildi. Yüzü görülen kadınlar kırbaçlandı.

Afganistan Televizyonu'nun yayını durduruldu. Fotoğraf dahil her türlü görsel yayın ve müzik yasaklandı.

Erkeklere, evine en yakın camide 5 vakit namaz kılma mecburiyeti getirildi.

Emri bil Maruf görevlileri camilerde yoklama aldı.

Mazeretsiz camiye gitmeyenlere ağır yaptırım uygulandı.

Namaz surelerini bilmeyenler kırbaçlandı.

Bütün okullar medreseye dönüştürüldü. Ders kitaplarındaki görseller yok edildi.

Medreselerde' 3'üncü sınıftan itibaren tüm öğrencilere en az 3 metre olmak üzere sarık sarma mecburiyeti getirildi. 

Ele geçirilen tüm bilgisayarlar TV kabul edilerek kırıldı.

'İslam devletine karşı gelenler' hain ilan edilerek doğrudan idam edildi.

Özellikle farklı mücahit gruplara mensup kişiler, yakalandıklarında şer ve fesat hükmü ile idam edildi.

Çok sayıda kişinin çeşitli sebeplerle eli kesildi.

İdamların ve el kesmelerin birçoğu cuma namazlarından sonra gerçekleştirildi ve halka izlettirildi.

Kesilen eller, şehrin merkezinde sergilendi.

Resmi kurumlarda Peştu dili mecbur edildi.

Toplu taşıma araçlarındaki aynalar, kadınlara bakılabileceği gerekçesiyle kaldırıldı.